Czas na małe projekty

Na koniec 2018 roku zasoby powierzchni handlowej w Polsce wynosiły 14,8 mln mkw. Dominującym formatem są nadal tradycyjne centra handlowe, których powierzchnia przekroczyła 10,7 mln mkw. Ponad połowa powierzchni handlowej, w tym centrów handlowych, zlokalizowana jest w ośmiu największych aglomeracjach. Udział największych miast w łącznych zasobach zmniejszył się jednak z 77 proc. w 2000 roku do 56 proc.

Obecnie w budowie znajduje się około 570 tys. mkw. powierzchni handlowej, z czego 70 proc., czyli 400 tys. mkw. otworzy się w 2019 roku. Dodatkowe 500 tys. mkw. powierzchni jest na etapie planowania bądź projektowania. Blisko dwie trzecie z nowych obiektów to niewielkie projekty (do 20 tys. mkw. powierzchni najmu) w formatach małych galerii i parków handlowych typu strip malli convenience centres (centra wygodnych zakupów).

W 2018 roku na rynek dostarczono 457 tys. mkw. powierzchni handlowej. To łącznie 26 nowych obiektów. Oddano do użytku m.in. Forum Gdańsk, Galerię Libero w Katowicach, Gemini Park w Tychach i Nową Stację w Pruszkowie. W nowych obiektach rośnie udział rozrywki i gastronomii, czego przykładem jest m.in. Galeria Libero, gdzie zajmują one blisko 20 proc. powierzchni obiektu. – Ubiegłoroczna podaż była o prawie jedną czwartą mniejsza od średniej z lat 2013-2015, która wynosiła 613 tys. mkw. W tym samym czasie dynamika wzrostu sprzedaży detalicznej utrzymywała się na stabilnym poziomie 6 -7 proc. – zauważa Magdalena Sadal, autorka raportu i dyrektor działu badań rynkowych i doradztwa branży handlowej w firmie Cresa Polska.

Jednocześnie obiekty o słabszej pozycji rynkowej znajdują się pod coraz silniejszą presją obniżania stawek najmu z powodu rosnącej konkurencji, zmiany przepisów regulujących funkcjonowanie rynku (zakaz handlu w niedzielę) i dwucyfrowego tempa ekspansji sektora e-commerce (szacunkowa wartość sprzedaży online w 2018 roku w Polsce wynosi 50 mld zł).

Największą zmianą, która nastąpiła w 2018 roku, było jednak wprowadzenie zakazu handlu w niedziele. – Najbardziej dotknął on tych, których miał wspierać, czyli małych przedsiębiorców ze stacjonarnymi sklepami. Duże sieci i największe obiekty handlowe zanotowały wzrost obrotów, mimo że nie był aż tak imponujący jak we wcześniejszych latach – informuje Szymon Łukasik, dyrektor działu reprezentacji najemców handlowych w firmie Cresa Polska.

Jego zdaniem dobrze prosperujące centra handlowe odnotowały wzrost obrotów średnio od 5 do 10 proc. w okresie 2018/2017. Spadek obrotów dotyczył pojedynczych najemców z sektora gastronomii, a czynsze w galeriach pozostały na stabilnym poziomie.

– Wszyscy uważnie obserwują rynek operatorów spożywczych, a w szczególności hipermarketów. Wygląda na to, że w najbliższych latach nastąpi tu wiele zmian, które odczują wszyscy najemcy i wynajmujący na rynku – dodaje Szymon Łukasik.

Zdaniem eskpertów Cresy polski sektor handlowy jest postrzegany jako rynek o dużym potencjale. – W 2018 roku na polskim rynku pojawiło się 30 nowych marek, a 8 wycofało się z Polski. W sumie w ciągu ostatnich pięciu lat do naszego kraju weszły 154 nowe marki, podczas gdy w tym samym czasie wycofało się 31. Świadczy to o atrakcyjności polskiego rynku handlowego – komentuje Magdalena Sadal. Nowe marki, które wchodzą do Polski, reprezentują wszystkie branże i formaty, zarówno magazyny meblowe, branżę wyposażenia wnętrz, jak i sieci spożywcze.