Rumunia Rumunia płynie z prądem

Rynek biurowy, stanowiący wyznacznik sytuacji na rynku nieruchomości komercyjnych, odnotował na koniec 2021 spadek wskaźnika pustostanów w Bukareszcie z 16,5 do 15 proc. W połączeniu z mniej zatłoczonym kalendarzem dostaw w ciągu najbliższych dwóch lat, rynek zmierza w kierunku wynajmującego dla dobrych budynków biurowych klasy A na niektórych rynkach cząstkowych. Ogólnie rzecz biorąc, nowy popyt na powierzchnie biurowe w Bukareszcie wzrósł prawie dwukrotnie w I półroczu 2022 (do ponad 70 tys. mkw.) w porównaniu z podobnym okresem z ubiegłego roku, podczas gdy nowy popyt w skali roku jest na poziomie sprzed pandemii.

Z tak dobrymi wynikami, jakie mieliśmy przez kilka ostatnich kwartałów, oraz solidnym portfelem transakcji we wszystkich głównych sektorach nieruchomości, nadal nie jesteśmy nadmiernie entuzjastycznie nastawieni do rumuńskiego rynku. Skłaniamy się ku ostrożnemu optymizmowi, ponieważ w ostatnich latach ryzyko globalne jest bardzo wysokie, a mała i otwarta gospodarka, jaką jest Rumunia, może jedynie płynąć z prądem – mówi Laurentiu Lazar, partner zarządzający w rumuńskim oddziale Colliersa.

Jeśli chodzi o branżę przemysłową, po około 7-procentowym wzroście zasobów nowoczesnej przestrzeni magazynowej, obecnie wynoszą one około 6 mln. mkw. Popyt nadal utrzymuje się w okolicach rekordowych dla ostatnich kilku lat, co wynika z faktu, że lokalne nowoczesne zasoby pozostają znacznie poniżej tego, co powinno być dla rynku, który w ostatniej dekadzie rozwijał się tak szybko jak Rumunia. Podobny trend szybko rozwijającego się rynku, który pozostaje niedostatecznie zaopatrzony, co przekłada się na silniejszy popyt na powierzchnie magazynowe, występuje w sektorze detalicznym, gdzie zasoby na mieszkańca pozostają znacznie niższe niż w Polsce czy Czechach przy podobnym poziomie konsumpcji.

Po transakcjach o wartości 336 mln euro przeprowadzonych w I półroczu, co stanowi wzrost o około 13 proc. w stosunku do roku ubiegłego, widzimy solidną pulę transakcji, które mają szansę doprowadzić do najlepszego roku od czasu kryzysu 2007-2008. Należy jednak pamiętać o wyzwaniach, jakie stoją przed nami. Obawy o globalny wzrost i presja inflacyjna dotyczą przyszłości różnych gospodarek i mogą prowadzić do negatywnej presji na aktywa nieruchomościowe w gospodarkach zachodnich – dodaje Lazar.

Wyższe stopy procentowe będą miały namacalny wpływ na lokalny rynek mieszkaniowy, który w dużym stopniu opiera się na kredytach hipotecznych. To z kolei może doprowadzić do spowolnienia aktywności na lokalnym rynku gruntów, gdzie deweloperzy mieszkaniowi generują około dwóch trzecich wszystkich transakcji.

Istnieje ryzyko twardego lądowania rumuńskiej gospodarki, przypominającego recesję z lat 2009-2010, choć nie stanowi to najbardziej prawdopodobnego scenariusza – komentuje Laurentiu.