Szturm na biura
Biura i projekty wielofunkcyjneAnalitycy wskazują, że w tym roku przeprowadzano konsolidacje i podpisywano duże umowy najmu, na rynek wchodziły nowe firmy, a istniejące powiększały swoją powierzchnię. Padały kolejne rekordy: 22 tys. mkw. wynajęte w Warsaw Spire przez firmę prowadzącą działalność badawczo-rozwojową [Samsung – przyp. red.] czy 26 tys. mkw., które wynajęła firma Shell pod centrum operacyjne w krakowskim DOT Office.
Trzeci kwartał w Warszawie
Tymczasem Polish Office Research Forum (PORF) opublikowało dane dotyczące warszawskiego rynku powierzchni biurowych za trzeci kwartał 2015 roku. Widać bardzo wyraźny wzrost wynajętej powierzchni. Według danych zebranych przez PORF na koniec trzeciego kwartału 2015 roku podaż nowoczesnej powierzchni biurowej w stolicy Polski wyniosła 4 627 600 mkw. Od stycznia do września zasoby biurowe stolicy wzrosły o 238,3 tys. mkw., z czego 91,4 tys. mkw. trafiło na rynek w trzecim kwartale. Większość nowej podaży została dostarczona poza centrum miasta, gdzie do użytku oddano m.in.: Postępu 14 (34,3 tys. mkw., strefa Południowa Górna), Royal Wilanów (29,8 tys. mkw., strefa Południowa Wschodnia) oraz Domaniewska Office Hub (27 tys. mkw., strefa Południowa Górna). W centrum miasta do użytku oddano dwie inwestycje: Spektrum (27,6 tys. mkw. – biurowiec wrócił na rynek po renowacji) oraz Carpathia Office House (4,7 tys. mkw.). Na koniec września 2015 roku zmniejszył się nieco wskaźnik pustostanów (-0.9 p.p. rdr) i wyniósł 12,9 proc. Mimo spadku tego wskaźnika w ujęciu procentowym, w całym mieście nadal jest około 600 tys. mkw. powierzchni biurowej dostępnej od zaraz. Poziom pustostanów w dwóch strefach centralnych osiągnął 13,9 proc., natomiast poza centrum wyniósł 12,5 proc. W trzecim kwartale 2015 roku popyt brutto na powierzchnię biurową ukształtował się na poziomie 222,6 tys. mkw., dzięki czemu łączny wolumen transakcji zarejestrowany od początku roku wyniósł 612,8 tys. mkw. – to tyle, co w całym 2014 roku. Najwyższą aktywność odnotowały strefy Południowa Górna (174,7 tys. mkw.), Obrzeża Centrum (155,5 tys. mkw.) oraz Południowa Zachodnia (81 tys. mkw.). W pierwszych dziewięciu miesiącach 2015 roku najwyższy udział w strukturze popytu przypadł nowym umowom (62,7 proc.) oraz renegocjacjom obowiązujących kontraktów (28,4 proc.). Transakcje typu pre-let stanowiły 15,5 proc. zarejestrowanego wolumenu. Wśród największych transakcji zawartych w pierwszych trzech kwartałach 2015 roku eksperci zrzeszeni w PORF wymieniają: PZU (nowa umowa, 17,5 tys. mkw. w Konstruktorska Business Center), EY (renegocjacja, 13,5 tys. mkw., Rondo 1) oraz Aviva (pre-let, 12 tys. mkw., Gdański Business Center II).
Rekordowa absorpcja
Według raportu Market View – Warszawski Rynek Biurowy w III kwartale 2015 przygotowanego przez ekspertów firmy CBRE, w okresie od lipca do września obserwowaliśmy wzrost aktywności najemców, ponad 200 firm wynajęło więcej niż 220 tys. mkw. powierzchni biurowej, co jest rekordowo najwyższym wynikiem. Po trzech kwartałach całkowity poziom najmu osiągnął 612 tys. mkw. Na historyczne wyżyny wspiął się również poziom absorpcji (czyli powierzchni wynajętej po raz pierwszy nowym najemcom), który w trzecim kwartale wyniósł 132,4 tys. mkw. W skali całego roku absorpcja osiągnęła już poziom 244,1 tys. mkw. – to o 27 proc. więcej niż w całym 2014 roku. Świadczy to o przenoszeniu się firm do nowych budynków, rozwoju przez ekspansję (80 tys. mkw. w pierwszych trzech kwartałach) i wchodzeniu nowych najemców, np. F5 Networks. W nadchodzących kwartałach 2016 roku planowane jest dostarczenie na rynek znacznej ilości powierzchni biurowej i z tego powodu przewidywany jest wzrost wskaźnika pustostanów, przynajmniej do połowy 2016 roku. – Nadchodzące kwartały zdecydowanie zmienią panoramę Warszawy oraz sytuację na rynku – zapowiada Łukasz Kałędkiewicz, dyrektor działu powierzchni biurowych, CBRE. – W budowie pozostają 44 budynki biurowe, podaż w centrum Warszawy wzrośnie o 23 proc. Powoli obserwujemy malejącą liczbę projektów spekulacyjnych i rosnącą liczbę budynków, które czekają na dużą umowę przedwstępną, aby rozpoczęła się ich realizacja. Wciąż jednak dobry projekt jest w stanie się obronić i w chwili oddania do użytkowania być dobrze skomercjalizowany – dodaje ekspert CBRE.
Analitycy wskazują, że w tym roku przeprowadzano konsolidacje i podpisywano duże umowy najmu, na rynek wchodziły nowe firmy, a istniejące powiększały swoją powierzchnię. Padały kolejne rekordy: 22 tys. mkw. wynajęte w Warsaw Spire przez firmę prowadzącą działalność badawczo-rozwojową [Samsung – przyp. red.] czy 26 tys. mkw., które wynajęła firma Shell pod centrum operacyjne w krakowskim DOT Office.