Polska Najemcy potrzebują wspólnoty

Jak wskazuje Cushman & Wakefield, inwestorzy projektów PRS czy co-living prowadzą również działania skupione na społeczności. Firma zastanawia się, czy rynek najmu instytucjonalnego w Polsce ma ambicje być wzorem zrównoważonych praktyk na rynku mieszkaniowym. Raport „Mieszkaniówka na rozdrożu 2.0” podkreśla, że chociaż sektor coraz bardziej skupia się na wdrażaniu zasad ESG, to w pierwszej kolejności planuje zmiany dotyczące samego przygotowania do obowiązków raportowych oraz osiągniecie celów środowiskowych.

Przed deweloperami mieszkaniowymi stoi dziś szereg wyzwań związanych ze zmianami w europejskiej legislacji, które stopniowo przenoszone są także na krajowe prawodastwo. Raportowanie zgodnie z wytycznymi dyrektywy CSRD oraz unijną taksonomią czy dostosowanie projektów budynków do wskazań w przyjętym niedawno recaście dyrektywy EPBD dotyczącej celów zeroemisyjności nieruchomości – to tylko niektóre kwestie, kształtujące dziś na nowo rzeczywistość polskiego rynku mieszkaniowego w kontekście dążenia Europy do zrównoważonej gospodarki. To tym bardziej ważne, że do tej pory projekty mieszkaniowe wolniej przyswajały zmiany wynikające z zarządzania przez pryzmat ESG i dopiero od niedawna widać np. rosnącą liczbę certyfikatów środowiskowych w tym segmencie, chociaż w biurach czy logistyce stały się one czymś oczywistym. Dlatego też aktualnie wiele firm z tego rynku koncentruje się na audytach ESG, identyfikowaniu ryzyk związanych z niedostosowaniem do klarujących się stopniowo zasad oraz na priorytetyzacji zadań w obszarze środowiska i ładu korporacyjnego – mówi Katarzyna Lipka, dyrektorka Działu Doradztwa Strategicznego i ESG w Cushman & Wakefield w Polsce.

Segment mieszkaniowy – zarówno rynek pierwotny, jak i najem instytucjonalny – wchodzi w proces dostosowania się do zmian związanych ze zrównoważonym rozwojem później niż inne sektory z prostego powodu – wcześniej nie było tu presji ze strony inwestorów, o środowiskowe certyfikaty nie pytali najemcy czy nabywcy lokali, a koszty związane ze spełnieniem wymagań i procesem certyfikacji były wysokie.

Zrównoważone budownictwo staje się dziś jednak kluczowym trendem na rynku. Inwestorzy wprowadzają technologie energooszczędne i korzystają z ekologicznych materiałów, by zmniejszyć wpływ budynków na środowisko. Niemniej jednak, w projektach PRS i co-living, prowadzone są także i działania nakierowane na budowanie i wzmacnianie społeczności oraz stawienie czoła trudnościom, z jakimi borykają się współcześnie mieszkańcy dużych miast. Chociaż najem instytucjonalny stanowi dziś niewielką część całego rynku najmu, to jego udział i rola w kolejnych latach będą rosły. Wpływ na to ma wiele czynników – w tym stopniowa zmiana podejścia Polaków do kwestii mieszkania w wynajętym lokum zamiast we własnym. Marki wywodzące się z Europy Zachodniej widzą progres w tym obszarze.

Wywodzimy się ze Skandynawii, gdzie rynek najmu instytucjonalnego jest dobrze rozwinięty i cieszy się społecznym zaufaniem. Dla naszych najemców w Szwecji czy Norwegii jest naturalne, że mieszkanie można wynajmować przez wiele lat w sposób bezpieczny i stabilny. Zdajemy sobie sprawę, że w Polsce dla wielu osób najem jest w dalszym ciągu przykrą koniecznością. To się powoli zmienia w przypadku młodego pokolenia, które jest znacznie bardziej elastyczne. Ale już rodziny z dziećmi – także te młode – oczekują na rynku mieszkaniowym przede wszystkim stabilności i bezpieczeństwa, którego nie gwarantują inwestorzy indywidualni. Stąd tak ważna jest rola naszej branży w podnoszeniu standardów rynkowych i pokazywaniu korzyści społecznych, jakie wiążą się z rozwojem sektora PRS – tłumaczy Przemysław Orchowicz, group director Operations New Countries, country manager Poland, Heimstaden Poland.

Twórcy wszystkich najprężniej działających marek na rynku PRS zgodnie wskazują tę ważną rolę swoich projektów w profesjonalizacji rynku najmu i znoszeniu barier wciąż obecnych przy najmie indywidualnym. Swoje projekty szykują z myślą o różnorodnych potrzebach względem wieku, statusu zawodowego i możliwości ekonomicznych.

