EN

Z entuzjazmem i ostrożnością

Rynek inwestycyjny i finansowy
POLSKA Rosnące zainteresowanie sektorem magazynowym na rynku inwestycyjnym, luka podażowa w segmencie biurowym w Warszawie i awans Polski w międzynarodowych ratingach – tym żył rynek nieruchomości w 2018 roku. Wszystko wskazuje na to, że w kolejnych miesiącach wiele będzie się mówić m.in. o alternatywnych klasach aktywów i prawdopodobieństwie wystąpienia spowolnienia gospodarczego. Firma doradcza Savills przedstawiła wstępne podsumowanie 2018 roku na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce oraz prognozy na kolejnych 12 miesięcy.
Według Savillsa, oprócz dalszego dynamicznego wzrostu podaży i rekordowego popytu na powierzchnie magazynowo-przemysłowe na rynku najmu, sektor ten cieszył się w 2018 roku coraz większą popularnością na rynku inwestycyjnym. Z kolei obraz aktualnej sytuacji rynku biurowego w Warszawie zacierała nieco liczba nowych inwestycji w pasie między rondem ONZ i rondem Daszyńskiego. Budynki te nie zostaną oddane do użytku przed 2020 rokiem, przez co obecnie mamy do czynienia z luką podażową. Głośnymi wydarzeniami 2018 roku było również wejście w życie ograniczenia handlu w niedzielę, a także zaklasyfikowanie Polski do grona rynków rozwiniętych w indeksie FTSE Russell. Polska jest pierwszym od niemal dekady krajem, który tego dokonał, co być może przełoży się na większe zainteresowanie ze strony funduszy skupionych na inwestowaniu wyłącznie w najbardziej dojrzałe rynki.

Technologia w służbie czlowieka
2019 rok może stać pod znakiem alternatywnych klas aktywów. W Polsce powoli budowana jest podaż prywatnych akademików, apartamentów na instytucjonalny wynajem i domów senioralnych, które stają się coraz bardziej pożądanym produktem inwestycyjnym. W ciągu najbliższych dwóch lat nastąpi też chwila prawdy dla biur serwisowanych i coworków, które zakorzeniły się już w Polsce, powoli odmieniając sposób funkcjonowania rynku najmu powierzchni biurowych. Dalszy rozwój nowych technologii sprawi z kolei, że inteligentne rozwiązania ze statusu wyróżnika nieruchomości staną się już standardem. W dalszym ciągu w centrum zainteresowania będzie jednak człowiek, a o użytkowników budynków biurowych coraz częściej dbać będą specjaliści ds. zarządzania społecznością (community managers).

– Wysoka aktywność inwestorów na rynku nieruchomości komercyjnych może w tym roku zaowocować absolutnie rekordowym wolumenem transakcji. Nieruchomości zlokalizowane w Polsce są pożądanym produktem inwestycyjnym. Przekłada się to na kompresję stóp kapitalizacji, które w 2018 roku spadły w sektorze biurowym poniżej, dotychczas nieprzekraczalnej bariery 5 proc. Pomimo optymistycznych prognoz na najbliższe 12 miesięcy i chęci uniknięcia efektu samospełniającej się przepowiedni, w przyszłym roku prawdopodobnie będzie dało się już dostrzec pierwsze symptomy zwiększonej ostrożności przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. W związku z tym możemy obserwować chęć dywersyfikacji portfeli i tym samym rosnącą popularność nieruchomości magazynowych oraz alternatywnych klas aktywów – mówi Tomasz Buras, dyrektor zarządzający Savillsa w Polsce.

Rekord po dekadzie

Według wstępnych szacunków analityków Savillsa łączna wartość transakcji na rynku inwestycyjnym w 2018 roku może wynieść blisko 6,5 mld euro, co byłoby najwyższym wynikiem w historii sektora nieruchomości komercyjnych w Polsce.

