Polska Taki biurowiec to Skarb
Biura i projekty wielofunkcyjneTrzeci kwartał na rynku nieruchomości biurowych w Warszawie był pierwszym, w którym tak wyraźnie odczuwalne były skutki spowolnienia gospodarczego wywołanego pandemią Covid-19. Jak zauważa firma Savills, coraz istotniejszym trendem jest rosnąca rola, jaką na rynku najmu nowoczesnych powierzchni biurowych zaczyna pełnić sektor publiczny oraz spółki, których współwłaścicielem jest Skarb Państwa.
Siedziby administracji publicznej i spółek państwowych kojarzone były do tej pory głównie ze starszymi budynkami. Wraz z rozwojem rynku biurowego coraz więcej przedstawicieli sektora publicznego decyduje się na przeprowadzkę do nowoczesnych biurowców. Wbrew pozorom, powodem takiej decyzji często są oszczędności, które nowoczesne powierzchnie biurowe mogą wygenerować m.in. dzięki niższym opłatom eksploatacyjnym czy też możliwości wynajęcia mniejszego metrażu, który pozwala na efektywniejszą aranżację – mówi Wioleta Wojtczak, dyrektorka działu badań i analiz, Savills.
Jak podaje Savills, na koniec września 2020 roku rynek nieruchomości biurowych w Warszawie dysponował zasobami wynoszącymi 5,82 mln mkw. Podaż w trzecim kwartale roku wzrosła dzięki oddaniu do użytku 131,5 tys. mkw. nowej powierzchni, na którą złożyło m.in. otwarcie The Warsaw Hub i Biur przy Warzelni w ramach kompleksu Browary Warszawskie.
Jednocześnie popyt na powierzchnię biurową spadł do poziomu najniższego od 10 lat. W okresie od początku lipca do końca września w Warszawie wynajęto zaledwie 113,2 tys. mkw., z czego blisko połowę stanowiły renegocjacje. W konsekwencji, zgodnie z wcześniejszymi prognozami Savills, wskaźnik pustostanów zaczął wzrastać. Aktualnie plasuje się on na poziomie 9,6 proc., i to bez uwzględnienia ponad 100 tys. mkw., które dostępne są dodatkowo w formie podnajmu.
Oprócz wyraźnego spowolnienia na rynku najmu, dostrzegalne są również zmiany w strukturze popytu. Coraz większy udział w nim ma sektor publiczny i spółki z udziałem Skarbu Państwa. Warszawa, podobnie jak większość światowych stolic, uznawana jest za krajową centralę administracyjną. Jednak spośród około 400 polskich spółek z udziałem Skarbu Państwa zaledwie co piąta ma swoją siedzibę w Warszawie.
Zgodnie z danymi Savillsa, w poprzednich dwóch latach udział sektora publicznego i spółek z udziałem Skarbu Państwa w popycie brutto utrzymywał się w stolicy na względnie stałym poziomie i wynosił 8,5 proc. w 2018 roku i 10,6 proc. w 2019 roku. W 2020 roku, w okresie od początku stycznia do końca września, podmioty te odpowiadały już za blisko jedną czwartą całkowitej ilości wynajętej powierzchni biurowej.
Około 105 tys. mkw. wynajęte przez tę grupę najemców po trzech kwartałach 2020 roku to wynik nieznacznie większy, od tego, który sektor ten odnotował w całym 2019 roku (93 tys. mkw.), ale wobec aktualnego spadku całkowitej ilości wynajętej powierzchni biurowej, oznacza to ponad dwukrotny wzrost udziału w popycie brutto.
Do tej pory w 2020 roku największą umowę najmu wśród przedstawicieli sektora publicznego i spółek z udziałem Skarbu Państwa podpisało PZU. Pod koniec czerwca firma poinformowała o wynajęciu 47 tys. mkw. powierzchni w budynku wieżowym kompleksu Generation Park zlokalizowanym przy rondzie Daszyńskiego. Była to jednocześnie największa umowa najmu w historii polskiego rynku nieruchomości biurowych. Na drugim miejscu wśród transakcji zrealizowanych w 2020 roku znajduje się Poczta Polska. Przedłużyła ona umowę najmu 19,8 tys. mkw. powierzchni w budynku Domaniewska Office Hub na Służewcu.
Według szacunków Savillsa, na różnym etapie negocjacji znajdują się obecnie umowy najmu kolejnych około 125 tys. mkw. powierzchni w zlokalizowanych w Warszawie nowoczesnych budynkach biurowych, które zająć mogą przedstawiciele sektora publicznego oraz spółki z udziałem Skarbu Państwa.
Rynek biurowy w wyniku Covid-19 znajduje się obecnie w pewnym zawieszeniu. Część najemców stara się odwlekać decyzje dotyczące lokalizacji przyszłej siedziby, chcąc lepiej oszacować swój poziom zatrudnienia oraz skalę wykorzystywania modelu pracy z domu. Istnieją jednak podmioty, gdzie praca zdalna nie jest najbardziej optymalnym rozwiązaniem, chociażby ze względów bezpieczeństwa. Należy do nich m.in. wiele spółek z udziałem Skarbu Państwa, które dodatkowo muszą często planować kwestie związane z lokalizacją swojego biura z dużym wyprzedzeniem. To, że najemcy ci uwzględniają w swoich strategiach długoterminowych powrót do tradycyjnej pracy z biura można odczytywać jako optymistyczny sygnał dla całego rynku biurowego – podsumowuje Wioleta Wojtczak z Savillsa.
Koniunktura sprzyja hotelom, ale inwestycji wciąż brakuje
Koniunktura sprzyja hotelom, ale inwestycji wciąż brakuje
Walter Herz
Wartość transakcji inwestycyjnych we wszystkich sektorach rynku nieruchomości, zarówno w Polsce jak i w reszcie Europy, nadal mocno odbiega od skali inwestycji notowanych przed wyb ...
REIT-y pomogą rozwinąć rynek najmu w Polsce
REIT-y pomogą rozwinąć rynek najmu w Polsce
Baker McKenzie
Rynek najmu oraz rynek inwestycyjny w Polsce może rozwinąć się szybciej dzięki wprowadzeniu REIT-ów. Kluczem do rozwoju REIT-ów w Polsce będzie stabilność prawa, przejrzysta forma ...
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Multiconsult Polska
Cyfryzacja w branży budowlanej, zwłaszcza w kontekście rosnących inwestycji wojskowych, stanowi istotny element transformacji tego sektora. Tradycyjnie opierająca się na manualnych ...