Najemcy zmieniają priorytety
Relokacja czy renegocjacja?
W tym i przyszłym roku z pewnością możemy się spodziewać wzrostu liczby renegocjacji, które do tej pory stanowiły tylko 33 proc. umów najmu w Polsce. Obecna sytuacja sprawia, że najemcy skupiają się głównie na optymalizacji kosztów, zaś ewentualną relokację postrzegają jedynie przez pryzmat potencjalnych oszczędności.
Niepewne okoliczności, w których się znaleźliśmy sprawiają, że najemcy będą wymagać od właścicieli obiektów większej elastyczności w zakresie umów, zarówno jeśli chodzi o długość ich obowiązywania, możliwości zwolnienia z czynszu na jakiś okres, jak i ilości wynajmowanej powierzchni. Część firm, podejmując teraz decyzje, będzie chciała zachować możliwość redukcji albo doprecyzowania ostatecznej wielkości przedmiotu najmu, ponieważ w przyszłości może się to przełożyć na realne oszczędności finansowe.
Siła wyższa
Deweloperzy również nie są dziś w łatwej sytuacji. Nawet jeśli postępujące budowy dotrzymają zaplanowanych terminów realizacji, niepewne staje się uzyskanie pozwoleń na użytkowanie w odpowiednim czasie, ponieważ urzędy funkcjonują obecnie w ograniczonym zakresie. Dochodzą do nas sygnały, że pewne ukończone już inwestycje mają opóźnienia wynikające właśnie z tego powodu. To sytuacja dla obu stron nowa i niekomfortowa, a znaczna część umów nie przewidywała wcześniej takich wydarzeń. W związku z tym spodziewamy się, że deweloperzy będą zabezpieczać opóźnienia w dostarczeniu powierzchni, stosując argument „siły wyższej”.
Zmiana priorytetów
W związku z koniecznością optymalizacji kosztów większość firm będzie teraz dokładniej analizowała swoje zapotrzebowanie na powierzchnię. Możemy przypuszczać, że po pandemii skończy się tendencja dostosowywania biura pod pracowników, a bardziej pod aktualne potrzeby i możliwości finansowe. Ponadto najemcy będą ostrożniej podchodzili do inwestowania w modne i luksusowe wykończenie wynajmowanych powierzchni, a dodatkowe koszty, które firma będzie musiała ponieść w związku z relokację, będą przedmiotem negocjacji z wynajmującym.
Analizując na bieżąco sytuację obserwujemy, że część najemców już zrewidowała swoje zapotrzebowanie na powierzchnię biurową, a wielu może to zrobić niebawem. Spodziewamy się również wzrostu zainteresowania hybrydowymi modelami najmu – powierzchnia wynajęta na tradycyjne biuro będzie uzupełniana o przestrzenie coworkigowe w zależności od chwilowego zapotrzebowania organizacji.
Niewykluczone, że wiele firm będzie musiało całkowicie przearanżować swoje biura – przejść z modeli open space na format gabinetowy oraz wdrożyć rozwiązania technologiczne, które pomogą zarządzać taką przestrzenią. Pomóc w tym może aplikacja, którą sami już u siebie wprowadzamy i oferujemy ją naszym klientom. Umożliwia ona m.in. rezerwację biurek, sal konferencyjnych, wyszukiwanie pracowników na terenie biura, zgłaszanie usterek w budynku, rezerwację miejsc parkingowych, dostęp do wirtualnej recepcji i wiele innych funkcjonalności.
Potrzeba matką wynalazków
Obecna sytuacja i związane z nią ograniczenia w spotykaniu się i poruszaniu wymuszą na branży poszukiwania nowych rozwiązań. Myślę, że jednym z trendów na rynku nieruchomości komercyjnych, którego możemy się spodziewać w niedalekiej przyszłości, jest bardziej kreatywne podejście do prezentowania nowych projektów, niewymagające bezpośrednich spotkań i wizyt na miejscu przyszłego biura.
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Cyfryzacja w branży budowlanej, zwłaszcza w kontekście rosnących inwestycji wojskowych, stanowi istotny element transformacji tego sektora. Tradycyjnie opierająca się na manualnych ...
Multiconsult Polska
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
W ostatnich dniach w Internecie wrze dyskusja w związku z zapowiedzią likwidacji minimalnej liczby miejsc parkingowych przy nowych realizacjach deweloperskich. Czy faktycznie mamy ...
Kancelaria Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k.
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Prezes Deutsche Banku, Christian Sewing spodziewa się w tym roku się kontynuacji kryzysu rynku nieruchomości komercyjnych. W USA Moody's obniżył rating regionalnego New York Commun ...
Wolf Theiss