Technologiczna strona handlu

W tym opracowaniu skupimy się na dwóch: rozwiązaniach mobilnych i wykorzystaniu sztucznej inteligencji.

Z badania przeprowadzonego przez PwC na próbie 350 Polaków wynika, że 17 proc. kupuje za pomocą smartfonu przynajmniej raz w tygodniu, 40 proc. wchodzi na strony internetowe sprzedawców detalicznych, 47 proc. jest skłonnych kupować produkty spożywcze online, 39 proc. chętnie opłaca codzienne zakupy, używając płatności mobilnych, 13 proc. korzysta z urządzeń wspomaganych przez sztuczną inteligencję, 58 proc. szuka inspiracji w mediach społecznościowych, 43 proc. rozważyłoby odbiór paczki dostarczonej przez drona. Firma zestawiła te wyniki z rezultatami uzyskanymi w innych państwach i określiła na tej podstawie najważniejsze czynniki kształtujące nowoczesny biznes handlowy.

Rozwój rozwiązań mobilnych

Według prognoz rynek sprzedaży internetowej w Polsce w 2018 roku osiągnie wartość około 45 mld zł, zaś w 2020 roku może przekroczyć 60 mld zł. Udział handlu realizowanego w internecie w stosunku do handlu detalicznego ogółem stanowi około 5 proc., lecz w najbliższym czasie będzie zbliżać się do średniej globalnej, która wynosi 10 proc. W niektórych krajach, takich jak Chiny, Korea Południowa, Niemcy czy Wielka Brytania, odsetek ten jest jeszcze wyższy. Jednocześnie sklepy tradycyjne wciąż pozostają najpopularniejszym kanałem sprzedaży. O ile w 2015 roku 36 proc. uczestników globalnego badania stwierdziło, że odwiedza je przynajmniej raz w tygodniu, o tyle w 2018 roku takich wskazań było już 44 proc. Tym samym odsetek odpowiedzi przekroczył poziom tych z 2013 roku (42 proc.).

W ostatnich latach zmalała liczba konsumentów dokonujących zakupów za pośrednictwem komputerów stacjonarnych. W 2013 roku na świecie korzystało z nich (przynajmniej raz w tygodniu) 27 proc. uczestników badania, w tegorocznej edycji takich wskazań było o 7 p.p. mniej. W Polsce wskaźnik ten wyniósł w 2018 roku 23 proc. Komputery są coraz częściej zastępowane przez urządzenia mobilne – szczególnie dynamicznie rośnie grupa kupujących za pośrednictwem smartfonów. Od 2013 roku urosła ona o 10 p.p. w skali globu. W Polsce zakupów z użyciem smartfonu dokonuje przynajmniej raz w tygodniu 17 proc. badanych, w tym 7 proc. codziennie. W ubiegłorocznym badaniu PwC za pośrednictwem tego kanału sprzedaży zakupów dokonywało przynajmniej raz w tygodniu 9 proc. ankietowanych, co oznacza znaczny przyrost.

Według ekspertów PwC w Polsce na uwagę zasługuje serwis internetowy Szopi.pl. – Za jego pośrednictwem możliwe jest dokonywanie zakupów w różnych sieciach handlowych, także tych nieposiadających własnych sklepów internetowych, np. w Lidlu i Biedronce. Kupujący podaje swój adres i sprawdza, z których sklepów ulokowanych w pobliżu może otrzymać zakupy. Produkty są dostarczane w jednej dostawie z różnych miejsc. Inne podejście prezentują działające w Niemczech sklepy Kilenda, Otto czy Tchibo, które umożliwiają wypożyczanie odzieży dla niemowlaków i dzieci, przy okazji promując nowe produkty. Wpisują się tym samym w coraz powszechniejszy trend – rosnącej popularności uzyskiwania dostępu do przedmiotów, a nie ich nabywania. Jeszcze inny model testuje w Stanach Zjednoczonych Sephora. Sieć przekształciła wybrane sklepy w salony wystawowe, których główną funkcją ma być inspirowanie klienta. Dzięki rozwiniętemu łańcuchowi logistycznemu spółka była w stanie znacząco ograniczyć stany magazynowe i wysyła zamówienia bezpośrednio z magazynów – czytamy w raporcie.