Zgodnie z pierwszymi podsumowaniami firmy, ogólnopolski rynek nieruchomości biurowych wzbogacił się w 2018 roku o około 750 tys. mkw. nowej powierzchni, zwiększając swoje zasoby do 10,4 mln mkw. W tym samym czasie powstało około 350 tys. mkw. nowej powierzchni handlowej, dzięki czemu w Polsce jest jej już blisko 12 mln mkw. Bardzo wysoką dynamikę wzrostu utrzymuje sektor magazynowy, w którym w ciągu ostatnich 12 miesięcy wybudowano ponad 2 mln mkw. powierzchni, co podniosło jej całkowite zasoby do poziomu 15,5 mln mkw.

Rynek nieruchomości 2018 w szczegółach:

Luka podażowa na rynku biurowym w Warszawie W drugim kwartale 2018 roku przekroczyliśmy w Polsce próg 10 mln mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej. – W samej Warszawie, w pasie między rondem ONZ i rondem Daszyńskiego, obserwujemy wiele nowych projektów biurowych będących w budowie lub w fazie planowania. Budynki te nie pojawią się jednak na rynku przed 2020 rokiem, przez co obecnie mamy do czynienia z luką podażową. Najemcy poszukujący powierzchni powyżej 3 tys. mkw. w nowych projektach nie mają z czego wybierać, a bieżące procesy renegocjacji lub zmiany lokalizacji muszą być obsługiwane przez istniejące budynki – podkreślają analitycy Savillsa.

Wzrost zainteresowania magazynami na rynku inwestycyjnym
Na rynku inwestycyjnym od kilku lat następuje systematyczny wzrost obrotów w sektorze nieruchomości magazynowych i przemysłowych. Na koniec czerwca 2018 roku łączna wartość transakcji wynosząca 337,8 mln euro była najlepszym w historii wynikiem tego sektora w Polsce w pierwszym półroczu. Magazynami zlokalizowanymi w Polsce zaczął interesować się kapitał azjatycki, a także fundusze, które do tej pory działały w innych sektorach rynku nieruchomości, takie jak południowoafrykański Redefine, który w lipcu 2018 roku nabył od Panattoni dziewięć budynków magazynowych za około 200 mln euro.

Kompresja stóp kapitalizacji w biurach
Eksperci Savillsa podają: w ciągu ostatnich kilku miesięcy obserwowaliśmy kompresję stóp kapitalizacji dla nieruchomości biurowych, w szczególności w sektorze prime. Poziom stóp zwrotu w Polsce w dalszym ciągu oferuje jednak premię w porównaniu do wiodących rynków Europy Zachodniej.
Rosnąca pozycja Polski w ocenach agencji ratingowych
Polska jest pierwszym od niemal dekady krajem, który awansował w indeksie FTSE Russell do grona rynków rozwiniętych. Dzięki temu od września 2018 roku znajduje się w grupie 25 najbardziej rozwiniętych gospodarek świata, do których zaliczane są m.in. USA, Wielka Brytania, Francja i Niemcy. Z kolei w październiku 2018 roku agencja S&P przywróciła długoterminowy rating zadłużenia kredytowego w walucie obcej dla Polski do poziomu A-. Zmiany te mogą być jednym z czynników pomagających przyciągnąć do Polski nowe platformy inwestycyjne skupione na najbardziej dojrzałych rynkach.

Ograniczenie handlu w niedziele
Według analityków Savillsa, wprowadzenie ograniczenia handlu w niedzielę było najważniejszym wydarzeniem 2018 roku w sektorze nieruchomości handlowych. Część galerii, w związku z nowymi przepisami, zdecydowało się na wydłużenie godzin otwarcia w piątki i soboty. Ocena wpływu zakazu na rynek nie jest jednoznaczna, gdyż część centrów handlowych w pierwszych miesiącach po jego wprowadzeniu odnotowywała np. spadek odwiedzalności, przy jednoczesnym wzroście obrotów. Dla niektórych tradycyjnych sieci handlowych był to z kolei kolejny argument do rozwoju oferty e-commerce.

