Czy potrzebujemy natury w przestrzeniach biurowych? Biophilic design

W 1984 r. Edward O. Wilson, biolog z Harvardu, przedstawił hipotezę biofili w której dowodził hipotezę, iż przyrodę i ludzi łączy bardzo silna, pierwotna i naturalna więź. Mimo, że stworzyliśmy sobie sztuczne środowisko życia jakim jest miasto, to wciąż jesteśmy i pozostaniemy częścią natury. Dlatego kontakt z nią przywraca nam równowagę psychiczną, emocjonalną i zdrowe samopoczucie.

Biophilic design powinien być inspiracją zarówno dla architektów i projektantów, jak i dla włodarzy oraz samych mieszkańców miast, którzy mają coraz większą możliwość wpływania na jego kształt i funkcjonowanie, by tworzyć naturalne warunki życia, pracy i nauki. To od nas samych zależeć będzie, jak funkcjonować będzie człowiek w przyszłości w miastach, które staną się miejscem zamieszkania większości populacji świata. Fundamentem projektowania obecnie i w przyszłości winna być koncentracja na człowieku i jego naturalnych potrzebach. Uwzględnianie w projektach architektonicznych terapeutycznych właściwości natury, jakimi są regeneracja, pobudzanie, a zarazem uspokajanie organizmu, przyczyni się do zwiększania wydajności pracy i zadowolenia pracowników.

W 2014 roku firma Interface, producent płytek wykładzinowych i pionier w zakresie zrównoważonego rozwoju, zleciła opracowanie raportu Global Human Spaces Report „Global Impact of Biophilic Design in the Workplace”. Stwierdzono w nim wzrost wydajności, kreatywności i poprawy samopoczucia ludzi w miejscach pracy, które wykorzystują elementy pochodzenia naturalnego. W 2015 roku Interface wraz z wiodącym ekspertem w zakresie dobrego samopoczucia i stresu w pracy, psychologiem prof. Sir Cary Cooperem przeprowadziła na grupie 7,6 tys. pracowników biurowych z 16 krajów badanie, którego celem było sprawdzenie wpływu otoczenia biurowego na optymistyczne usposobienie ludzi.

Według wyników 1/3 badanych stwierdziła, że aranżacja wnętrza wpłynęłyby na ich decyzję o tym, u którego pracodawcy podjęliby zatrudnienie. Wykazano przy tym, że miejsca źle oświetlone, nie tłumiące dźwięków, pozbawione kolorów oraz elementów pochodzenia organicznego tłumią kreatywność. Tymczasem, aż 47 proc. badanych pracowników pozbawionych jest dostępu do naturalnego światła, a 58 proc. podczas pracy nie ma żadnego kontaktu z przyrodą. Wyjściem jest zwiększenie dostępu do naturalnego światła poprzez właściwe rozplanowanie powierzchni biurowych i wprowadzenie do nich naturalnej.

Wiodący architekci i projektanci coraz częściej doceniają rolę biophilic design w innowacyjnej przestrzeni do pracy. David Oakey, światowej sławy dizajner, który od 1994 roku jest wyłącznym projektantem produktów firmy Interface, tworzy płytki wykładzinowe, inspirując się środowiskiem naturalnym. Dzięki temu modułowe kolekcje Human Nature czy Urban Retreat, organiczną konstrukcją nawiązują do natury, a ponadto mają pozytywny wpływ na samopoczucie przebywających we wnętrzu osób.

Biophilic design w praktyce

Pracownia Trzop Architects (TA) zajmuje się projektowaniem nowoczesnych i kreatywnych przestrzeni biurowych, które uwzględniają w praktyce idee biophilic design, poprzez kontakt z naturą i przyrodą. Dzięki takiemu podejściu w projektowaniu miejsca pracy stworzone przez TA są przyjazne i komfortowe, sukces pracowni potwierdzają zadowoleni pracownicy zaprojektowanych powierzchni biurowych, pozytywne referencje inwestorów, a także wiele nagród branżowych dla najlepszych przestrzeni biurowych.

W projektach TA kontakt człowieka z naturą występuje na kilku płaszczyznach. Rozpoczynając od elementów bezpośrednich jak żywe rośliny, zielone ściany czy ekspozycja na otaczającą budynek zieleń. Te elementy sprawiają, że zaciera się granica pomiędzy wnętrzem obiektu, a jego otoczeniem. Dzięki temu pracownicy, jak i goście odwiedzający biura, zachowują kontakt wzrokowy z naturą nawet po wejściu do obiektu.

Ważny jest detal

We wstępnej fazie projektu, przy tworzeniu space planu ważne jest stworzenie przestrzeni intrygującej, inspirowanej naturą – otwarte przestrzenie jak np. open space’y powinny przeplatać się płynnie z kameralnymi miejscami spotkań i miejscami odpoczynku, nieformalnie wytaczając miejsca pracy oraz części reprezentacyjne. Poruszanie się po dobrze zaprojektowanym biurze powinno przywoływać na myśl naturalny spacer po lesie, a układ biura pozwalać łatwo się w nim odnaleźć poprzez podkreślenie komunikacji oraz intuicyjne rozwiązania. Efekt jest przyjazny dla odbiorcy, ponieważ powiela zjawiska występujące w przyrodzie. Biura projektowane są na bazie zróżnicowanych pod kątem funkcji i kształtów przestrzeni, wśród nich znaczną cześć stanowią miejsca skupienia i cichej pracy – azyle, w których każdy z pracowników może znaleźć ciszę i spokój.

Inspiracja naturą kontynuowana jest w wybieranych przez architektów materiałach, prym dla TA wiodą te naturalne, ekologiczne i ponadczasowe. Odzwierciedleniem tej ideologii są wykładziny Interface, które nie tylko dają nieskończone możliwości wizualnego kreowania nimi przestrzeni, ale także są przyjazne środowisku i wykonane z materiałów pochodzących z recyklingu. Ważną rolę odgrywają także nowoczesne, innowacyjne systemy, takie jak strefowa regulacja temperatury, wodooszczędna armatura, dynamiczne energooszczędne oświetlenie LED w organicznych układach czy systemy IT. Kluczowym elementem wyposażenie wnętrz jest akustyka, która poprawnie zaprojektowana daje poczucie spokoju i skupienia w przestrzeni pracy. Końcowym elementem jest wybór kolorystyki odpowiadającej filozofii firmy oraz takiej która terapeutycznie działać będzie na odbiorcę. Suma wszystkich tych czynników przekłada się lepsze samopoczucie pracowników i ich wyższy poziom zadowolenia, który odzwierciedla się w korzystniejszych wynikach firmy.

Autorzy:

Bartosz Trzop

architekt, CEO Pracowni Trzop Architekci

Katarzyna Kołpa

architekt, Pracownia Trzop Architekci

www.trzoparchitekci.pl

Ustanowiony w 2014 roku certyfikat WELL Building Standard® (International WELL Building Institute™) określa warunki pracy w budynku z punktu widzenia użytkowników, a jednocześnie stanowi potwierdzenie, że jest on sprzyjający zdrowiu i dobremu samopoczuciu. Certyfikat uwzględnia również długofalowe skutki przebywania osób w danej przestrzeni (m.in. poczucie komfortu, wydajność pracy, częstotliwość występowania różnych dolegliwości i chorób).