Moskiewski rynek biurowy z rekordami
Biura i projekty wielofunkcyjneredaktor naczelny
Rok 2017 w Moskwie stał pod znakiem rosnącego popytu na powierzchnie biurowe, za którym ewidentnie nie nadążała podaż. Z tego względu średnia liczba pustostanów w tym sektorze zmniejszyła się w ciągu roku z 15,5 do 13,8 proc, (poziom najniższy od czterech lat), a w najwyższej klasie A – z 18,9 do 16,5 proc. Jeszcze większe spadki odnotowano w Centralnym Obszarze Biznesowym miasta – średnia to 10,7 proc. (najniżej od pięciu lat), a w budynkach klasy A – nawet do 10,4 proc., co jest najniższym wynikiem od 2009 roku. Według firmy JLL, w najwyższym segmencie rynku biurowego Moskwy w czwartym kwartale 2017 roku wynajęto i kupiono 508 tys. mkw. powierzchni, co jest najwyższym kwartalnym wskaźnikiem od początku 2013 roku.
– Całkowita wartość transakcji w 2017 roku przekroczyła prognozę i osiągnęła 1,28 mln mkw., odnotowując wzrost o 21 proc. w stosunku do poprzedniego roku – komentuje Jelizawieta Gołyszewa, dyrektor ds. regionu Rosji i WNP, szef działu ds. współpracy z właścicielami powierzchni biurowych firmy JLL. – Miniony rok upłynął pod znakiem dużych transakcji najmu ze strony banków i firm telekomunikacyjnych, które kupowały i wynajmowały całe budynki o powierzchni ponad 10 tys. mkw., m.in. IQ-Quarter, Aquamarine III, Oasis, Poklonka Place, Bolshevik II i Comcity. Najemcy zaktywizowali się szczególnie pod koniec roku. Wzrosła także aktywność firm prywatnych na rynku biurowym, co doprowadziło do zmniejszenia udziału sektora publicznego w wynajmie biur do 17 proc. (w roku 2016 wskaźnik ten wynosił 27 proc.).
Ponad połowę ubiegłorocznych transakcji przeprowadzono w klasie budynków B +, w wyniku czego wskaźnik powierzchni niewynajętej w tym segmencie spadł o 3,7 p.p. do poziomu 13,5 proc. W minionym roku w Moskwie wprowadzono na rynek 408 tys. mkw., z czego 76 proc. w ostatnim kwartale. Należy też zauważyć, że prawie 60 proc. nowej powierzchni dostarczyły dwa budynki w kompleksie Moskwa City.
Stawki czynszu w 2017 roku nie uległy większej zmianie. W budynkach klasy premium roczny czynsz wywoławczy za mkw. oscyluje między 600 i 750 dolarów, w segmencie A – między 24 a 40 tys. rubli, a w budynkach segmentu B+ – w przedziale 12-25 tys. rubli. Według prognoz JLL, wolumen nowej powierzchni w 2018 roku wyniesie tylko 300 tys. mkw., a średni poziom pustostanów spadnie do 13,1 proc. Efektem takiego stanu rzeczy ma być niewielki wzrost stawek czynszu w 2018 roku.
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Multiconsult Polska
Cyfryzacja w branży budowlanej, zwłaszcza w kontekście rosnących inwestycji wojskowych, stanowi istotny element transformacji tego sektora. Tradycyjnie opierająca się na manualnych ...
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
Kancelaria Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k.
W ostatnich dniach w Internecie wrze dyskusja w związku z zapowiedzią likwidacji minimalnej liczby miejsc parkingowych przy nowych realizacjach deweloperskich. Czy faktycznie mamy ...
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Wolf Theiss
Prezes Deutsche Banku, Christian Sewing spodziewa się w tym roku się kontynuacji kryzysu rynku nieruchomości komercyjnych. W USA Moody's obniżył rating regionalnego New York Commun ...