Biorąc pod uwagę cele zrównoważonego rozwoju określone w Agendzie ONZ, profesjonalizacja rynku najmu opiera się także na zasadach różnorodności i inkluzywności. Jako wynajmujący kierujemy się transparentnym i obiektywnym kryterium, tj. zdolnością klienta do terminowego regulowania zobowiązań. Jednocześnie odchodzimy od koncepcji osiedli zamkniętych i nie faworyzujemy żadnej z grup klientów – mówi Sławomir Imianowski, prezes Resi4Rent.

Jak podkreśla ekspert, wśród najemców Resi4rent są obywatele 92 państw, m.in. Ukrainy, Białorusi, Wielkiej Brytanii, Francji, Indii, Turcji, Armenii, Belgii, Algierii i Brazylii. Międzynarodowa społeczność powstała także m.in. w obiektach Vantage Development – obcokrajowcy stanowią tam 44 proc. najemców. Inwestor w ramach budowanego programu lojalnościowego uwzględnił także ich potrzeby.

W ramach Vantage Club najemcy mają także możliwość korzystania z bezpłatnych, indywidualnych konsultacji z ekspertami. W IV kwartale 2023 roku uruchomiliśmy konsultacje z radcą prawnym dla obcokrajowców. Spotkania te są szczególnie przydatne dla osób, które przeprowadziły się do Polski i mają problem z aplikacją o kartę pobytu, z umówieniem wizyty u lekarza, ubezpieczyciela, z pozwoleniem na pracę etc. – tłumaczy Dariusz Pawlukowicz, członek zarządu Vantage Development.

Na świecie powstaje mnóstwo inicjatyw mających na celu dostosowanie przestrzeni miast do potrzeb nas wszystkich. Co ciekawe na rynku mieszkaniowym zauważamy pierwsze oznaki zmian w tym zakresie. Aby przestrzeń odpowiadała różnorodnym potrzebom powinna zostać zaprojektowana z uwzględnieniem wymagań wyższych niż te, które znajdziemy w przepisach. Szczególnie ważnym tematem jest akustyka, oświetlenie, oznakowanie czy też układ przestrzenny w inwestycjach mieszkaniowych. Zapomnianą kwestią jest poczucie prywatności – dodaje Mariola Bitner, head of Workplace Strategy, associate, Leasing Agency – Office, Cushman & Wakefield.

Równie ważnym elementem jest aspekt społeczny. Projekty PRS i co-living mają na celu nie tylko zapewnienie nowoczesnych mieszkań, ale także tworzenie wspierających społeczności. Jak podkreślają eksperci, zmiany w sposobie życia sprawiają, że coraz więcej osób prowadzi jednoosobowe gospodarstwa domowe. Potrzeba specjalnie zaprojektowanych koncepcji mieszkalnych, które będą odpowiednio rozwiązywać związane z tym wyzwania, będzie niezwykle istotna. Praktycznie wszyscy partnerzy raportu deklarują tworzenie okazji do budowania relacji sąsiedzkich i stymulują aktywność mieszkańców. Pikniki, brunche, warsztaty – pomysłów jest wiele i trafiają w różnorodne potrzeby. Jak sugeruje raport, rodzimy PRS ma też szansę podążyć za swoimi zachodnimi odpowiednikami i zaproponować mieszkańcom wartość dodaną w postaci różnorodnych przestrzeni wspólnych.

Budynkowe pralnie to tylko jedna z opcji, jakie mogą proponować najemców właściciele budynków pod wynajem – co-workingowe przestrzenie, dostępne sale wielofunkcyjne, wspólny ogród, w którym można uprawiać rośliny czy też kuchnia, siłownia, miejsca zabaw dla dzieci, to niektóre przykłady rozwiązań stosowanych przez inwestorów. To sprawia, że mieszkańcy tych projektów zyskują dostęp do szerokiej gamy udogodnień bez konieczności wychodzenia z domu – podsumowuje Karolina Furmańska, ekspertka sektora living w Cushman & Wakefield.

Dzięki zrównoważonym rozwiązaniom i naciskowi na aspekty społeczne, sektor PRS i co-living w Polsce rośnie w siłę, odpowiadając na potrzeby nowoczesnych najemców i wyzwania związane z ochroną środowiska. Jest też szansa, że wraz z rozwojem tego sektora panujące na nim standardy spowodują zmianę w podejściu deweloperów mieszkań na sprzedaż oraz najemców indywidualnych, którzy zaczerpną z nich dobre praktyki.