Wpływ Brexitu na nieruchomości będzie krótkotrwały
Rynek inwestycyjny i finansowydziennikarz
Rafał Ostrowski „Eurobuild Central & Eastern Europe”: Jeżeli w czwartek Brytyjczycy zdecydują o opuszczeniu Unii Europejskiej, jaki wpływ będzie to miało na rynek nieruchomości w Wielkiej Brytanii i całej Europie?
Andy Rofe, dyrektor zarządzający na Europę w spółce Invesco Real Estate: Mamy nadzieję, że nie dojdzie do Brexitu, a moim zdaniem sondaże i zakłady bukmacherskie wskazują coraz bardziej, że Wielka Brytania pozostanie w UE. Jeżeli jednak sprawy potoczą się inaczej, uważam, że ich wpływ na nieruchomości będzie krótkotrwały i dotyczyć będzie przede wszystkim Wielkiej Brytanii. Uważam też paradoksalnie, że gospodarka brytyjska nie ucierpi na tym tak bardzo, gdyż dojdzie do dewaluacji funta, co pomoże brytyjskiemu eksportowi. Jednak właśnie w perspektywie krótkookresowej, Brexit rzeczywiście będzie miał wpływ na nieruchomości, przede wszystkim z powodu niepewności, jaką wywoła na rynku. Rynki kapitałowe na krótko się skurczą, co spowoduje, że ceny wymkną spod kontroli, a ludzie będą woleli wstrzymać się z decyzją wynajmowania nowych powierzchni, co z kolei wpłynie na poziom popytu ze strony najemców i spowoduje spadek stawek czynszu.
A co z resztą Europy?
To dobre pytanie. Nie sądzę, żeby wpływ Brexitu był natychmiastowy. Środowisko inwestorów nie lubi niepewności, a Brexit nie zachęci międzynarodowego kapitału do inwestowania w Europie – będzie to scenariusz stanowiący wymówkę dla inwestorów, by siedzieli z założonymi rękami. Nie okaże się to szczególnie dobre dla rynku, jednak poszczególne rynki europejskie zdominowane są przez graczy lokalnych i sądzę, że Brexit nie będzie miał na nie tak dużego wpływu. Średnioterminowy wpływ Brexitu byłby w dużej mierze polityczny i na zasadzie efektu domina objąłby też inne kraje. Mógłby on się okazać znaczny, choć uważam, że na jego ujawnienie trzeba by poczekać kilka lat.
A co Brexit oznaczałby dla Polski?
W Wielkiej Brytanii jest wielu Polaków – stanowią największą mniejszość narodową. Jeżeli chodzi o perspektywę Polski, to dziś rano czytałem, że aż 10 proc. polskich obywateli wyemigrowało w ciągu ostatnich kilkunastu lat z kraju, co oczywiście stanowi problem dla polskich władz. Jeżeli dojdzie do Brexitu, paradoksalnie może to pomóc odwrócić tendencję emigracyjną, co może okazać się ogólnie dość korzystne dla Polski w krótkiej perspektywie czasu. Czy jednak wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej wpłynie na rynek warszawski? Prawdopodobnie nie. Można też spekulować, czy skoro Wielka Brytania w krótkiej perspektywie okaże się mniej atrakcyjna dla inwestorów, to stopy zwrotu uzyskiwane z inwestycji w Warszawie zyskają na atrakcyjności? Może tak.
Ewentualny Brexit nie zmieni jednak Państwa strategii inwestycyjnej w Polsce albo pozostałych krajach regionu Europy Środkowo-Wschodniej?
Nie. Nadal mówimy klientom, że w przypadku Brexitu w Wielkiej Brytanii może dojść do korekty cen nieruchomości. Jeżeli ktoś chce długoterminowo inwestować w nieruchomości, tak jak my, to jeżeli spadną ceny, to samo w sobie stworzy okazję do korzystnych zakupów. Fundamenty brytyjskiej gospodarki nie zmienią z dnia na dzień między 22 a 24 czerwca. A zatem główne czynniki rynkowe pozostaną te same. Dlatego korekta cen będzie wynikała wyłącznie ze zmiany nastrojów, a okres niepewności spowoduje, że rynki kapitałowe ulegną niewielkiemu przesunięciu. Czy wpłynie to na naszą strategię skupioną na budynkach wysokiej jakości i przyczółkach takich, jak Warszawa? Nie. Równie dobrze napływ kapitału do Europy kontynentalnej może się zwiększyć, gdyż inwestorzy wstrzymają się z inwestycjami w innych miejscach, szczególnie w Wielkiej Brytanii.
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Wolf Theiss
Prezes Deutsche Banku, Christian Sewing spodziewa się w tym roku się kontynuacji kryzysu rynku nieruchomości komercyjnych. W USA Moody's obniżył rating regionalnego New York Commun ...
Nowy i skomplikowany: program kredytowy “na Start”
Nowy i skomplikowany: program kredytowy “na Start”
JLL
Aleksandra Gawrońska, head of Residential Research: Zauważmy na wstępie, że z całą pewnością sama zapowiedź uruchomienia programu wywarła już wpływ na zachowanie uczestników rynk ...
Otwarte drzwi do redefinicji rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce
Otwarte drzwi do redefinicji rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce
Walter Herz
Spowolnienie na rynku transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości komercyjnych, które możemy obserwować, zarówno w Polsce, jak i w skali globalnej to przede wszystkim efekt ...