Trwa presja na stawki czynszu
Powierzchnie handlowe i rozrywkoweStabilny poziom wakatów
Poziom wakatów w centrach handlowych był stabilny na przestrzeni ostatniego roku. Na koniec pierwszego półrocza 2018 roku wynosił on około 3 proc. Powierzchnie w poprzednich latach zwolnione przez wychodzącą z Polski sieć Praktiker zostały w większości zagospodarowane przez innego operatora z sektora DIY – Obi. Lokalizacje, które obecnie są opuszczane przez przeżywającą poważne problemy finansowe sieć supermarketów Piotr i Paweł stosunkowo szybko są zajmowane przez innych operatorów z branży spożywczej, jak np. Biedronka i Stokrotka. W 2018 roku na polskim rynku rozpoczęło działalność ponad 30 nowych sieci i konceptów operatorów handlowych, gastronomicznych i rozrywkowych. Nowe marki w Polsce to np. Bebe, Kocca, Hunkemoller, Brax, Fissmann, Hummel, Miniso, Daft Cafe, Menya Musashi, Fit/One i Orangetheory Fitnes. Szybką ekspansję realizują sieci dyskontowe Tedi, Dealz i Action. W Blue City w Warszawie otwarto nowy koncept handlowy sieci Ikea. Na przyszły rok zapowiedziane jest wejście odzieżowego giganta Primark, który zadebiutuje w stołecznej Galerii Młociny.
Małe obiekty, małe miasta
Na koniec 2018 w trakcie budowy było około 450 tys. mkw. powierzchni najmu, z czego około 350 tys. mkw. przewidziane jest do otwarcia w 2019 roku. Wielkość nowej podaży przewidzianej na 2019–2020 będzie znacząco niższa niż w minionych latach, głównie w wyniku ograniczonej liczby dużych projektów handlowych realizowanych w głównych aglomeracjach. Galeria Młociny w Warszawie jest obecnie jedynym budowanym dużym centrum handlowym w Polsce. Wśród obiektów w budowie dominują małe i średniej wielkości centra handlowe i parki handlowe, realizowane głównie na rynkach o populacji poniżej 100 tys. mieszkańców, jak np. Color Park w Nowym Targu, Dekada w Nysie, Galeria Chełm w Chełmie, Multibox w Płońsku, Stara Ujeżdżalnia w Jarosławiu. W konsekwencji systematycznie rośnie znaczenie małych miast o wielkości populacji poniżej 100 tys. mieszkańców. Dekadę temu zasoby usytuowane na tych rynkach stanowiły tylko około 9 proc. całego wolumenu powierzchni handlowej, natomiast na koniec 2018 roku ich udział został podwojony i nadal będzie rósł. Z powierzchni będącej obecnie na etapie realizacji, około 30 proc. zostanie dostarczone właśnie na rynki o populacji do 100 tys. Tempo rozwoju rynku zdecydowanie zwalnia. W latach 2016–2018 rynek przyrastał średnio o około 450 tys. mkw. rocznie, podczas gdy w dekadzie poprzedzającej był to wolumen powyżej 700 tys. mkw. rocznie. – Prognozy dla lat 2019–2020 mówią o wielkościach około 350 tys. mkw. rocznie, co jest odpowiedzią na kurczącą się chłonność rynku oraz rosnące koszty budowy i ich wpływ na efektywność planowanych inwestycji – podkreśla Patrycja Dzikowska, dyrektor Działu Analiz Rynkowych i Doradztwa, Europa Środkowo-Wschodnia, BNP Paribas Real Estate Poland.
Stawki czynszu pod presją w obiektach o gorszej kondycji
Wiodące centra handlowe dyskontują swoją wiodącą pozycję rynkową i utrzymują stawki czynszu w zakresie 110-130 euro za 1 mkw. na miesiąc w Warszawie i 45–60 euro za 1 mkw. za miesiąc w pozostałych głównych aglomeracjach. Właściciele obiektów gorzej funkcjonujących, zwłaszcza tych odczuwających silny wpływ konkurencji i tracących pozycję rynkową, spotykają się z rosnącą presją najemców na obniżanie stawek czynszu i podnoszenie kwoty przeznaczanej na wyposażenie lokali według wymagań najemców. Pytanie, które obecnie nurtuje całą branżę nowoczesnego handlu, to długofalowy wpływ zakazu handlu w niedziele na poziom odwiedzalności, obrotów i możliwe implikacje dla obciążeń czynszowych.
Zakaz handlu
Wprowadzony w 2018 roku zakaz handlu w niedziele, wzrost wartości e-commerce, nasilająca się konkurencja oraz zmieniające się zachowania zakupowe konsumentów stawiają przed uczestnikami branży handlowej poważne wyzwania. Dotychczasowe obserwacje pozwalają stwierdzić, że zakaz handlu w niedziele nie wpłynął negatywnie jedynie na operatorów dyskontowych sklepów spożywczych, którzy dzięki bardzo intensywnej strategii marketingowej przyciągają jeszcze więcej klientów niż przed wprowadzeniem zakazu.
Przebudowy i renowacje
Zarówno w minionym roku, jak i w kolejnych latach silnym trendem będą rozbudowy i przebudowy obiektów handlowych. Odświeżenie oferty i poszerzenie zestawu najemców o nowe marki handlowe, operatorów usług czy element rozrywkowy to strategia wzmocnienia pozycji realizowana zarówno przez właścicieli obiektów starszych, jak i małych centrów czy parków handlowych, a także dużych kompleksów o już ugruntowanej pozycji.
Polaryzacja wskaźnika wynajmu i stawek czynszu
Zróżnicowanie w poziomie pustostanów między obiektami handlowymi o dobrze ugruntowanej pozycji rynkowej a tymi gorszej klasy będzie się pogłębiać. Na rynkach o wysokim poziomie konkurencji pozycja niektórych obiektów, zwłaszcza tych gorzej dopasowanych do zmieniających się wymagań i oczekiwań klientów, może ulec silnemu osłabieniu, a w konsekwencji presja najemców na stawki czynszu i inne komponenty finansowe umowy najmu będzie się nasilać.
Parki handlowe gratką dla inwestorów
Parki handlowe gratką dla inwestorów
RRJ Group
W latach 2023–2025 powierzchnia handlowa ma urosnąć o ponad 1,2 mln metrów kwadratowych – wynika z szacunków Polskiej Rady Centrów Handlowych. Rośnie zainteresowanie i ...
Luty 2024 w budownictwie mieszkaniowym – w danych widać jaskółki ożywienia
Luty 2024 w budownictwie mieszkaniowym – w danych widać jaskółki ożywienia
Polski Związek Firm Deweloperskich
Luty 2024 roku w ocenie branży deweloperskiej wygląda zdecydowanie lepiej niż styczeń. Utrzymanie dotychczasowego tempa wydawania pozwoleń na budowę daje szansę na odbudowanie zapa ...
Garść wrażeń po MIPIM
Garść wrażeń po MIPIM
Avison Young
W nastrojach panujących na MIPIM zauważalny był nieśmiały, umiarkowany optymizm. Dużo mówiło się o Polsce w kontekście stabilnego, silnego ekonomicznie rynku, zapewniającego dobre ...