Polska Podsumowanie Forum Dostępności

W dniach 17–18 listopada w Poznaniu w jednym miejscu spotkali się architekci, projektanci, przedstawiciele organizacji społecznych, administracji, biznesu i branży technologicznej, by rozmawiać o tym, jak budować świat, w którym każdy może funkcjonować samodzielnie i bez barier. "Eurobuild CEE" był patronem medialnym wydarzenia.

Demografia – wyzwanie, które redefiniuje rynek

Jednym z głównych tematów Forum były zmiany demograficzne. Eksperci podkreślali, że starzenie się społeczeństwa wymaga zmian w usługach, przestrzeni i myśleniu. Wskazywano, że w 2060 roku osoby po 65. roku życia mogą stanowić połowę populacji. W tym kontekście podczas panelu otwarcia mocno wybrzmiała myśl Marzeny Rudnickiej, z Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej, że starość nie jest „szczególną potrzebą”, lecz naturalną fazą życia, do której powinniśmy przygotować świat dziś, gdy jesteśmy młodsi.

Neuroróżnorodność – dostępność zaczyna się w relacjach, nie w meblach

Ważnym wątkiem Forum Dostępności była także neuroróżnorodność. Podczas panelu otwarcia dyskutowano o tym, że choć w biurach pojawiają się ciche strefy czy neutralne kolorystycznie przestrzenie, to wciąż najtrudniejszą barierą są stereotypy i zachowania społeczne. Dr Joanna Ławicka, założycielka Fundacji Prodeste, podkreślała, że największe wyzwanie leży „w sposobie myślenia”, bo nawet najlepsza architektura nie zapewni włączenia, jeśli w organizacjach nadal funkcjonuje stygmatyzacja. Kluczem pozostaje uważne słuchanie i gotowość do rozumienia różnorodnych potrzeb, bez których nawet najlepsze standardy pozostaną tylko narzędziem.

Regulacje i nadzór – prawo jako narzędzie zmiany

Dużą część programu poświęcono Polskiemu Aktowi o Dostępności, warunkom technicznym dla budynków i implementacji Europejskiego Aktu o Dostępności. Podczas panelu „Podsumowanie aktualności o dostępności” dyskutowano o tym, jak przepisy wpływają na rynek i codzienną obsługę klientów oraz o wciąż niewystarczającej świadomości ich celu. Zwracano też uwagę, że część podmiotów nadal postrzega wymagania ustawowe jako „zestaw obowiązków”, a nie narzędzie służące zwiększeniu jakości usług i szerszemu włączeniu społecznemu.

Design ma znaczenie

Panel „Design, który otwiera drzwi. Jak projektować produkty dostępne dla każdego?” udowodnił, że inkluzywność to nie moda, lecz kierunek wynikający z potrzeby nadania projektowaniu głębszego sensu. Jak mówił Kuba August z Tenka Product Design Studio, rosnąca świadomość znaczenia designu doprowadziła jego zespół do poszukiwania rozwiązań, które pomagają ludziom w codziennym życiu. To podejście przekładają na współpracę z firmami tworzącymi produkty nie tylko funkcjonalne, ale też intuicyjne i niewykluczające. Jak zaznaczył, projektowanie dostępnych rozwiązań nie polega jedynie na tworzeniu przedmiotów dla seniorów czy osób z niepełnosprawnościami. Chodzi o to, by produkty codziennego użytku były intuicyjne i wygodne dla jak najszerszej grupy odbiorców – by naturalnie stawały się inkluzywne, zamiast być stygmatyzujące lub wyspecjalizowane.

Podsumowując dyskusję wiceprezeska Stowarzyszenia Projektowego SPFP Ewa Gołębiowska podkreśliła, że rośnie świadomość projektantów i otwartość na poszukiwanie nowych rozwiązań. Jej zdaniem granice tego, co możliwe, nieustannie się przesuwają – często wystarczy więcej czasu lub wysiłku, by osiągnąć efekt. Zauważyła również, że choć duże miasta wdrażają zmiany szybciej, polska przestrzeń publiczna i użytkowa staje się coraz lepiej zaprojektowana. W trakcie wydarzenia zobaczyła wiele niezwykłych produktów, które – choć powstały z myślą o osobach starszych lub z niepełnosprawnościami – są tak dobrze zaprojektowane, że ich specjalne funkcje nie rzucają się w oczy, a jednocześnie znacząco poprawiają komfort użytkowania. Ważnym punktem programu okazał się także temat dostępności cyfrowej w branży e-commerce.

W strefie wystawienniczej forum prezentowano m.in. rozwiązania dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami, urządzenia wspierające mobilność i bezpieczeństwo, wyposażenie łazienek i toalet projektowane zgodnie z zasadami dostępności, technologie cyfrowe i sensoryczne, elementy małej architektury oraz narzędzia projektowe.