Prognozy na 2019 rok:
Mieszkania na instytucjonalny wynajem, prywatne akademiki i domy senioralne
Zdaniem ekspertów Savillsa wśród inwestorów rosła będzie świadomość korzyści wynikających z inwestowania w alternatywne klasy aktywów. W Polsce powoli budowana będzie podaż tego rodzaju produktu inwestycyjnego, czemu sprzyja rosnąca liczba zagranicznych studentów, starzejące się społeczeństwo i zapotrzebowanie na mieszkania na instytucjonalny wynajem ze strony międzynarodowych korporacji.

Lekcja z 2008 roku
Pomimo chęci uniknięcia efektu samospełniającej się przepowiedni, na rynku prawdopodobnie będzie dało się dostrzec pierwsze symptomy zwiększonej ostrożności przy podejmowaniu decyzji i skłonność do minimalizowania ryzyka poprzez dywersyfikację portfeli inwestycyjnych oraz jeszcze bardziej uważną obserwację kondycji globalnej gospodarki.

Biuro jako usługa
Zdaniem pracowników Savillsa w ciągu najbliższych dwóch lat w Polsce nastąpi czas prawdy dla modelu biura jako usługi (workspace as a service), wynikający z otwarcia największych powierzchniowo coworków i biur serwisowanych. – Być może będziemy świadkami konsolidacji wśród operatorów lub spadku cen za wynajem takich powierzchni. Elastyczne biura zakorzeniły się już na polskim rynku, a w 2019 roku kolejne firmy zaczną stosować model hybrydowy, wynajmując część powierzchni w sposób tradycyjny a część w elastyczny – czytamy w opracowaniu firmy doradczej.

PropTech
Inteligentne rozwiązania ze statusu wyróżnika nieruchomości, zwłaszcza biurowych, staną się standardem. – W najbliższym czasie możemy się spodziewać popularyzacji bezzałogowej obsługi magazynów oraz stosowania zaawansowanych technologii w logistyce. Z kolei w sektorze handlowym rosło będzie znaczenie narzędzi integrujących kanały offline i online (omnichannel) – piszą eksperci Savillsa.

Zarządzanie społecznością (community management)
Na rynku coraz powszechniejsze będą działania marketingowe, których centralnym elementem będzie człowiek, jego potrzeby i interakcje z innymi ludźmi. – Właściciele nieruchomości oraz operatorzy coworków i biur serwisowanych jeszcze częściej będą zatrudniać osoby odpowiedzialne za integrację użytkowników powierzchni biurowych np. poprzez organizację różnego rodzaju wydarzeń – przekonują analitycy.

Ostatnie nowości

Grunty inwestycyjne

Polska Rośnie Modern Mokotów

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Warszawskie osiedle Modern Mokotów będzie większe. Archicom zawarł umowę przedwstępną na zakup sąsiadującego z inwestycją gruntu, który dopełni przestrzeń pomiędzy ulicami Postępu, Domaniewską, Wołoską i Marynarską. Powierzchnia działki wynosi ponad 15 tys. mkw.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Carry wchodzi do Ozimskiej

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by JC

Do grona najemców opolskiego Ozimska Parku dołączyła marka odzieżowa Carry. Powierzchnia sklepu wynosi ponad 600 mkw.

Rynek mieszkaniowy

Polska Markowe mieszkania od Totalbudu

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by JC

Totalbud osiągnął stan surowy zamknięty budynku Markowy Targówek w podwarszawskich Markach. Obiekt powstaje na działce o powierzchni ponad 3,6 tys. mkw.

Biura i projekty wielofunkcyjne

Polska Reply repetuje w DL Piano

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Firma Reply przedłużyła umowę najmu w budynku DL Piano należącym do DL Invest Group. Spółka zwiększyła też zajmowaną w katowickim biurowcu powierzchnię.

