Na skrzydłach fantazji

 Na Zachodzie stal w architekturze zachodniej jest z powodzeniem używana niemal od początku XX wieku. W Polsce wykorzystanie tego materiału było sporadyczne, głównie ze względu na niewielką dostępność i słabą jakość. Znany krakowski architekt Romuald Loegler wspomina okres przed 1989 rokiem: – Trudno było o dobrą stal, ponieważ prawie cała produkcja prosto z hut wędrowała do stoczni. Odnalezienie stalowych elementów w architekturze z tamtej epoki graniczy z cudem. Zresztą jakość materiału, wyprodukowanego przy użyciu radzieckiej technologii, była bardzo niska. Polskiego materiału nie można było używać do budowy budynków ani zabezpieczyć przed działaniem płomieni.

Nowe możliwości otworzyły się przed architektami po upadku komunizmu. Według Loeglera, wolność, która wówczas nadeszła, była nie tylko polityczno-ekonomiczna, ale także praktyczno-techniczna – umożliwiła bowiem architektom i inżynierom korzystanie z odpowiednich rozwiązań technologicznych. Stal wysokiej próby można już nie tylko bez większych kłopotów importować, ale także kupić w Polsce – zaczęły ją sprzedawać zachodnie koncerny, które wcześniej przejęły polskie huty. Jednym z takich producentów jest Arcelor z Luksemburga, który w sierpniu ubiegłego roku przejął warszawską Hutę Lucchini. Natomiast w 2003 roku LNM Holdings (obecnie część grupy Mittal Steel) przejął największego polskiego producenta stali, grupę Polskie Huty Stali.

 Stal droższa, ale tańsza

22 m, zatem stal jest niezastąpionym materiałem przy projektowaniu hal sportowych i widowiskowych czy basenów. Patrick Le Pense, dyrektor zarządzający Arcelor BCS (Building and Construction Support), uważa, że duże przestrzenie, które mogą być oferowane w budynkach komercyjnych, czynią ze stali materiał bardziej opłacalny od betonu, pomimo wysokich kosztów jej produkcji.

  Zbrojone płyty gipsowe są standardowo wykorzystywane do dzielenia powierzchni na mniejsze pomieszczenia, głównie w biurach i centrach konferencyjnych. Zbrojonego drewna używa się często jako materiału wykończeniowego, zbrojonego szkła – m.in. do wznoszenia szklanych atriów i fasad. Stal w połączeniu z materiałami izolacyjnymi (w postaci plastrów) jest stosowana w centrach logistycznych i handlowych.

Zbrojony beton jest nieocenionym materiałem przy rekonstrukcji starych budynków, szczególnie wówczas, gdy inwestor chce zachować dawną fasadę, ale umieścić za nią nowoczesne wnętrze. Według opinii Patricka Le Pense, zbrojony beton jest często stosowany w Wielkiej Brytanii, Holandii i krajach skandynawskich, w których istnieje tradycja łączenia tych dwóch materiałów. Rzadko jednak stosuje się tę strukturę w Hiszpanii, Polsce i we Włoszech. W przypadku naszego kraju wynika to z faktu, iż – zdaniem Le Pense – chętniej wznosi się nowe budynki, niż rekonstruuje stare.

Wykorzystanie stali w budownictwie obiektów komercyjnych i publicznych jest tak samo powszechne, jak w budynkach przemysłowych, jednak nie przyjęło się tak powszechnie w mieszkaniówce. Przemysł stalowy nie ustaje jednak w badaniu potencjału tej gałęzi budownictwa. Mówi Marta Dziarnowska, consultant manager z Arcelor BCS: – Utrzymujemy kontakt z kilkoma warszawskimi firmami, dla których stworzyliśmy projekt prezentujący naszą koncepcję współpracy przy budowie mieszkań. Przyglądamy się temu sektorowi, bo wierzymy, że jego znaczenie w przyszłości wzrośnie.