Miękkie lądowanie mimo turbulencji

Anna Zamyłka: Trzy budynki z Waszego portfolio, jeden w Polsce i dwa w Czechach, otrzymały niedawno certyfikat WiredScore na najwyższym poziomie Platinum. WiredScore zdobywa dopiero popularność w Europie Środkowo-Wschodniej. Jakie znaczenie ma dla Was ten tytuł?

Nikolay Ovchinnikov, senior asset manager, LaSalle Investment Management: Uzyskanie tych certyfikatów dla trzech obiektów w Polsce i Czechach jest dla LaSalle kamieniem milowym – wszystkie nasze aktywa biurowe w regionie Europy Środkowo-Wschodniej posiadają teraz tytuł WiredScore Platinum. Certyfikaty te wyróżniają budynki biurowe z najlepszą w swojej klasie łącznością cyfrową i pokazują nasze zaangażowanie w zapewnianie najemcom zróżnicowanych powierzchni biurowych wysokiej klasy poprzez aktywną strategię zarządzania. W świecie po pandemii jakość łączności cyfrowej – zarówno internetowej, jak i telefonicznej – ma kluczowe znaczenie dla najemców.

Z jakimi jeszcze wyzwaniami muszą się mierzyć zarządcy nieruchomości w czasach inflacji i wysokich stóp procentowych?

Makroekonomiczne turbulencje nie tracą na sile i wciąż wpływają na wszystkie sektory gospodarki. Moim zdaniem można śmiało stwierdzić, że zarządzanie aktywami nieruchomościowymi nie jest tu wyjątkiem. Naszym głównym wyzwaniem w tych czasach jest utrzymanie jakości budynków i usług dla naszych klientów, co z kolei nagradza aktywa naszych inwestorów lepszymi wynikami. Kluczową część zrównoważonego portfela, który może złagodzić niekorzystne zmiany w gospodarce, stanowią wysokiej jakości, dobrze zlokalizowane budynki, takie jak wspomniane trzy biura.

Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby ożywić rynek?

Inwestorzy, którzy chcą przezwyciężyć rynkowe zawirowania, muszą dysponować zrównoważonym portfelem skoncentrowanym na wysokiej jakości aktywach na mocnych rynkach. Duży potencjał drzemie np. w takich miastach, jak Warszawa czy Praga, które korzystają z silnej dynamiki podaży i popytu dla nieruchomości w dobrych lokalizacjach. Jednocześnie posiadane zasoby biurowe muszą spełniać ewoluujące oczekiwania najemców. Dążenie do doskonałej łączności cyfrowej i przestrzeni wysokiej jakości, które mogą ułatwić zarówno osobistą, jak i wirtualną współpracę, w połączeniu ze zrównoważonym śladem, to kluczowe czynniki definiujące obecnie rynek. Nie mamy wpływu na niektóre wydarzenia makroekonomiczne, jednak w tym obszarze zaobserwowaliśmy, że najlepsze w swojej klasie nieruchomości w świetnych lokalizacjach zachowują płynność i osiągają dobre wyniki.

Czy pokusiłbyś się o prognozę kondycji sektora nieruchomościowego w najbliższej przyszłości?

Tak jak wspomniałem, rynek nieruchomości w Pradze i Warszawie nadal jest wspierany przez stosunkowo dobry popyt ze strony zróżnicowanej grupy najemców. Sytuacja ta powinna się w najbliższej przyszłości utrzymać. Według naszego European Cities Growth Index 2023 (ECGI), który klasyfikuje europejskie stolice o najsilniejszych perspektywach w oparciu o dane dotyczące wzrostu gospodarczego, kapitału ludzkiego i inne czynniki, w Pradze w najlepsze trwa boom na rynku pracy, zwłaszcza w sektorze technologicznym. Warszawa zaś zaczyna dominować jako regionalne centrum biznesowe. W połączeniu z coraz bardziej ograniczoną podażą deweloperską i biorąc pod uwagę trudne warunki finansowe, zwroty z dochodów w obu miastach powinny okazać się odporne. Zarówno stolica Polski, jak i Czech osiągnęły w tegorocznym ECGI najwyższe noty od czasu powstania indeksu dwie dekady temu.

Jak dużo czasu spędzasz w biurze? I jak Twoim zdaniem powinno wyglądać biuro idealne?

W biurze jestem przez cały tydzień, chyba że akurat podróżuję. Przebywanie na miejscu umożliwia mi lepszą kooperację i wzmaga produktywność. Nie chciałbym przegapić tych wszystkich nieplanowanych spotkań ze współpracownikami, podczas których rodzą się niektóre z naszych najlepszych pomysłów! Idealne biura powinny znajdować się w lokalizacji, która tętni życiem i jest pełna nowoczesnych udogodnień – mam tu na myśli pokoje coworkingowe, budki telefoniczne czy przestrzenie socjalne. Także efektywność energetyczna oraz infrastruktura budynku są tu bardzo istotne. Dotyczy to zarówno biur, jak i innych typów aktywów – zarządcy nieruchomości, którzy wprowadzają innowacje, aby sprostać zmieniającym się wymaganiom rynku, będą generować konkurencyjne wyniki dla inwestorów. W LaSalle IM wierzymy, że aktywne zarządzanie aktywami idzie w parze z tworzeniem przyszłych wartości.

O jakim prezencie pod choinką teraz marzysz?

O urlopie! Nie mogę się doczekać, aż odpocznę i spędzę czas z przyjaciółmi i rodziną.