Rynek inwestycyjny i finansowy

Polska Echo w kluczowych sektorach

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

W 2023 roku grupa Echo Investment wypracowała ponad 67 mln zł zysku netto przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej. Łączna wartość jej aktywów na koniec zeszłego roku wyniosła prawie 6 mld zł.

ESG

Polska Erbud szykuje się na CSRD

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Erbud opublikował swój raport ESG. Opracowanie powstało we współpracy z EY i było atestowane przez PWC.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Będzie więcej Smart Parków

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Smart Park Poland oraz RG Leasing ogłosiły otwarcie I etapu parku handlowego w Sycowie. W liczącym 6 tys mkw. obiekcie pozostał tylko jeden lokal do wynajęcia. Obecnie trwają prace nad II fazą inwestycji.

Obiekty użyteczności publicznej

Polska Narcyz gotowy, kolej na Kosa

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Zakończył się remont Sanatorium Narcyz w Uzdrowisku Ustroń, należącym do grupy American Heart of Poland. W kwietniu rozpoczną się prace nad modernizacją kolejnego obiektu, czyli Sanatorium Kos.

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Polska 20 milionów na Panattoni Park Szczecin numer pięć

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Panattoni uzyskało finansowanie na realizację nowej inwestycji na Pomorzu Zachodnim. Kredytu w wysokości 20 mln euro udzielił mBank. Panattoni Park Szczecin V osiągnie 30 tys. mkw., z czego blisko 1/3 wynajął już klient z branży horeca, firma Bidfood Farutex. 

ESG

Polska Standard codzienności

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Fundacja Integracja wraz ze spółką biurową Skanska opublikowały nową edycję kompendium wiedzy o projektowaniu uniwersalnym. „Włącznik 2.0. Projektowanie bez barier” zawiera konkretne wskazówki dotyczące tworzenia miejsc bezpiecznych i przyjaznych dla wszystkich.

Style i wnętrza

Polska Trzy kolory: czerwony

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Firma Muniak powiększyła i odświeżyła swoją warszawską siedzibę. Nowe biuro prezentuje możliwości oraz doświadczenie firmy, która świadczy usługi w sektorze fit-out od ponad 30 lat.

Rynek inwestycyjny i finansowy

Polska Bliska Wola bliska ideału

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by JC

Według publikacji Axi Immo „Co nadaje rytm biurowej Warszawie?”, podstrefa biurowa Centrum-Zachód to najdynamiczniej rozwijający się na biurowej mapie stolicy obszar. Koncentruje się tam 70 proc. nowo powstającej powierzchni.

Rynek mieszkaniowy

Polska Lokum patrzy w przyszłość

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

W 2023 roku Lokum Deweloper przekazał klientom 774 lokale, dzięki czemu odnotował 451,3 mln zł przychodu. Przełożyło się to na 100,7 mln zł zysku przypadającego akcjonariuszom podmiotu dominującego z działalności stricte deweloperskiej.

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Polska Malezyjski debiut w Polsce

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

Malezyjski właściciel sklepów z asortymentem dla domu, MR D.I.Y., wchodzi na polski rynek. Firma wynajęła prawie 5 tys. mkw. w parku logistycznym Hillwood Zgierz I. gdzie stworzy swoje pierwsze centrum logistyczne w Europie Środkowej.

Obiekty użyteczności publicznej

Polska Od Erbudu dla studentów

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by JC

Erbud zrealizuje obiekt dydaktyczny dla Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW. Spółka ma 18 miesięcy na oddanie budynku do użytku.

Zasoby ludzkie

Raczej zwolnią niż zatrudnią

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

W II kwartale 2024 roku 34 proc. firm branży transportu, logistyki & motoryzacji chce zwalniać, a tylko 29 proc. pracodawców planuje zwiększać zatrudnienie – wynika z raportu „Barometr ManpowerGroup Perspektyw Zatrudnienia”. 

