Kolejny rekordowy rok w regionie
Powierzchnie magazynowe i produkcyjneŁacznie wynajęto w 2016 roku roku 5,71 mln mkw., czyli o 25 proc. więcej niż w poprzednich dwóch latach, w których wynajmowano około 4,5 mln mkw. rocznie. Nowa podaż to 2,2 mln mkw. Łączne zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowej w Europie Środkowo-Wschodniej, która obejmuje Czechy, Polskę, Węgry, Słowację i Rumunię, wynoszą obecnie dokładnie 22 067 576 mkw. Dla porównania, w Niemczech liczba ta wynosi 25,5 mln mkw. – Jesteśmy ekstremalnie konkurencyjni teraz wobec rynku niemieckiego – powiedział Ferdinand Hlobil, partner i dyrektor działu powierzchni przemysłowych i magazynowych na Europę Środkowo-Wschodnią w firmie Cushman & Wakefield.
Ubiegłoroczna podaż osiągnęła wartość zbliżoną do rekordowej sprzed kryzysu, tj. z lat 2007 i 2008, w których deweloperzy dostarczali co roku 2,5 mln mkw. nowej powierzchni. Był to jednocześnie trzeci najlepszy roczny wynik od 19 lat. Podaż ta rosła przy jednocześnie spadającym poziomie pustostanów, który wyniósł w 2016 roku 6,1 proc. Jest to nieznaczny wzrost w porównaniu do roku 2015 – 5,7 proc. We wspomnianych latach wynosił przedkryzysowych 9,5-12,3 proc. – W 2017 roku będziemy widzieć kontynuację tego trendu, z nowo oddaną powierzchnią i niską stopą pustostanów – przyznał Ferdinand Hlobil.
Tradycyjnie największą aktywność deweloperów odnotowano w Polsce, gdzie powstało prawie 1,2 mln mkw. nowej powierzchni. Jest to drugi najlepszy wynik w ciągu 19 lat. W Czechach wybudowano łącznie 500 tys. mkw. Jest to poziom zbliżony do 2015 roku. Z kolei największy wzrost dostępnej powierzchni magazynowej w stosunku do dotychczasowych zasobów zarejestrowała Rumunia, gdzie deweloperzy dostarczyli na rynek prawie 400 tys. mkw., tj. więcej niż wyniosła łączna podaż w tym kraju począwszy od 1998 r. Na rynku węgierskim zanotowano natomiast ponad 15-krotny wzrost zrealizowanych inwestycji w porównaniu z 2015 rokiem.
Z 5,7 mln mkw. wynajętych w 2016 roku ponad trzy czwarte przypadło na Polskę i Czechy. W Czechach wynajęto 1,4 mln mkw., czyli tyle samo, co rok wcześniej. Wielkość transakcji osiągnął najwyższy poziom w historii w Polsce – wyniósł łącznie 3,1 mln mkw., czyli o 25 proc. więcej niż rok wcześniej. W Rumunii i na Węgrzech najemcy wynajęli w ubiegłym roku prawie pół miliona mkw. w każdym z tych krajów.
– Popyt netto, obejmujący nowe umowy najmu i ekspansje, stanowił ok. 70 proc. łącznego popytu w Polsce. Odnotowaliśmy także wzrost zainteresowania wynajmem obiektów o dużej powierzchni. 75 transakcji dotyczyło metrażu powyżej 10 tys. mkw. Przewidujemy, że trend ten utrzyma się w najbliższych latach – mówi Tom Listowski, partner, dyrektor działu powierzchni przemysłowych i logistycznych w Polsce oraz relacji z klientami korporacyjnymi na Europę Środkowo-Wschodnią firmy Cushman & Wakefield.
– Obserwujemy stopniowe różnicowanie poziomu czynszów. W minionym okresie odnotowaliśmy nieznaczny spadek czynszów w lokalizacjach o dużej podaży powierzchni. Najniższe stawki czynszu są dostępne w Polsce Centralnej i na obrzeżach Warszawy. Z kolei w stolicach obowiązują najczęściej najwyższe czynsze i będą one nadal rosły – mówi Ferdinand Hlobil.
– Przewidujemy, że w 2017 roku wielkość nowej podaży będzie zbliżona do ubiegłorocznej, a wskaźnik pustostanów utrzyma się na poziomie około 6 proc. dzięki silnemu popytowi. Z kolei wartość transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości magazynowych może wynieść około 1,4 mld euro – dodaje Ferdinand Hlobil.
– Widzimy wzrost liczby firm, które zgłaszają się do nas o doradztwo w kwestii lokowania u nas nowych projektów – potwierdza Tamás Polster, współdyrektor działu doradztwa strategicznego w regionie EMEA.
W zakłady produkcyjne w Europie Środkowo-Wschodniej będą inwestowały głównie firmy z Europy Zachodniej. Przyciągają je m.in. znacznie niższe koszty siły roboczej oraz rozwijający się rynek konsumencki.
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Inwestycje wojskowe skorzystają na cyfryzacji w budowlance
Multiconsult Polska
Cyfryzacja w branży budowlanej, zwłaszcza w kontekście rosnących inwestycji wojskowych, stanowi istotny element transformacji tego sektora. Tradycyjnie opierająca się na manualnych ...
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
Inwestycje mieszkaniowe bez miejsc parkingowych?
Kancelaria Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Sp.k.
W ostatnich dniach w Internecie wrze dyskusja w związku z zapowiedzią likwidacji minimalnej liczby miejsc parkingowych przy nowych realizacjach deweloperskich. Czy faktycznie mamy ...
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Czy kryzys na rynku nieruchomości komercyjnych uderzy w banki w Polsce?
Wolf Theiss
Prezes Deutsche Banku, Christian Sewing spodziewa się w tym roku się kontynuacji kryzysu rynku nieruchomości komercyjnych. W USA Moody's obniżył rating regionalnego New York Commun ...