Koniec wieczystego bliższy

Zlikwidowany zostanie też przepis umożliwiający ustanawianie nowych praw użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Równocześnie Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju przygotowuje rozwiązania, które umożliwią docelowe zastąpienie prawa użytkowania wieczystego, co wymaga uzgodnień z Komisją Europejską.
W projekcie zaproponowano przekształcenie z mocy ustawy z 1 stycznia 2019 roku praw użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi i wielolokalowymi w prawo współwłasności gruntu na rzecz właścicieli domów i lokali położonych na takich gruntach. Osoby, które staną się z mocy prawa właścicielami gruntów, będą zobowiązane do uiszczania należności za nabycie prawa własności w formie opłat rocznych przez 20 lat. Wysokość opłaty będzie odpowiadała wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste obowiązującej 1 stycznia 2018 roku. Samorządom umożliwiono waloryzowanie opłat rocznych przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez Główny Urząd Statystyczny. Dotychczasowi właściciele (Skarb Państwa oraz samorządy) będą mogli udzielać bonifikat od opłat rocznych, będzie także możliwość wniesienia wszystkich opłat przekształceniowych jednorazowo. W takim przypadku samorządy będą mogły udzielać bonifikat, a w odniesieniu do gruntów państwowych ustawa przewiduje bonifikatę w wysokości 60 proc., w przypadku, gdy płatność jednorazowa zostanie wniesiona w pierwszym roku od przekształcenia. W kolejnych pięciu latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10 punktów procentowych z każdym rokiem.
– Promujemy formę jednorazowego wniesienia opłaty przekształceniowej. Liczymy, że samorządy postąpią podobnie. Zależy nam na szybkim uporządkowaniu przekształceń dla gruntów pod budynkami mieszkalnymi – mówi Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju.
Podstawę ujawnienia prawa własności w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków będzie stanowiło zaświadczenie wydawane przez organy reprezentujące dotychczasowych właścicieli gruntów, czyli Skarb Państwa oraz gminy. Wpisy będę wolne od opłat sądowych – dodaje.
Projekt ustawy jest odpowiedzią na problemy z przekształcaniem praw użytkowania wieczystego na mocy obowiązującej ustawy z 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Ustawa ta w niektórych sytuacjach nie zapewnia właścicielom lokali możliwości przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności. Źródłem problemów przy przekształceniu praw na gruntach zabudowanych budynkami wielolokalowymi jest konieczność uzyskania zgody na przekształcenie wyrażonej przez wszystkich właścicieli lokali, którym przysługują udziały w prawie użytkowania wieczystego gruntu. Wprawdzie ustawa o przekształceniu umożliwia wystąpienie z żądaniem przekształcenia przez współużytkowników wieczystych, których suma udziałów wynosi co najmniej połowę, jednak jeżeli chociaż jeden współużytkownik wieczysty zgłosi sprzeciw wobec złożonego wniosku o przekształcenie, postępowanie jest zawieszane, zatem brak zgody jednego współużytkownika wieczystego blokuje nabycie prawa własności gruntu przez pozostałych mieszkańców. W takim przypadku konieczne jest skierowanie sprawy przekształcenia na drogę sądową, co z kolei powoduje przedłużanie procesów przekształceń gruntów.
Projektowana ustawa przesądzi o nabyciu prawa własności do gruntów przez właścicieli lokali położonych w budynkach wielolokalowych oraz właścicieli domów jednorodzinnych. Proponuje się także wprowadzenie przepisu likwidującego od 1 stycznia 2019 roku możliwość ustanawiania nowych praw użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Oznacza to, że od tej daty z własnością lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego będzie mogło być związane wyłącznie prawo własności gruntu.