PRCH: w handlu stabilnie

W opracowaniu czytamy, że a koniec 2018 roku na polskim rynku istniało ponad 12 mln mkw. powierzchni GLA (Gross Leasable Area), na którą składają się centra handlowe, parki handlowe i centra wyprzedażowe. W stosunku do roku poprzedniego zanotowano przyrost powierzchni handlowej o 3,5 proc., a na przestrzeni ostatnich pięciu lat wzrost zasobów handlowych w Polsce wyniósł 2,3 mln mkw.

– W 2018 roku oddano do użytku ponad 390 tys. mkw. GLA. nowoczesnej powierzchni handlowej, z czego aż 43 proc. stanowiła łączna powierzchnia czterech nowych inwestycji: Forum Gdańsk (62 tys. mkw. GLA), Galeria Libero w Katowicach (45 tys. mkw. GLA), Gemini Park w Tychach (36 tys. mkw. GLA) oraz Nowa Stacja Pruszków (27 tys. mkw. GLA) – wylicza Radosław Knap, dyrektor generalny PRCH. – Ponad 15 proc nowej podaży powierzchni stanowiły rozbudowy istniejących projektów w dużych miastach, co stanowi stały już trend od ostatnich pięciu lat. Pozostałe otwarcia w 2018 to głównie parki i galerie handlowe o wielkości do 10 tys. mkw. GLA w miastach małych i średnich. Tym samym w zakresie łącznej wielkości powierzchni handlowych rok 2018 był zbliżony do roku poprzedniego – dodaje Radosław Knap.

Mniej kupujących

Według raportu PRCH wskaźnik wolnej powierzchni handlowej wyniósł w Polsce średnio 3,1 proc., co świadczy o dobrej kondycji rynku i zainteresowaniu przedsiębiorców wynajmem lokali pod handel i usługi w polskich centrach i parkach handlowych poddanych analizie. Spośród badanych miast najwyższy udział pustostanów zarejestrowano w aglomeracjach wrocławskiej i łódzkiej, odpowiednio 4,4 proc. i 4,2 proc. Najniższy – w aglomeracji szczecińskiej (0,9 proc.), Olsztynie (1 proc.) oraz w Toruniu (1,2 proc.).

Z opracowania PRCH wynika także, że nasycenie powierzchnią centrów handlowych dla całej Polski na koniec 2018 roku osiągnęło poziom 316 mkw. na 1 tys. mieszkańców. Jest to więc średni poziom tego wskaźnika dla krajów Unii Europejskiej. Przyrost powierzchni spowodował wzrost tej wartości w stosunku do końca 2017 roku o 9,8 mkw. na 1 tys. mieszkańców. Eksperci wskazują jednak, że mimo iż spędzanie czasu w centrach i parkach handlowych w Polsce cieszy się bardzo dużą popularnością to jednak w roku 2018 nastąpił niewielki spadek średniej odwiedzalności wobec roku poprzedzającego. Średnia odwiedzalność centrum handlowego w ubiegłym roku wyniosła nieco ponad 370 tys. osób miesięcznie, to o 4 proc. mniej niż w roku 2017. – Spadek ten wynika głównie z wprowadzonego w marcu 2018 ograniczenia handlu w niedziele, tym samym, mimo przesunięcia się części wizyt klientów na inne dni tygodnia, spadek ten był nieunikniony – tłumaczy Anna Zachara-Widła, research & education manager w PRCH.

Obrody nieco w dół

Dane zebrane przez PRCH wskazują, że średnie obroty generowane przez placówki handlowe i usługowe w analizowanych przez PRCH centrach handlowych, które wyniosły średnio 865 zł netto na 1 mkw. GLA, tak jak przypadku odwiedzalności, zanotowały niewielki roczny spadek, tj. na poziomie 0,8 proc. Eksperci wskazują jednak, że mimo obniżki średniej wartości, w wielu kategoriach handlowych odnotowano wzrost lub brak zmian w stosunku do roku poprzedzającego. Największy przyrost, bo aż 10 proc., odnotowano w kategorii dom i wnętrze oraz AGD/RTV, a także w usługach o 8 proc. Dynamika tych wzrostów była jednak niższa niż obserwowana w latach ubiegłych.

Rynek dojrzał

Autorzy raportu przekonują jednak, że pod względem podaży powierzchni rynek nieruchomości handlowych wszedł w fazę dojrzałości, a pod względem wskaźników efektywności sytuacja krajowego rynku handlowego jest mocna i stabilna. Tezę tę potwierdzać ma także wysoka wartość transakcji inwestycyjnych w nieruchomości komercyjne w Polsce. – Łączna wartość transakcji przeprowadzonych w sektorach biurowym, handlowym, magazynowo-logistycznym i hotelowym osiągnął prawie 7,3 miliarda euro – o 42 proc. więcej niż w roku 2017. Inwestycje w nieruchomości handlowe wyniosły w 2018 roku 2,5 mld euro i były o 30 proc. większe niż w roku 2017 – mówi Radosław Knap.

Przeciw zakazowi

Rok 2018 był dla rynku handlowego przełomowy. W marcu wprowadzono ustawę o zakazie handlu w niedziele. Zgodnie z jej zapisami do roku 2020 wszystkie niedziele zostaną wykluczone z kalendarza dni handlowych. Według danych pochodzących z PRCH Turnover Index oraz PRCH Footfall Trends Index, od marca do grudnia odnotowano 2 proc. spadek średniej z obrotów na 1 mkw. powierzchni GLA wobec roku 2017, a także 4 proc. spadek wskaźnika odwiedzalności.

Autorzy raportu powołują się też na badania, które wskazują, że średnio mniej niż połowa badanych Polaków popiera wprowadzenie ograniczeń handlu w niedziele, które funkcjonowało w 2018 roku. Zdecydowanie najmniej zwolenników zyskuje jednak rozwiązanie, które ma wejść w życie od 2020 roku czyli całkowity zakaz handlu we wszystkie niedziele. Badanie przeprowadzone przez firmę Maison & Partners pokazują, że popiera je już jedynie 35 proc. badanych Polaków. W opinii branży negatywne efekty wprowadzenia ustawy ograniczającej niedzielny handel widoczne są przede wszystkim w zmniejszeniu liczby odwiedzających centra handlowe. Wpłynęło to również niekorzystnie na koszty utrzymania obiektów handlowych.

Raport przygotowała Polska Rada Centrów Handlowych we współpracy z ekspertami z firm Savills, Knight Frank, BNP Paribas Real Estate, GfK, Metro Properties oraz Cresa.