Zmiana warty w CEE
Rynek inwestycyjny i finansowyW pierwszym kwartale tego roku w Europie Środkowo-Wschodniej zainwestowano w sektorze nieruchomości 2,3 mld euro – wynika z raportu “CEE Real Estate Investment Compass 2017” opublikowanego przez Colliers International oraz CMS. Oznacza to odpowiednio 41- i 45-proc. wzrost w porównaniu z analogicznym okresem 2016 i 2015 roku. Jak wynika ze wstępnych szacunków analityków, w pierwszych trzech miesiącach roku na rynek czeski przypadło aż 62 proc. wartości inwestycji w regionie. W kolejnych miesiącach roku na Węgrzech oraz w Czechach można oczekiwać zwiększonej aktywności w związku z zaangażowaniem inwestorów lokalnych, podczas gdy w Polsce impulsem dla rynku ma być aktywność inwestorów z Tajlandii.
Zdaniem autorów raportu wzrostu zainteresowania inwestorów można spodziewać się we wszystkich trzech segmentach rynku nieruchomości komercyjnych (obiekty biurowe, handlowe oraz powierzchnie magazynowe) w Budapeszcie oraz Bukareszcie, podczas gdy w Pradze przede wszystkim w obszarze nieruchomości biurowych i magazynowych. Wstępne prognozy wskazują także na utrzymanie dotychczasowych trendów w Bratysławie (wszystkie segmenty rynku) i Warszawie (magazyny i powierzchnie handlowe), a także w Sofii (biura i magazyny).
W nadchodzących miesiącach źródła kapitału płynącego do Europy Środkowo-Wschodniej pozostaną zróżnicowane, w szczególności należy jednak oczekiwać dużego zainteresowania ze strony graczy azjatyckich oraz pochodzących z rynków środkowoeuropejskich.
Lokalni inwestorzy weszli do gry
Według wyliczeń autorów raportu w ostatnich pięciu latach inwestycje graczy z środkowoeuropejskich w krajach macierzystych, jak i na pozostałych rynkach regionu wzrosły ponad dwukrotnie, osiągając 2,6 mld euro w 2016 roku. Zwiększoną aktywność graczy lokalnych odnotowano w latach 2011-2016 w szczególności w Czechach i na Słowacji, zarówno pod względem podejmowania inwestycji, jak i skutecznego przyciągania transakcji transgranicznych realizowanych w ramach Europy Środkowo-Wschodniej. W tym samym okresie gwałtownie rosła także aktywność na rynku węgierskim, podczas gdy inwestorzy z Polski i Rumunii pozostawali mniej widoczni w regionie (odpowiednio jedynie 2 i 4 proc. wartości transakcji zawartych z udziałem lokalnych kupujących).
– Wraz z powiększającym się dystansem od 1989 roku rośnie także stopień dojrzałości rynków Europy Środkowo-Wschodniej, które stają się w mniejszym stopniu zależne od inwestorów pochodzących spoza regionu. Jest to trend, który występuje nie tylko na rynku nieruchomości, ale generalnie na rynku transakcyjnym w naszym regionie – uważa Wojciech Koczara, partner kierujący zespołem nieruchomościowym w CMS w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.
Mark Robinson, starszy analityk na Europę Środkowo-Wschodnią w Colliersie twierdzi z kolei, że coraz bardziej dojrzałe rynki Europy Środkowo-Wschodniej mogą stanowić przeciwwagę w przypadku wystąpienia nowych ryzyk w Europie Zachodniej, takich jak Brexit i związane z nim potencjalne zawirowania, które mogą być odczuwalne w kolejnych miesiącach 2017 roku. – Na tym etapie trudno jeszcze przewidzieć jaki będzie ostateczny bilans wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, może się jednak okazać, że Brexit przyniesie pewne pozytywne zjawiska dla Europy Środkowo-Wschodniej – dodaje Mark Robinson.
Nowi gracze ostro licytują
Ekspercie Colliersa i CMS-u podkreślają też, że w 2016 roku w naszym regionie obserwowano gwałtowną zmianę dotychczasowego trendu – po raz pierwszy inwestorzy z Afryki Południowej, Azji oraz lokalnych rynków środkowoeuropejskich zainwestowali w regionie sumarycznie więcej niż gracze z krajów G10. Jak wynika z raportu, w kolejnych miesiącach kapitał z Azji oraz krajów środkowoeuropejskich również ma napędzać inwestycje w regionie. Analitycy zwracają też uwagę, że zważając na dostępność wielu źródeł finansowania, w 2017 roku można spodziewać się większej liczby dużych transakcji z udziałem inwestorów azjatyckich, a tym samym wartość ich zaangażowania może przekroczyć poziom obserwowany w naszej części Europy w ubiegłym roku.
