Najlepsze przed nami
– Nawet w wakacje mamy dużo pracy – marudzą agenci, z którymi rozmawiamy o pierwszym półroczu na rynku powierzchni handlowych. Wprawdzie przez sześć miesięcy tego roku oddano do użytku mniej nowej powierzchni, niż w analogicznym okresie 2005 roku, to jednak wiele projektów jest w trakcie realizacji. Według danych agencji DTZ przez pół roku przybyło w Polsce 180,7 tys. mkw. w nowych obiektach handlowych, czyli o 64,5 tys. mkw. mniej niż w 2005 roku. – Deweloperzy rozpoczęli inwestycje w mniejszych miastach, a tam zarówno lokalne władze, jak i kupieckie lobby są aktywniejsze i bardziej zdeterminowane, by bronić swoich interesów. Poza tym coraz trudniej kupić działkę objętą planem miejscowym zezwalającym na budowę obiektu o powierzchni handlowej większej niż 2 tys. mkw. lub doczekać się uchwalenia odpowiedniego planu – mówi Ewa Derlatka, analityk rynku w DTZ.
W pierwszym półroczu zeszłego roku miało miejsce także kilka spektakularnych debiutów handlowych. W Krakowie pierwsi klienci odwiedzili Galerię Kazimierz, której właścicielami są GTC i Quinlan Private, a w Poznaniu czwarte centrum handlowe otworzyła Plaza. Poznaniacy mogli także zrobić pierwsze zakupy w centrum Marcelin, przejętym od grupy King Cross przez GE Real Estate i ING Lease. Natomiast w ostatnim półroczu nie byliśmy świadkami aż tak wielu „grand opening”. Podwoje otworzyły m.in. Galeria Venus w Świdniku, Tesco z galerią w Stalowej Woli, dwie Castoramy w Lubinie i Kielcach oraz Domoteka przy Ikei na warszawskim Targówku. – Hitem tych sześciu miesięcy było na pewno długo oczekiwane otwarcie Manufaktury – dobrego centrum handlowego, które jednak wymaga uzupełnienia oferty. Interesująco natomiast zapowiada się drugie półrocze. W Krakowie wystartuje Galeria Krakowska, a w Warszawie Złote Tarasy – mówi Piotr Kaszyński, szef działu powierzchni handlowych w Cushman & Wakefield.
Oprócz tych dwóch dużych inwestycji (Złote Tarasy – 63,5 tys. mkw., Galeria Krakowska – ok. 60 tys. mkw.) swoje podwoje otworzą także: Pasaż Świętokrzyski w Kielcach (13,2 tys. mkw., Echo Investment), I faza Galerii Hetmańskiej w Białymstoku (DA Invest), Auchan w Krasnem pod Rzeszowem oraz Factory Outlet we Wrocławiu (I faza 10 tys. mkw., Neinver). Z szacunków Cushman & Wakefield wynika, że w całym roku na rynek trafi 480 tys. mkw. nowej powierzchni handlowej. Rok wcześniej było to 530 tys. mkw. Warto przypomnieć, że właśnie ten i miniony rok miał być rekordowy. Z badań C&W wynikało, iż powstanie aż 1,6 tys. mkw. nowoczesnego handlu. Optymistyczne prognozy zderzyły się z szarą rzeczywistością, czyli kłopotami deweloperów przede wszystkim z uzyskiwaniem odpowiednich pozwoleń. Zakończenie wielu projektów przesunięto na 2007 rok, m.in. Pasażu Grunwaldzkiego we Wrocławiu (Echo Investment), Focus Parku w Zielonej Górze i Rybniku (Parkridge CE Retail), Galerii Legnickiej (Redis Legnicka Devco), Plaz w Lublinie, Rybniku i Sosnowcu (Plaza Centers), Forum Gliwice (Braaten+Pedersen).Takie trudne do wymówienia
Polskie firmy handlowe również szukają sposobów rozwoju na rynku. Jedne wychodzą za granicę (np. Tatuum za zachodnią, Reserved za wschodnią), inne wprowadzają nowe marki: lubińska spółka CCC, kontrolowana przez Dariusza Miłka, tworzy sieć sklepów z obuwiem Quazi, gdańskie LPP wymyśliło marką Esotique, a Almi Decor – FLO.
W ciągu ostatnich miesięcy dopięto i ogłoszono kilka znaczących transakcji inwestycyjnych. Kolejka chętnych na polskie obiekty nie zmniejsza się: portfel OBI trafił za 150 mln euro w ręce WP Carey, firma Monsun sprzedała Klify PBW Real Estate Fund za ponad 150 mln euro, warszawska Promenada została przejęta za 127 mln euro przez Dawnay, Day Carpathian od ECC, portfel Aholda za 80 mln euro kupił ING Property Fund, a fundusz Arka BZ WBK zapłacił Invest-JWK-Management 191,5 mln zł za Alfę w Olsztynie. Transakcje te przyćmiła jednak informacja opublikowana w połowie lipca. Francuska Grupa Casino sprzedała większość portfela nieruchomości w Polsce (16 hipermarketów z galeriami handlowymi, 340 tys. mkw.) firmie GE Real Estate za 555 mln euro. Sieć handlową Geant kupił niemiecki Real, a supermarkety Leader Price – brytyjskie Tesco.
A co czeka nas w najbliższym miesiącach? – Będzie zaostrzała się konkurencja w mniejszychPoza tym prawdziwa gorączka handlowa czeka nas w przyszłym roku. Jeśli tylko deweloperzy zrealizują swoje plany, już za dwa lata na pierwszym miejscu wśród miast o największym nasyceniu powierzchniami handlowymi znajdzie się Poznań (ponad 1200 mkw. na 1000 mieszkańców), w którym – oprócz Galerii Hetman (Polimeni) – ma powstać także Galeria Malta Neinvera, obiekt budowany przez Mobel Walther, centrum handlowe ECE Projektmanagement przy dworcu PKS oraz Łacina Apsysa. Na drugim miejscu uplasuje się Rzeszów, a Warszawa dopiero na trzecim.
Ewa Andrzejewska
