2. Konferencja - Inwestycje na Rynku Nieruchomości Komercyjnych

Druga konferencja inwestycyjna Eurobuild Conferences zgromadziła w warszawskim Westinie ponad półtorej setki najwyższej klasy specjalistów i decydentów z całej Polski i Europy. W gronie ekspertów dyskutowaliśmy nad najważniejszymi zjawiskami wpływającymi na kondycję polskiego rynki inwestycji w nieruchomości.

Konferencję 7 czerwca otworzył Sean Doyle, dyrektor Działu Rynków Kapitałowych, CBRE Polska, który naświetlił uczestnikom konferencji sytuację rynku inwestycyjny w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Polska na tym tle wygląda dobrze, choć tak wysoki wynik jak w 2015, może się nie powtórzyć.

Bardzo dużo emocji wywołał pierwszy panel #dobrazmiana.pl moderowany przez Tomasza Trzósło, dyrektora zarządzającego JLL w Polsce. Jego uczestnicy podzielili się ocenami wpływu sytuacji politycznej na rynek i zwrócili uwagę, że potrzebnye jest globalne spojrzenie na rynek i otoczenie międzynarodowe. Przemysław Krych, prezes Griffin Group zalecałby spowolnienie procesów legislacyjnych i większą konsekwencję w działaniach. Podobnie wypowiedziała się też Katarzyna Zawodna, prezes Skanska Commercial Development Europe, która liczy również na to, że uda się utrzymać wysokie parametry praworządności i Polska nadal będzie postrzegana jako partner, a nie oponent Unii Europejskiej. Włodzimierz Kocon, wiceprezes i pierwszy zastępca prezesa Banku Gospodarstwa Krajowego wyraził z kolei nadzieję, że obrany kierunek będzie kontynuowany, a obraz sytuacji kreowany jest bardziej przez media niż rzeczywistość. Radosław T. Krochta, prezes MLP Group zalecił z kolei bardziej całościowe niż wyrywkowe działania i klarowną prezentację długofalowej strategii.

Kolejny panel „Sytuacja na rynku inwestycyjnym w Polsce” poprowadził Mikołaj Martynuska, starszy dyrektor Działu Doradztwa Deweloperskiego, CBRE. Uczestnicy dyskusji zastanawiali się, m.in.: w jakim punkcie cyklu jest obecnie Polska? Skąd u deweloperów jest optymizm oraz jak inwestorzy mogą odnaleźć się w obecnej sytuacji? Dorota Latkowska-Diniejko, partner w REINO Partners przekonywała, że jej zdaniem, najlepsze perspektywy ma rynek biurowy ponieważ na jego produkty jest realny popyt. Najbardziej podatnym na sytuację na rynkach międzynarodowych jest natomiast sektor powierzchni handlowych, w którym dużo zamieszania mogą zrobić wahania kursów walut.

Karol Bartos, dyrektor wykonawczy portfolio & asset management, Tristan Capital Partners zwrócił natomiast uwagę, że rynek w średniej perspektywie spodziewa się podniesienia stóp procentowych w Europie. To będzie fundamentalna zmiana na rynku inwestycji w nieruchomości ponieważ fundusze będzie można ulokować w te aktywa, które przy obecnych stopach nie są konkurencja dla nieruchomości. Do zakupów mogą jednak wtedy ruszyć inwestorzy oportunistyczni. – Rynek nie znosi próżni – podkreślił Karol Bartos.

Nie ulega też wątpliwości, że inwestorom nie zabraknie produktów nieruchomościowych. Mówił o tym Maciej Klukowski, dyrektor obrotu nieruchomościami w Orange Polska podczas prezentacji pt. Rewitalizacja receptą na brak wolnych działek w centrach miast.