Amerykańska firma Lowe’s opracowała natomiast aplikację na smartfony, która nie tylko umożliwia prezentację i wybór produktów czy wykorzystanie kuponów. Dokładnie tak, jak Google Maps czy Waze, zapewnia precyzyjną, wizualną nawigację po olbrzymich sklepach, aby klienci bez problemu dotarli do towaru, który zamierzają nabyć. Bardzo podobne rozwiązanie oferuje w Polsce Leroy Merlin. Lowe’s, podobnie jak Walmart, testuje w swoich sklepach autonomiczne roboty. – Kolejnym krokiem na drodze rozwoju aplikacji mobilnych są rozwiązania oparte na rozpoznawaniu głosu, dzięki którym będziemy mogli kupować, w ogóle nie dotykając ekranu, oraz technologie oparte na koncepcji internetu rzeczy i inteligentnego domu, które w zamyśle mają wyeliminować konieczność działania konsumenta w procesie zakupowym. Siri znana z urządzeń firmy Apple, Alexa z Amazona czy Cortana działająca w środowisku Microsoft są rozwiązaniami, z których już teraz mogą korzystać polscy użytkownicy. Firma Kogifi niedługo przedstawi polską wersję językową wymienionych systemów, dzięki czemu wyszukiwanie treści, wydawanie poleceń i robienie zakupów będzie dostępne dla jeszcze większej liczby użytkowników. Jest to m.in. szansa dla osób starszych, które zmagają się z wykluczeniem cyfrowym. Zamiast szukać czegoś w smartfonie, będą mogły głosowo komunikować się ze swoim telefonem i wydawać mu polecenia – zauważa Grzegorz Łaptaś, dyrektor w zespole strategii i operacji, PwC.

Sztuczna inteligencja w handlu

Wyniki badania PwC pokazują, że na świecie 10 proc. respondentów posiada urządzenia oparte o sztuczną inteligencję, takie jak roboty czy asystenci osobiści (Amazon Echo i Google Home). Z kolei niemal co trzeci badany przyznał, że planuje zakup takiego urządzenia. Nasz kraj uplasował się w pierwszej dziesiątce państw, gdzie liczba użytkowników urządzeń wspomaganych sztuczną inteligencją jest najwyższa. 13 proc. ankietowanych Polaków zadeklarowało, że je posiada, a 40 proc. wyraziło chęć ich zakupu. 49 proc. respondentów z Polski posiadających urządzenia wykorzystujące rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji zadeklarowało, że wydaje na zakupy tyle samo pieniędzy, ile przed ich pozyskaniem. 18 proc. respondentów stwierdziło, że wydaje więcej. Na rynku często można spotkać rozwiązania z obszaru internetu rzeczy (IoT), analizy danych, rozszerzonej rzeczywistości (AR) i automatyzacji. Dla przykładu, Sephora opracowała aplikację Virtual Artist, która umożliwia klientom za pomocą rozszerzonej rzeczywistości zobaczenie, jak na ich twarzy w czasie rzeczywistym wyglądają wybrane kosmetyki do makijażu. Podobne rozwiązanie opracowała Ikea – klienci mogą zobaczyć, jak w ich wnętrzu prezentować się będą wybrane meble. – Pojawiają się już przykłady szerokiego wykorzystania algorytmów sztucznej inteligencji w całych organizacjach. Przykładowo, w Speedfactory Adidasa zamówienie spersonalizowanego towaru w sklepie internetowym inicjuje rozpoczęcie produkcji w całkowicie zrobotyzowanej fabryce. Po 5 godzinach gotowe buty z wydrukowaną w technologii 3D podeszwą mogą wyruszyć ze zrobotyzowanego magazynu wprost do klienta. Algorytmy sztucznej inteligencji wykorzystywane dotychczas przez platformy cyfrowe do usprawniania usług, takich jak Netflix, Spotify, Google Maps/Waze czy Ubera, pojawiają się w zupełnie nowych branżach. 1 proc. odzieży sprzedawanej przez amerykańską giełdową spółkę StitchFix to towary private label, ale... „wygenerowane komputerowo” na podstawie analizy atrybutów dotychczas sprzedawanych produktów, opinii konsumentów, ciągłego testowania oraz wykorzystania data science – mówi Michał Kreczmar, dyrektor ds. transformacji cyfrowej, PwC.

Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI w 27 krajach na reprezentatywnej próbie 22481 osób. Liczba polskich ankietowanych wyniosła 350 osób.

Oprac. Aneta Cichla

Źródło: „Polacy na zakupach. Pięć filarów nowoczesnego handlu”, PwC