12 mln w handlu
Powierzchnie handlowe i rozrywkoweNa koniec czerwca w budowie znajdowało się blisko 380 tys. mkw. powierzchni centrów handlowych. Budowane są przede wszystkim małe obiekty (5-10 tys. mkw.) o profilu zakupów codziennych, głównie w miastach o wielkości poniżej 100 tys. mieszkańców. Biorąc pod uwagę projekty oddane do użytku oraz te znajdujące się w budowie, roczna podaż powinna osiągnąć 250-300 tys. mkw., co wskazuje na lekką tendencję spadkową w porównaniu do roku 2018. Największymi rynkami, zarówno pod względem liczby obiektów, jak i ich powierzchni, pozostają niezmiennie aglomeracja warszawska (52 centra o łącznej powierzchni ponad 1,7 mln mkw.) i Górny Śląsk (49 centrów, ponad 1,2 mln mkw.). Najmniejszym rynkiem (305 tys. mkw. w 11 obiektach) pozostaje Szczecin. – W centrum zainteresowania inwestorów, deweloperów, najemców oraz klientów znalazły się inwestycje o funkcjach mieszanych typu „lifestyle”, ze znaczącym udziałem handlu, usług i gastronomii. W największych polskich aglomeracjach jest obecnie realizowanych i planowanych kilkanaście tego typu projektów – mówi Katarzyna Michnikowska, dyrektor w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers International.
Największymi projektami handlowymi oddanymi do użytku w pierwszej połowie roku były Galeria Młociny w Warszawie (78 tys. mkw.), Tkalnia w Pabianicach (12 tys. mkw.) oraz Silesia Outlet w Gliwicach (12 tys. mkw.). Największe rozbudowy w minionym okresie ukończono w Morski Park Handlowy w Gdańsku oraz Solaris Center w Opolu. – Popyt na lokale w centrach handlowych stymulowany jest przez zmiany zachodzące w kilku sektorach. Na rynku intensywnie absorbowane są powierzchnie supermarketów. W dalszym ciągu trwa także dynamiczny rozwój klubów fitness – mówi Dominika Jędrak, dyrektor Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers International. Sieci odzieżowe modernizują i powiększają swoje salony w istniejących centrach handlowych, prowadząc jednocześnie selektywną ekspansję na nowych rynkach. Przykładowo, grupa LPP inwestuje w technologie, prowadzi remodeling swoich sklepów i ekspansję na rynkach handlowych mniejszych miast. Z kolei sieć Żabka testuje nowe rozwiązania – sklepy bezobsługowe. Rozwijają się także dyskonty niespożywcze, takie jak Pepco czy KiK.
Liczba nowych wejść na polski rynek jest bardzo ograniczona. W pierwszej połowie 2019 roku zadebiutowało jedynie kilka sieci m.in. Gagliardi (moda męska), Sloggi (bielizna) i Mayoral (artykuły dla dzieci). Średnie nasycenie powierzchnią centrów handlowych w Polsce wzrosło do 314 mkw. na 1 tys. mieszkańców. W grupie największych aglomeracji najwyższe odnotowano we Wrocławiu (885 mkw. na 1 tys. mieszkańców), a wśród miast średniej wielkości w Rzeszowie (1,25 tys. mkw. na 1 tys. mieszkańców). Zgodnie ze stanem na koniec czerwca 2019 roku średni wskaźnik pustostanów w centrach handlowych w osiemnastu największych polskich miastach wyniósł 3,6 proc. i był o 0,5 p.p. wyższy niż w czerwcu 2018 roku. Łącznie na najemców czekało około 309 tys. mkw. powierzchni, głównie w centrach średniej i małej wielkości. Duże dominujące centra handlowe są zaś niemal w pełni wynajęte.
Według badań Retail Institute, monitorującego 120 centrów handlowych w Polsce, zakaz handlu w niedzielę w pierwszym kwartale przełożył się na mniejsze zainteresowanie centrami handlowymi o 0,5 proc., przy czym największe spadki odnotowują centra małe (4,8 proc.) i średnie (1,8 proc.), natomiast centra o powierzchni powierzchni ponad 40 tys. mkw. odnotowały wzrosty rzędu 2,2 proc.
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
Kancelaria Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k.
W ostatnich dniach w Internecie wrze dyskusja w związku z zapowiedzią likwidacji minimalnej liczby miejsc parkingowych przy nowych realizacjach deweloperskich. Czy faktycznie mamy ...
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Wolf Theiss
Prezes Deutsche Banku, Christian Sewing spodziewa się w tym roku się kontynuacji kryzysu rynku nieruchomości komercyjnych. W USA Moody's obniżył rating regionalnego New York Commun ...
Nowy i skomplikowany: program kredytowy “na Start”
Nowy i skomplikowany: program kredytowy “na Start”
JLL
Aleksandra Gawrońska, head of Residential Research: Zauważmy na wstępie, że z całą pewnością sama zapowiedź uruchomienia programu wywarła już wpływ na zachowanie uczestników rynk ...