Aby inwestorzy mieli odpowiedni produkt i mogli go jego zakup sfinansować, potrzebna jest odpowiednio skrojona oferta kredytowa. Wydawałoby się, że w erze taniego pieniądza zdobycie kredytu nie jest szczególnie trudnym wyzwaniem. O tym, że sytuacja nie jest taka oczywista, a kredyty nie są dawane tylko dlatego, że ktoś oddycha, mówili uczestnicy dyskusji poświęconej finansowaniu nieruchomości komercyjnych, którą poprowadził Maciej Tuszyński, starszy partner – szef finansowania nieruchomości w Griffin Real Estate & Griffin Property Finance II.

Po przerwie kawowej nastąpiła szczegółowa część konferencji poświęcona poszczególnym zjawiskom na rynku nieruchomości. Dużym zainteresowaniem cieszył się panel dyskusyjny poświęcony planom wprowadzenia polskich REIT-ów. Jego ośmiu uczestników wskazywało na rozwiązania, które warto zastosować w rodzimej wersji tej instytucji jak i taki, których lepiej uniknąć. Na koniec wyrazili nadzieję, że projekt zmian dotyczący tego rozwiązania będzie konsultowany z przedstawicielami rynku.

Gorąca dyskusja odbyła się też podczas panelu pt. Sposób na nieruchomości, która poprowadził Daniel Bienias, dyrektor zarządzający, CBRE Polska. Czy inwestować w klasy alternatywne? Jak wskazywał Karol Bartos, Tristan Capital Partners ilekroć na rynku robi się gorąco, inwestorzy zaczynają mówić o właśnie o tych klasach. Jednak główną barierą wejścia jest wiedza. Z tego powodu Tristan zamierza nadal robić to, na czym zna się najlepiej, czyli trzymać czterech klas podstawowych. Co musiałoby się stać w Polsce, abyście zmienili zdanie? – dopytywał się Daniel Bienias. – Musielibyśmy chyba postradać zmysły – replikował bez wahania Karol Bartos.

Następnie przyszedł czas na dwie prezentacje. Prawnicy: Michał Pietuszko i Jacek Giziński z DLA Piper omówili najważniejsze aspekty zmian w prawie dotyczącym nieruchomości rolnych i ich realnego wpływy na rynek nieruchomości komercyjnych. W drugiej prezentacji Justyna Bauta-Szostak, radca prawny, doradca podatkowy i partner w MDDP przedstawiła interesującą prezentację, w której omówiła między innymi, jakie konsekwencje przyniesie dla inwestorów wprowadzona w tym roku klauzula obejścia prawa podatkowego.

Zaraz potem pytanie „w co inwestować” wróciło na dyskusyjne forum. Panel pod takim właśnie tytułem poprowadziła Katarzyna Dawidowicz, prezes Comparables. Omówiono wszystkie niemal klasy, łącznie z nieruchomościami wakacyjnymi, choć akurat pytanie o te ostatnie było na tyle zaskakujące, że zawisło bez odpowiedzi. Na koniec Rafał Szczepański, wiceprezes zarządu BBI Development postawił śmiałą tezę, że w przyszłości coraz trudniej będzie na rynek dostarczać dobra rzadkie i jednocześnie pochwalił się, że napastnik reprezentacji Polski Robert Lewandowski kupił w warszawskim wieżowcu Złota 44, których BBI jest właścicielem, luksusowy apartament.

Nie lada emocje przyniósł panel pt. Nieruchomościowy plankton, który moderował Mariusz Kurzac, dyrektor generalny Cenatorium. Podczas dyskusji starły się dwie szkoły zarabiania na nieruchomościach: znana ze szczegółowych analiz i korporacyjnego stylu szkoła międzynarodowa i rodzime podejście do sprawy – mniej formalne, bardziej emocjonalne, ale wcale nie mniej skuteczne. Kto nie słuchał, niech żałuje. Część merytoryczną Drugiej Konferencji Inwestycje na Rynku Nieruchomości Komercyjnych zakończyła prezentacja Joanny Wolff, zastępcy dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego w Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, w której analizie poddane zostały najbardziej atrakcyjne inwestycyjnie polskie miasta i regiony.

Po części merytorycznej nadszedł czas na koktail i networking, które zakończyły Drugą Konferencję Inwestycje na Rynku Nieruchomości Komercyjnych.