Zainteresowanie graczy z Azji inwestycjami w regionie wzrosło znacząco na przestrzeni ostatnich trzech lat, osiągając w 2016 roku skalę 2 mld euro – podają autorzy raportu. Wartość inwestycji napływających do naszego regionu z Afryki Południowej z kolei wzrosła do rekordowego poziomu 2,4 mld euro w 2016 roku. Chociaż w kolejnych miesiącach może się okazać, że tegoroczne inwestycje nie osiągną porównywalnej skali, to jednak działalność ponad dziecięciu funduszy REIT w regionie powinna przełożyć się na znaczną aktywność transakcyjną w naszej części Europy – uważają eksperci. – Jeżeli ceny ropy i surowców utrzymają się na obecnym poziomie, w kolejnych miesiącach możemy także oczekiwać większego zainteresowania inwestycjami w regionie ze strony Turcji, Brazylii, Rosji, a także państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA) – twierdzi Luke Dawson, dyrektor zarządzający oraz dyrektor rynków kapitałowych na Europę Środkową i Wschodnią w Colliersie.
Zachód nie odpuści?
Według raportu opublikowanego przez Colliers International i CMS, możliwe zwiększenie zysków i stabilna perspektywa wzrostu czynszów w regionie ma szansę być dla zachodnioeuropejskiego i amerykańskiego kapitału skuteczną zachętą do utrzymania inwestycji w naszej części Europy na poziomie 4,9 mld euro, odnotowanych w 2016 roku. Kraje Europy Zachodniej pozostały w ubiegłym roku głównymi inwestorami na rynkach nieruchomości w regionie (22 proc. wartości inwestycji), choć napływ kapitału z Afryki Południowej (20 proc.) oraz Azji (16 proc.) relatywnie zmniejszył wagę zaangażowania europejskiego, brytyjskiego (7 proc.) i amerykańskiego (10 proc.) w Europie Środkowo-Wschodniej.
– Na obecnym etapie nie widzimy znaczącego wpływu Brexitu na aktywność transakcyjną na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej i nic nie wskazuje na to, aby firmy brytyjskie zamierzające inwestować w regionie wstrzymały swoje plany w związku z referendum. Niemniej jednak wyniki referendum oraz niepewność związana z Brexitem sprawia, że niektóre spółki z siedzibą w Londynie rozważają alternatywne – poza Wielką Brytanią – lokalizacje dla prowadzenia części swojego biznesu. Z tego względu Brexit może mieć pewien pozytywny wpływ na wartość inwestycji w Europie Zachodniej oraz Środkowo-Wschodniej, w szczególności w Niemczech, Belgii, Francji, Polsce oraz krajach nordyckich spoza strefy euro – mówi Mark Heighton, partner stojący na czele praktyki nieruchomości CMS.
opr.TSG
180 milionów euro dla Polski na transport intermodalny
180 milionów euro dla Polski na transport intermodalny
Gopet Trans
To już pewne. 180 mln euro - tyle wynosi kwota dofinansowania na transport intermodalny w Polsce. Komisja Europejska zatwierdziła projekt, a inwestycje będą finansowane z unijnego ...
Parki handlowe gratką dla inwestorów
Parki handlowe gratką dla inwestorów
RRJ Group
W latach 2023–2025 powierzchnia handlowa ma urosnąć o ponad 1,2 mln metrów kwadratowych – wynika z szacunków Polskiej Rady Centrów Handlowych. Rośnie zainteresowanie i ...
Luty 2024 w budownictwie mieszkaniowym – w danych widać jaskółki ożywienia
Luty 2024 w budownictwie mieszkaniowym – w danych widać jaskółki ożywienia
Polski Związek Firm Deweloperskich
Luty 2024 roku w ocenie branży deweloperskiej wygląda zdecydowanie lepiej niż styczeń. Utrzymanie dotychczasowego tempa wydawania pozwoleń na budowę daje szansę na odbudowanie zapa ...