Europa Pięciogwiazdkowe biura elastyczne
Biura i projekty wielofunkcyjneJak wskazuje Ed Bouterse, dyrektor Workthere Europe, od kilku lat europejski rynek elastycznych powierzchni biurowych charakteryzuje wyjątkowa odporność, do której w znacznym stopniu przyczynia się rosnące zainteresowanie najemców bardziej elastycznymi rozwiązaniami umożliwiającymi pozyskiwanie i zatrzymywanie utalentowanych pracowników.
To z kolei znajduje odzwierciedlenie w podnoszeniu poprzeczki przez operatorów, którzy dążą do oferowania najlepszych w swojej klasie powierzchni. Wskaźniki obłożenia utrzymują się na stabilnym poziomie i jednocześnie obserwujemy, że większe firmy, które nadal stanowią istotną grupę najemców na tym rynku, dywersyfikują swoje portfele i decydują się na wynajem elastycznych biur – komentuje Ed Bouterse.
Analogiczna sytuacja ma miejsce w Polsce, gdzie rynek elastycznych biur wykazuje się dużą odpornością pomimo wzrostu stawek z powodu rosnących kosztów operacyjnych. Obserwujemy także wzrost zainteresowania najemców kwestiami związanymi z ESG i dobrostanem pracowników. Firmy zachęcają pracowników do powrotu do biura, dlatego aspekty te są tak ważne dla najemców, którzy poszukują biur w atrakcyjnych budynkach posiadających certyfikaty środowiskowe i ekologiczne. Jednocześnie duże i średnie przedsiębiorstwa wskazują na potrzebę elastyczności w przypadku rozpoczynania nowego rodzaju działalności czy konieczności zapewnienia przestrzeni projektowej dla grup pracowników – dodaje Thomas Jodar, associate director, Savills, lider projektu Workthere w Polsce.
Konkurencja o pozyskanie i zatrzymanie talentów nadal będzie napędzać popyt na powierzchnie najlepsze w swojej klasie, skłaniając operatorów do poszerzania oferty o dodatkowe udogodnienia dla pracowników. W ramach rywalizacji o najemców operatorzy już teraz wprowadzają rozwiązania, które wykraczają poza standardowe siłownie, sale do jogi, kawiarnie czy przestrzenie na zewnątrz budynków, decydując się na rozwiązania podobne do dostępnych w pięciogwiazdkowych hotelach, jak na przykład usługi prywatnego szefa kuchni czy bary na dachu budynku.
Najemcy zainteresowani wysokiej klasy powierzchnią również poszukują najlepszych lokalizacji, które zapewnią pracownikom dogodny dojazd i pełną gamę usług w okolicy. Na wielu rynkach spowodowało to wzrost aktywności operatorów elastycznych biur w najbardziej atrakcyjnych rejonach centralnych obszarów biznesu i eksperci Workthere.pl przewidują, że trend ten będzie się utrzymywał. Jednak niewystarczająca podaż powierzchni biurowej w wielu miastach europejskich, a zwłaszcza w Madrycie, Monachium i Barcelonie, które borykają się niskimi wskaźnikami pustostanów (poniżej 5 proc.), znacząco wpłynie na poziom popytu i dostępność elastycznych biur.
Kwestie związane z ESG stają się coraz ważniejsze zarówno dla operatorów, jak i najemców, którzy poszukują powierzchni w budynkach spełniających najwyższe normy środowiskowe. Potencjalnym rozwiązaniem – zwłaszcza dla dużych firm – mogą być powierzchnie, które nie tylko spełniają wymogi ESG, lecz także znajdują się w budynkach posiadających certyfikaty LEED lub BREEAM. Elastyczne biura nadal będą odgrywały wyjątkową rolę w strategiach dekarbonizacji ze względu na możliwość współdzielenia zoptymalizowanej i najlepszej w swojej klasie powierzchni.
Niepewność makroekonomiczna i wysokie koszty kapitału mogą przyczynić się do wzrostu popytu i zainteresowania sektorem elastycznych powierzchni biurowych. Szereg firm decyduje się na większą dywersyfikację i bardziej elastyczne rozwiązania ze względu na niezbędną w okresie niepewności zwinność w procesie organizacji pracy. Po pandemii część większych firm zredukowała zajmowaną powierzchnię biurową, aby umożliwić pracę w modelu hybrydowym, ograniczając wydatki i decydując się na korzystanie z elastycznych biur.
Wzrost kosztów operacyjnych spowodował presję na marże w ostatnich dwóch latach wśród wielu operatorów. Koszty wynajęcia stanowiska pracy wzrosły w segmencie premium w większości miast europejskich, czego nie można powiedzieć o sektorze ekonomicznym. Workthere.pl przewiduje, że operatorzy będą dążyć do poprawy rentowności w 2024 roku poprzez poszukiwanie innych możliwości zwiększenia marży oprócz podnoszenia stawek. Jedną z opcji uzyskiwania dodatkowych przychodów może być generowanie większych zysków z wynajmu sal na konferencje i eventy, biurek w coworkach czy oferowanie klientom pakietów rozwiązań technologicznych w ramach sprzedaży wiązanej.
Koniunktura sprzyja hotelom, ale inwestycji wciąż brakuje
Koniunktura sprzyja hotelom, ale inwestycji wciąż brakuje
Walter Herz
Wartość transakcji inwestycyjnych we wszystkich sektorach rynku nieruchomości, zarówno w Polsce jak i w reszcie Europy, nadal mocno odbiega od skali inwestycji notowanych przed wyb ...
REIT-y pomogą rozwinąć rynek najmu w Polsce
REIT-y pomogą rozwinąć rynek najmu w Polsce
Baker McKenzie
Rynek najmu oraz rynek inwestycyjny w Polsce może rozwinąć się szybciej dzięki wprowadzeniu REIT-ów. Kluczem do rozwoju REIT-ów w Polsce będzie stabilność prawa, przejrzysta forma ...
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Multiconsult Polska
Cyfryzacja w branży budowlanej, zwłaszcza w kontekście rosnących inwestycji wojskowych, stanowi istotny element transformacji tego sektora. Tradycyjnie opierająca się na manualnych ...