Polska Wyjątkowa połowa roku
Biura i projekty wielofunkcyjnePierwsza połowa 2020 roku była wyjątkowa dla rynków biurowych na całym świecie, również w Warszawie. W marcu zdecydowana większość firm przeszła w tryb pracy zdalnej, a obecnie następuje stopniowy powrót do biur, które jednak różnią się od tych sprzed wybuchu pandemii. Większość obserwowanych zmian, takich jak rewolucja technologiczna czy wzrost popularności systemu współdzielonych biurek, zachodziła jeszcze przed wybuchem COVID-19, ale pandemia zdecydowanie je przyspieszyła. W rezultacie, obraz rynku różni się od tego, który znamy z ostatnich lat.
Popyt na powierzchnię biurową w drugim kwartale był znacznie wyższy niż w pierwszym kwartale, jednak całkowita wartość pierwszego półrocza jest o 17 proc. niższy w porównaniu do analogicznego okresu w 2019 roku. Natomiast powrót tzw. "viewingów" powierzchni biurowych i inspekcji inwestycji dobrze rokuje na kolejne kwartały.
Dynamika rynku, co nie powinno być dla nikogo niespodzianką, różni się zdecydowanie od tej, którą znamy z ostatnich lat. Warto jednak zaznaczyć, że wbrew obawom w drugim kwartale popyt na powierzchnię biurową był znacznie wyższy niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku. Obserwujemy ożywienie oraz wznowienie tzw. „viewingów” powierzchni biurowych oraz inspekcji inwestycji. Nie wszyscy są w stanie wstrzymywać dłużej swoje decyzje związane z biurem tym bardziej, że duże firmy muszą rozpoczynać aktywne działania z dużo większym wyprzedzeniem, aby zapewnić sobie optymalne rozwiązanie i odpowiednią powierzchnię. Dlatego też pomimo dużej aktywności deweloperów nadal mamy do czynienia z wysokim poziomem przednajmów budynków w budowie - komentuje Anna Młyniec, dyrektor Działu Wynajmu Powierzchni Biurowych i Reprezentacji Najemcy, JLL.
Obecnie w budowie znajduje się około 710 tys. mkw. biur z terminem oddania do użytku do końca 2022 roku. Co ważne, 44 proc. tych powierzchni jest już zabezpieczone umowami przednajmu. Charakterystyczną cechą biurowej Warszawy jest silna koncentracja projektów budowanych w centralnych strefach stolicy (84 proc.). Całkowita powierzchnia biur w realizacji jest znacząco niższa od tego w pierwszym kwartale 2020 roku. Deweloperzy wydają się być bardziej ostrożni przy rozpoczynaniu nowych projektów.
Uwaga deweloperów skierowana jest w stronę Centrum, gdzie powstaje najwięcej obiektów, a to przekłada się na transakcje przednajmu. Ze względu na dostępność powierzchni w budowie i atrakcyjność lokalizacji aż 87proc. takich umów zawartych w pierwszej połowie roku dotyczyło budynków znajdujących się w tej części stolicy - dodaje Mateusz Polkowski, dyrektor Działu Badań Rynku i Doradztwa, JLL
W okresie od stycznia do czerwca w Warszawie sfinalizowano piętnaście transakcji biurowych o łącznej wartości 746 mln euro. To drugi najlepszy wynik półrocza, jeśli chodzi o tę dekadę. Zainteresowaniem inwestorów cieszyły się zwłaszcza biurowce położone w strefach: zachodnie Centrum, Służewiec i Centralny Obszar Biznesu - komentuje Tomasz Puch, dyrektor Działu Rynków Kapitałowych Nieruchomości Biurowych i Magazynowych, JLL.
Współczynnik pustostanów w Warszawie wzrósł do 7,9 proc. na koniec pierwszej połowy roku (5 proc. w strefach centralnych i 9,8 proc. poza nimi), co stanowi wzrost o 0,1 p.p. w porównaniu z końcem 2019 roku oraz 0,4 p.p. kw-d-kw. Liczbom tym towarzyszy zwiększona podaż przestrzeni na podnajem, jednak jest to rozwiązanie odpowiednie tylko dla części firm. Niski wakat przekłada się na ograniczoną dostępność opcji najmu w istniejących budynkach, szczególnie w strefach centralnych, przez co wzrasta wolumen przednajmów. Co więcej, możliwe opóźnienia w ukończeniu nowych budynków tylko zwiększą ograniczenia podażowe w Warszawie.
Najwyższe czynsze transakcyjne dla najlepszych nieruchomości w szerokim centrum wynoszą od 18 do 24 euro za mkw. miesięcznie, a poza nim do 16 euro.
Koniunktura sprzyja hotelom, ale inwestycji wciąż brakuje
Koniunktura sprzyja hotelom, ale inwestycji wciąż brakuje
Walter Herz
Wartość transakcji inwestycyjnych we wszystkich sektorach rynku nieruchomości, zarówno w Polsce jak i w reszcie Europy, nadal mocno odbiega od skali inwestycji notowanych przed wyb ...
REIT-y pomogą rozwinąć rynek najmu w Polsce
REIT-y pomogą rozwinąć rynek najmu w Polsce
Baker McKenzie
Rynek najmu oraz rynek inwestycyjny w Polsce może rozwinąć się szybciej dzięki wprowadzeniu REIT-ów. Kluczem do rozwoju REIT-ów w Polsce będzie stabilność prawa, przejrzysta forma ...
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Multiconsult Polska
Cyfryzacja w branży budowlanej, zwłaszcza w kontekście rosnących inwestycji wojskowych, stanowi istotny element transformacji tego sektora. Tradycyjnie opierająca się na manualnych ...