Raport: rynek handlowy
Analitycy nie przepowiadają rewolucji na rynku powierzchni handlowych. Małym wyjątkiem są przejęcia na rynku hipermarketów i wolniejszy rozwój branży rozrywkowej.
Ulice handlowe
Wciąż utrzymuje się duży - przewyższający podaż - popyt na powierzchnie
przy głównych ulicach miast. Prestiż
i atrakcyjność tych lokalizacji nie zmienia się pomimo rosnącej konkurencji
ze strony centrów handlowych. Przeszkodą na drodze rozwoju handlu przy głównych
ulicach jest często niejasny stan prawny nieruchomości (np. ul. Chmielna
w Warszawie) oraz brak nowoczesnych powierzchni. Odpowiedzią deweloperów na
ten ostatni problem jest przeznaczenie na sklepy i punkty usługowe najniższych
kondygnacji projektów biurowych realizowanych w centrach miast.
Czynsze: 35-80 euro/mkw. (Cushman & Wakefield H&B),
w Warszawie przy ulicach: Chmielnej i Nowym Świecie: 85 USD/mkw. (JLL).
Centra handlowe
Na polskim rynku działa obecnie ponad 100 centrów handlowych. W większości z
nich głównymi najemcami są super- i hipermarkety. Obok odnoszących sukcesy
centrów (głównie w dużych miastach), mniejsze obiekty w mniejszych
lokalizacjach mają kłopoty ze znalezieniem najemców.
Zgodnie z trendami rynkowymi starsze centra handlowe mogą odczuć wpływ obiektów
najnowszej generacji, w związku z tym ich właściciele będą zmuszeni do
adaptacji i znalezienia swojej niszy na rynku. Innym pomysłem jest również
rozbudowa centrum handlowego. Tak zrobili właściciele Galerii Mokotów i Targówka.
Główni deweloperzy centrów handlowych to: TK Development, Echo Investment,
Domy Towarowe Casino, Plaza Centers oraz Cefic.
Czynsze: 10-50 euro/mkw., średni poziom czynszów w Warszawie ok. 35 euro/mkw.
(Cushman & Wakefield H&B), 47 USD/mkw. w renomowanych centrach
handlowych (JLL).
Powierzchnie handlowo-rozrywkowe
Planując budowę centrów handlowych, deweloperzy projektują elementy
rozrywkowo-rekreacyjne, przede wszystkim multipleksy. Umowy z operatorami są
podpisywane przed rozpoczęciem inwestycji, jednak są również takie projekty
(np. Wola Park i Targówek II w Warszawie), które już funkcjonują bez działającego
multipleksu. Ważnym wydarzeniem mijającego roku było przejęcie czterech
multipleksów Ster Century w c.h. Promenada, Janki, Galerii Mokotów w Warszawie
i C.H. Korona we Wrocławiu przez sieć Cinema City, która posiadała
multipleksy w Sadybie Best Mall i na Bemowie w Warszawie, w Kraków Plaza i
Zakopiance w Krakowie, Ruda Śląska Plaza w Rudzie Śląskiej oraz c.h. Punkt w
Katowicach.
Inni najemcy powierzchni rozrywkowych to m.in. kluby fitness, operatorzy kręgielni
salonów gier komputerowych czy barów. Poza wspomnianymi najemcami części
rozrywkowo-rekreacyjnych, obecnie dużą szansę na rozwój ma rynek zdrowia i
rekreacji.
Czynsze: w zależności od lokalizacji wynoszą 7-13/mkw. euro dla multipleksów
i 5-10/mkw. euro dla innych powierzchni rekreacyjno-rozrywkowych.
Hipermarkety
Szacuje się, że w Polsce istnieje 120 zagranicznych hipermarketów. Pod koniec
I kwartału 2002 roku powierzchnia tych sklepów wielkopowierzchniowych wynosiła
690,7 tys. mkw. w ośmiu głównych miastach,
z czego tylko 30 proc. stanowiły obiekty wolno stojące.
Trendem, który w tym roku nabrał rozpędu jest koncentracja. W połowie br.
Tesco przejęło hipermarkety HIT. Nieco później Ahold został właścicielem
supermarketów Jumbo. Innym ważnym wydarzeniem było kupno przez GE Capital
Real Estate i Heitman Central Europe Property Partners 11 centrów należących
do Domów Towarowych Casino (galerie King Cross) oraz
2 obiektów firmy Apsys i jej partnera, Fonciere Euris w Warszawie (centrum
Janki) oraz Wrocławiu (centrum Korona).
Czynsze: dla hipermarketów w centrach handlowych wynoszą 7-8,5 euro/mkw.
Do opracowania artykułu posłużyły raporty:
"Polski rynek powierzchni handlowych 2002", Cushman & Wakefield
Healey & Baker
"Rynek nieruchomości w Warszawie, wrzesień 2002", Jones Lang LaSalle