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Czechy Pierwszy projekt w Czechach

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Grupa 7R uzyskała pozwolenie na budowę magazynu w Czechach. To pierwszy zagraniczny projekt firmy, która od 15 lat rozwija się w Polsce. Wartość inwestycji wyniesie ponad 30 mln euro.

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Niemcy Wynajęli w Saksonii

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

Firma Slam Deutschland, związana z polską spółką Slam Poland, wynajęła około 10 tys. mkw. powierzchni magazynowo-użytkowej w miejscowości Oschatz w niemieckiej Saksonii. 

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Polska Rynek potrzebuje elastyczności

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

Czynniki gospodarcze i polityczne, podwyżki cen energii i rosnąca inflacja to tylko niektóre powody dynamicznych zmian, jakie dotknęły polski rynek magazynowy w 2023 roku – oceniają eksperci grupy Redd.

ESG

Polska Nad Leroyem świeci słońce

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by JC

Leroy Merlin Polska i Better Energy podpisały umowę PPA na dostawę energii odnawialnej do sklepów sieci. Rozpoczęcie działania budowanej obecnie elektrowni słonecznej Chełmno jest przewidziane od 2025 roku.

Najnowsze w Rynek inwestycyjny i finansowy

schedule 28 marca 2024

Echo w kluczowych sektorach

W 2023 roku grupa Echo Investment wypracowała ponad 67 mln zł zysku netto przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej. Łączna wartość jej aktywów na koniec zeszłego roku wyniosła prawie 6 mld zł.

schedule 27 marca 2024

Bliska Wola bliska ideału

Według publikacji Axi Immo „Co nadaje rytm biurowej Warszawie?”, podstrefa biurowa Centrum-Zachód to najdynamiczniej rozwijający się na biurowej mapie stolicy obszar. Koncentruje się tam 70 proc. nowo powstającej powierzchni.

schedule 26 marca 2024

Kraków magnesem dla inwestorów

Firmy Antal i Cushman & Wakefield opublikowały czwartą edycję raportu BEAS. Średnia ocena Krakowa pod względem wszystkich czynników wpływających na decyzje inwestycyjne firm wyniosła 7,6/10.

schedule 20 marca 2024

Onde żegna się z trzema projektami

Onde sprzedało za 19 mln zł trzy projekty farm fotowoltaicznych o łącznej mocy 23,1 MW. Nabywcą jest niemiecki wytwórca energii, firma SachsenEnergie.

schedule 20 marca 2024

Kolejny kwartał pod kreską

Inrev potwierdza trwającą korektę na europejskim rynku nieruchomości. Wyniki za IV kwartał 2023 znów były ujemne, a łączna stopa zwrotu wyniosła -1,70 proc., gwałtownie spadłszy z -0,56 proc. odnotowanych w III kwartale.

schedule 18 marca 2024

Okam zbiera kapitał na inwestycje

Okam Capital na początku marca tego roku zrealizował emisję niezabezpieczonych obligacji serii A. Wartość emisji opiewała na kwotę 50 mln zł. Emitent zakłada wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu na rynku ASO Catalyst.

schedule 18 marca 2024

Punkt zwrotny i wielki reset

Pomimo utrzymującej się niepewności gospodarczej, wydaje się, że globalna branża nieruchomości znajduje się w punkcie zwrotnym, z lepszymi perspektywami na wznowienie działalności inwestycyjnej – wynika z raportu PwC i Urban Land Institute.

schedule 15 marca 2024

Orlen kupił farmę Szybowice

Onde sprzedało na rzecz Energa Green Development z grupy Orlen udziały w spółce celowej, do której należy 37,4-megawatowa elektrownia wiatrowa Szybowice. Energa Green Development zleciła jednocześnie Onde wykonanie robót budowlanych i elektrycznych za około 105 mln zł. 

