Polska Gdzie Polacy robią zakupy?

Jak wykazał raport firmy Proxi.cloud dotyczący sklepów spożywczych, w 2024 roku ruch wzrósł r-d-r w dwóch formatach, tj. w sieciach convenience i hipermarketach – odpowiednio o 14,2 proc. i 7 proc. Z kolei spadł w supermarketach i dyskontach – o 5,6 proc. i 1,8 proc. r-d-r.

Wzrost ruchu w sklepach convenience mógł być spowodowany ekspansją tego formatu. Spora dostępność takich placówek oraz szeroki wachlarz ich promocji zachęcały do wizyt. Patrząc na wyniki, wysoce prawdopodobne jest to, że konsumenci skupili się na dużych i rzadszych zakupach w hipermarketach, a bieżące braki uzupełniali w mniejszych sklepach, bliżej domu – ocenia Mateusz Nowak, współautor raportu z Proxi.cloud.

Z analizy zebranych danych wynika też, że w zeszłym roku urosła w ujęciu r-d-r liczba unikalnych klientów w sieciach convenience oraz w hipermarketach – odpowiednio o 2,6 i 2 proc. Natomiast zmniejszyła się r-d-r w supermarketach i dyskontach – o 3 i 2 proc.

Wyjaśnienia są podobne jak w przypadku zmian dotyczących ruchu. Niemniej dynamika wzrostów czy spadków liczby unikalnych klientów nie jest znaczna. Wyniki raportu mogą wskazywać, że w minionym roku wzrosło znaczenie planowania tygodniowych zakupów w sklepie z szerokim asortymentem. A ten, jak wiadomo, jest w hipermarketach – komentuje Weronika Piekarska z Proxi.cloud.

W 2024 roku nieznacznie zmienił się również r-d-r udział poszczególnych formatów sklepów w łącznej liczbie wizyt w badanych placówkach. Zestawienie otwiera kanał convenience – 41,6 proc. (rok wcześniej – 40,6 proc.). Dalej w rankingu są dyskonty – 32 proc. (32,4 proc. w 2023 roku), supermarkety – 20 proc. (21 proc. w 2023 roku), a także hipermarkety – 6,3 proc. (5,9 proc. w 2023 roku).

Autorzy raportu zauważają trzy silne style robienia zakupów – wyłącznie w sklepach convenience, w większości w hipermarketach i częściowo w placówkach convenience oraz głównie w dyskontach i sporadycznie w sieciach convenience. Potwierdzają to też dane dotyczące tzw. współodwiedzalności różnych formatów.

Sklepy convenience odwiedza 90,7 proc. typowych klientów dyskontów, 94,3 proc. – hipermarketów, a także 92 proc. – supermarketów. Z kolei dyskonty przyciągają 93,1 proc. osób kupujących zwykle w hipermarketach, 88,5 proc. – w sieciach convenience, jak również 90,1 proc. – w supermarketach – dodaje Weronika Piekarska.

Z zebranych danych wynika również, że w 2024 roku częstotliwość zakupów r-d-r wzrosła w sklepach convenience (w 2024 roku średnio 10 na miesiąc, rok wcześniej – dziewięć) i w hipermarketach (odpowiednio 3 i 2,8). Nie doszło do zmian r-d-r w dyskontach (w 2024 roku i w 2023 roku – po 7,1). Z kolei nieznaczny spadek r-d-r nastąpił w supermarketach (5,2 i 5,3).

Tak naprawdę jedyna zauważalna różnica wystąpiła w przypadku sklepów typu convenience. Mogła być spowodowana wzrostem dostępności tego typu placówek. Niemniej jednak zmiana ta może być nierównomiernie odczuwalna dla poszczególnych sieci handlowych, ze względu na zróżnicowane tempo ekspansji poszczególnych graczy tego formatu – wyjaśnia Mateusz Nowak.

W opinii Weroniki Piekarskiej, sklepy convenience mają coraz więcej atrakcyjnych promocji, co także może zachęcać do zakupów w tym formacie.

Nie jesteśmy jednak w stanie stwierdzić, czy ten wzrost przełożył się na zwiększenie obrotów tego typu sklepów. Nie znamy bowiem wartości paragonów – stwierdza Weronika Piekarska.

W raporcie są też informacje o tym, jak w 2024 roku zmienił się r-d-r średni czas trwania wizyty w sklepie. W przypadku supermarketów nastąpił wzrost o osiem sekund (w 2024 roku – 11 min i 25 s, w 2023 roku – 11 min i 17 s). W pozostałych segmentach zaobserwowano spadki r-d-r – w convenience o sekundę (w 2024 roku – 4 min i 8 s, w 2023 roku – 4 min i 9 s), w dyskontach – o sześć sekund (14 min i 26 s oraz 14 min i 32 s), a w hipermarketach – o 1,5 minuty (21 min i 8 s oraz 22 min i 38 s).

Zbliżony średni czas trwania wizyty w większości segmentów wskazuje na niezmienność przyzwyczajeń zakupowych Polaków. Niewielki spadek w hipermarketach może być z kolei spowodowany lepszą organizacją pracy na kasach i zwiększeniem efektywności w tym obszarze – analizuje Mateusz Nowak.

Autorzy raportu tłumaczą, że na dużą zmianę w czasie przebywania w hipermarketach zdecydowanie mogły wpłynąć kasy samoobsługowe, które skróciły czas przebywania w kolejce, zwłaszcza klientów z mniejszymi koszykami. Mogło to być również związane z lepszym planowaniem zakupów i trzymaniem się listy, co zmniejszałoby szansę na impulsowe sięganie po większą ilość produktów.

Z analizy wynika, że średni miesięczny łączny czas spędzony na zakupach przez klienta wzrósł r-d-r tylko w segmencie w convenience (2024 rok – 41 min, rok wcześniej – 37 min). Czas spędzany w dyskontach nie zmienił się, minimalnie spadł w supermarketach i hipermarketach.

Nic nie wskazuje na to, by klienci mieli znacząco skracać lub wydłużać średni czas poświęcany na zakupy. Widać pewną niezmienność w przyzwyczajeniach zakupowych Polaków. Jedyny istotny wzrost wystąpił w sklepach typu convenience. Dzięki powiększającemu się w nich asortymentowi, konsumenci mogą zaspokajać codzienne, nieplanowane potrzeby w mniejszych placówkach – podsumowuje Weronika Piekarska z Proxi.cloud.

Badanie zostało przeprowadzone przez firmę technologiczną Proxi.cloud w oparciu o dane z całego 2024 i 2023 roku, z wykluczeniem świąt oraz niedziel niehandlowych. Analiza obejmuje zachowania konsumentów odwiedzających dyskonty spożywcze, supermarkety, hipermarkety i sieci typu convenience (łącznie 25 sieci handlowych). Wielkość próby wyniosła 1,4 mln konsumentów. W sumie obserwowano 38,2 tys. placówek.