W połowie drogi do katastru

Najnowsze zmiany wprowadzone do podatku od nieruchomości 1 stycznia 2003 będą miały duże znaczenie w przyszłości. Szczególnie w świetle zapowiedzi wprowadzenia katastru

Definicje a nie słownik
W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, regulującej opodatkowanie nieruchomości, pojawiły się brakujące przez lata definicje niektórych obiektów podlegających opodatkowaniu. Ustawodawcy zauważyli, że nie do utrzymania jest sytuacja, w której przedmiot opodatkowania nie jest zdefiniowany w ustawie. Do tej pory podatnik chcąc ustalić, czy posiadane przez niego obiekty podlegają podatkowi jako budowle, zmuszony był sięgać do definicji słownikowej lub niejednoznacznego orzecznictwa sądów.
Pozytywnie oceniamy również próbę zdefiniowania pojęcia nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą. Nowa definicja jest bardzo szeroka, obejmuje bowiem wszystkie nieruchomości będące w posiadaniu przedsiębiorcy. Wyjątek stanowią te, które nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ze ,względów technicznych". Jak sądzimy, przedmiotem sporu będzie teraz zakres tego pojęcia.

Miłosierdzie gminy
Od początku tego roku zwiększyły się znacznie kompetencje gmin w zakresie podatku od nieruchomości. Mogą one, jak dotychczas, obniżać określone w ustawie stawki podatku, jednakże bez dolnego limitu. Dotychczas nie mogły zejść poniżej połowy stawki ustawowej. Co więcej gminy otrzymały uprawnienie różnicowania stawek podatku w zależności od lokalizacji, wieku, stanu technicznego, czy sposobu wykorzystania nieruchomości.
Stworzenie tych tzw. grup podatkowych wydaje się być pierwszym krokiem w kierunku uzależnienia podatku od kryteriów rynkowych mogących mieć wpływ na wartości nieruchomości. W połączeniu z wprowadzaną informatyczną ewidencją podatkową nieruchomości, uprawnienie to przybliża nas do systemu podatku katastralnego, opartego na wartości rynkowej, a nie - jak to miało miejsce dotychczas - powierzchni (użytkowej) nieruchomości.
Jak jednak pokazuje praktyka, przynajmniej w większych miastach władze lokalne nie skorzystały w bieżącym roku z przysługujących im nowych uprawnień. Z zebranych przez nas w kilku największych miastach Polski danych wynika, że w zdecydowanej większości przypadków władze lokalne ustaliły maksymalne lub zbliżone do maksymalnych stawki podatku od nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą. Jedynie zaś Zróżnicowanie ,grupowe" dotyczy zaś jedynie wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, dla których - nawet gdy inne nieruchomości przedsiębiorców korzystają z pewnych preferencji - gminy nie przewidują odejścia od ustawowego maksimum.

Odległy kataster
Pomimo tych zmian system katastralny nie zostanie jednak wprowadzony szybko. Przepisy o informatycznej ewidencji podatkowej nieruchomości wejdą w życie 1 stycznia 2005 roku. Jest szansa, że wówczas istnieć będzie zinformatyzowany spis nieruchomości w Polsce zawierający wszelkie informacje rozproszone dziś po księgach wieczystych, aktach notarialnych, planach zagospodarowania przestrzennego, rejestrach gruntów itd. Aby jednak móc wprowadzić system podatku od nieruchomości oparty na wartości rynkowej potrzebna jest powszechna wycena wszystkich nieruchomości objętych ewidencją. Najbardziej optymistyczne szacunki mówią, że tzw. grupowa taksacja wszystkich nieruchomości w Polsce (to jest zbiorowa wycena pewnych grup obiektów, a nie poszczególnych nieruchomości z osobna) zabierze co najmniej 2-3 lata.

Piotr Wieliński, Łukasz Ziółek
Autorzy są doradcami podatkowymi w Grupie ds. Nieruchomości firmy Ernst & Young