schedule 14 marca 2024

Nowy właściciel Przystanku Karkonosze

Redkom sfinalizował zakup nieruchomości przeznaczonej pod realizację parku handlowego Przystanek Karkonosze. Operatorem w powstającym obiekcie będzie Lidl Polska.

schedule 14 marca 2024

Miliardy dla farm wiatrowych na Bałtyku

Polenergia planuje wyemitować akcje do kwoty 3,4 mld zł. Zdecydowana większość pozyskanego kapitału ma być przeznaczona na budowę farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim.

schedule 12 marca 2024

Nepi inwestuje ponad pół miliarda euro

Nepi Rockcastle w 2024 roku planuje zwiększyć wysokość inwestycji w swój portfel aktywów handlowych na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej do nieco ponad 650 mln euro.

schedule 08 marca 2024

Transakcja pod Tallinem

Fundusz East Capital Real Estate IV nabył za 42 mln euro park logistyczny J13 na obrzeżach Tallina. W pełni wynajęta nieruchomość oferuje 40 tys. mkw. powierzchni logistycznej i przeznaczonej pod lekką produkcję.

schedule 07 marca 2024

Zrefinansowali na Czackiego

Bank Pekao S.A. udzielił spółce z grupy Adgar finansowania w wysokości 9 mln euro. Kredyt jest przeznaczony na refinansowanie kosztów nabycia budynku biurowego położonego przy ul. T. Czackiego 15/17 w Warszawie.

schedule 07 marca 2024

Optymizm na drugą połowę roku

W 2024 roku inwestycje w nieruchomości komercyjne w Polsce nabiorą tempa i mogą wzrosnąć o 10 proc. rok do roku – wynika z raportu „Market Outlook 2024” CBRE.

schedule 07 marca 2024

Obligacje dla inwestorów kwalifikowanych

MLP Group sfinalizowało emisję obligacji o wartości 41 mln euro. W ramach oferty publicznej kierowanej do inwestorów kwalifikowanych papiery objęło łącznie 35 podmiotów.

schedule 06 marca 2024

Międzynarodowy kapitał powróci

Jak wynika z najnowszego raportu agencji Cushman & Wakefield „CEE Investment Outlook”, 2023 rok stanął pod znakiem niższej aktywności zachodniego kapitału, co znalazło odzwierciedlenie w o połowie mniejszym w skali roku wolumenie transakcji w Europie Środkowo-Wschodniej.

schedule 06 marca 2024

Grunt to mieszkania

Jak podaje Colliers, polski rynek gruntów mieszkaniowych w 2023 roku wyprzedził sektor przemysłowo-logistyczny, powracając tym samym na pozycję lidera. Wynika to z rosnących oczekiwań związanych z rządowym programem kredytowym oraz zmian w sposobie szacowania zdolności kredytowej.

schedule 06 marca 2024

NEPI notuje wzrosty

Spółka NEPI Rockcastle wygenerowała w 2023 roku najwyższe w swojej historii dywidendy na akcję, przekraczając poprzedni rekord ustanowiony w 2019. W ramach polskiego portfolio firma podpisała 328 nowych umów z najemcami.

schedule 05 marca 2024

Poznań na czwartym miejscu

W najnowszej edycji raportu BEAS, przygotowanego przez Cushman & Wakefield i firmę Antal, średnia ocena wszystkich wskaźników dla Poznania wyniosła 7,5 punktów na 10, co plasuje miasto na czwartym miejscu na mapie najbardziej atrakcyjnych lokalizacji inwestycyjnych w Polsce.

schedule 05 marca 2024

Litwini kupili kampus od Finów

Firma inwestycyjna Lords LB Asset Management sfinalizowała zakup kampusu biurowego Technopolis Ozas w Wilnie o łącznej powierzchni ponad 100 tys. mkw. Sprzedającym była spółka Technopolis Lietuva. 

Wydanie 3 (286) marzec 2024

Ostatnie komentarze

Kategorie