Kto nie ryzykuje...

Alex Hayes, „Eurobuild Central & Eastern Europe”: Mimo wzrostu w gospodarce wielu inwestorów zagranicznych postrzega Rumunię jako jeden z bardziej ryzykownych rynków w Europie Środkowo-Wschodniej. Czy taka opinia jest uzasadniona?

Yitzhak Hagag, prezes zarządu Grupy Hagag: Rumunia jest rynkiem wschodzącym i, jak w przypadku każdego rynku wschodzącego, zawsze wiąże się to z ryzykiem. Tym niemniej podejmowanie ryzyka leży u podstaw przedsiębiorczości i ten, kto nie ryzykuje, nie wygrywa. Radzimy sobie z ryzykiem, inwestując w nieruchomości, które nie tracą na wartości, a które utrzymują lub wręcz zwiększają wartość wraz z upływem czasu niezależnie od tego, jak zmienia się rynek. Nieważne, o jakim kraju mówimy, najlepsze nieruchomości w stolicy nigdy nie tracą na wartości.

W czasie niedawnego debiutu giełdowego (tzw. IPO) udało się pozyskać 15 mln euro. Czy całość z tej kwoty została już alokowana, czy też w najbliższej przyszłości powinniśmy spodziewać się nowych transakcji? Nie są Państwo jedyną izraelską spółką w Rumunii, czy jest zatem w tym kraju coś, co sprawia, że jest on dla Pańskich rodaków szczególny?

Kontynuujemy inwestycje nieprzerwanie od momentu wejścia na rumuński rynek w 2015 roku. W niedalekiej przyszłości będziemy informować o nowych zakupach. Zainwestowaliśmy już dużo czasu i zasobów w analizy rynku i przejęcia obiektów, z czego nie zrezygnowaliśmy i nie zrezygnujemy w przyszłości. Naszym zdaniem Rumunia oferuje różne możliwości. W ciągu ostatnich trzech lat kraj cieszył się stałym wzrostem gospodarczym i obserwujemy tu istotny potencjał w zakresie możliwości realizacji nieruchomości. Co więcej, Rumunia uważana jest za największe europejskie „zaplecze biurowe”. Jest tu na przykład wiele znanych firm międzynarodowych, a różne spółki z branży IT otwierają tu swoje oddziały lub rozważają możliwość przeprowadzki do tego kraju.

Projekt Pipera Lake, składający się z 17 budynków mieszkalnych, jest w oczywisty sposób przedsięwzięciem długoterminowym. Co go wyróżnia? Jak długo potrwa jego realizacja? Do jakich potencjalnych klientów kierują Państwo swoją ofertę?

H Pipera Lake to największy kompleks mieszkaniowy realizowany obecnie przez Hagag Development Europe w Rumunii. Chociaż z pewnością nie będzie to największy projekt, jaki planujemy w tym kraju. H Pipera Lake będzie miastem w mieście – 17 budynków mieszczących łącznie 1350 lokali mieszkalnych to nie jest mało. Całkowita kwota zainwestowana w projekt wzrośnie do 90 mln euro. Kompleks mieszkaniowy powstanie na działce o powierzchni 5,7 ha, a w ramach trzech faz budowy zrealizujemy 120 tys. mkw. powierzchni użytkowej. Prace budowlane związane z realizacją pierwszego etapu, składającego się z pięciu budynków o 390 mieszkaniach, mają rozpocząć się jesienią i powinny dobiec końca w drugiej połowie 2019. Powierzchnia mieszkań wyniesie od 55 mkw. do 97 mkw., lokale będą miały ogrzewanie podłogowe i wysokiej jakości elementy wykończeniowe, a także duże tarasy, a na parterze prywatne ogródki.

H Pipera Lake to największy kompleks mieszkaniowy realizowany obecnie przez Hagag Development Europe w Rumunii

Państwa projekt Eliade 9 wydaje się nieco mniejszy niż Pipera Lake. Kiedy można oczekiwać jego ukończenia i do kogo jest skierowany?

H Eliade 9 Residence ma reprezentować współczesne oblicze nowoczesnego luksusu. Projekt jest realizowany na działce o powierzchni 0,2 ha przy Bulwarze M. Eliade. Będzie mieścił 35 mieszkań, a termin oddania wyznaczono na 2020 rok. H Eliade 9 Residence ma doskonałą lokalizację, znajdzie się w jednej z najbardziej prestiżowych dzielnic Bukaresztu. Oferowane będą lokale od dwupokojowych mieszkań o powierzchni 85 mkw. do sześciopokojowego penthouse’u o powierzchni 350 mkw. Wszystkie zostaną wyposażone jak inteligentne domy, podłączone do internetu, a urządzenia mobilne ich mieszkańców będą mogły być wykorzystywane do sterowania takimi instalacjami, jak oświetlenie czy ogrzewanie.

Projekt biurowy Victoriei wydaje się być dość prestiżowym przedsięwzięciem. Czym rynki biurowy i mieszkaniowy różnią się od siebie, a co mają wspólnego? Czego Państwo szukają w nowych projektach?

Nasza analiza rynku nieruchomości w Bukareszcie wskazuje na zdecydowaną poprawę sytuacji po kryzysie pod względem budowy nowoczesnych kompleksów biurowych, a po biurach przyszła kolej na budowę mieszkań. Powód wydaje się dość prosty: stopa bezrobocia spadła, a osoby pracujące w nowych, błyszczących biurach mają relatywnie wysoką siłę nabywczą. Choć klimat gospodarczy i polityczny nie jest dziś szczególnie korzystny, wyraźnie widzimy wzrost liczby realizowanych obiektów, co jest oczywistym skutkiem nadwyżki popytu nad podażą. Postanowiliśmy zrealizować H Victoriei 109 nie tylko dlatego, że było dla nas wyzwaniem ożywić starą, zniszczoną nieruchomość, ale również z powodu dziedzictwa kulturalnego rejonu Calea Victoriei. Nasz H Victoriei 109 to czarująca mieszanka starego i nowego. Po ukończeniu realizacji wystąpimy o certyfikację BREEAM in Use z oceną Very Good, a obiekt stanie się biurowcem klasy A. Planujemy przywrócić oryginalny wygląd elewacji budynku, przy jednoczesnym zachowaniu oryginalnie zaprojektowanych elementów architektonicznych. Budynek będzie miał wszelkie udogodnienia nowoczesnego centrum biurowego: najwyższej klasy wykończenia, naturalne oświetlenie, lepszą izolację, stacje ładowania samochodów elektrycznych, stojaki na rowery, prysznice, elastyczny rozkład pomieszczeń z uniesioną podłogą. Mówimy o powierzchni zabudowy brutto wynoszącej 7325 mkw. i powierzchni najmu brutto wynoszącej 6 tys. mkw. Wszystko to sprawi, że biurowiec stanie się diamentem całego bulwaru, a najemcom powierzchni zaoferuje zdrowe i harmonijne środowisko, w którym będą mogli realizować swoje codzienne zadania. Koszty inwestycji sięgną około 8 mln euro. ν

Braterski biznes

Yitzhak Hagag jest prezesem zarządu i dyrektorem zarządzającym izraelskiej grupy Hagag. Posiada tytuł licencjata prawa i administracji, a także magistra prawa. Na rynku nieruchomości działa od 2003 roku, kiedy to wspólnie z bratem Ido założyli spółkę Hagag. Grupa aktywnie działa w Izraelu, a utworzona spółka Hagag Development Europe weszła na rynek rumuński w 2015 roku.