Polska Najemcy lubią Stare Miasto
Biura i projekty wielofunkcyjneJeśli deweloperzy dostarczą rozpoczęte projekty na czas, to w Krakowie nie powinno zabraknąć metrów biurowych. Najemcy w stolicy Małopolski są zainteresowani przede wszystkim powierzchnią w dzielnicach położonych blisko centrum i dobrze skomunikowanych z resztą miasta – mówi Anna Madejska, doradczyni w Newmark Polska.
W Grzegórzkach powstaje prawdziwa dzielnica biznesowa. Na poprzemysłowym terenie, po dawnej wytwórni wódek Polmos, w pobliżu dwóch węzłów komunikacyjnych – Ronda Mogilskiego oraz Ronda Grzegórzeckiego, rośnie wielofunkcyjny projekt Fabryczna City. W ramach inwestycji powstaje też kompleks biurowy – Fabryczna Office Park. W grudniu na rynek trafił czwarty biurowiec o powierzchni 10,5 tys. mkw., a w na początku 2023 roku piąty o powierzchni prawie 13,8 tys. mkw. (przyszła siedziba Capgemini). W całym wielofunkcyjnym kompleksie powstanie również część mieszkaniowa, a w budynkach zrewitalizowanych po Polmosie – gastronomia i usługi. W tej samej dzielnicy, przy ul. Mogilskiej, Strabag Real Estate rozpoczął już rozbiórkę nieczynnej od miesięcy Galerii Plaza. W jej miejsce, do 2025 roku, deweloper wybuduje wielofunkcyjny kompleks z powierzchnią biurową.
Dzięki powstającym w dzielnicy wielofunkcyjnym obiektom, a także działalności władz miasta, w Grzegórzkach rozwinęły się funkcje usługowo-gastronomiczne, kulturalne, edukacyjne i rozrywkowe, co przyciąga tutaj kolejnych inwestorów, chcących zaoferować najemcom biura w ciekawym i komfortowym otoczeniu. Dużym atutem dzielnicy są również liczne tereny zielone oraz lokalizacja w sąsiedztwie Starego Miasta i doskonała komunikacja ze wszystkimi częściami Krakowa – wyjaśnia Anna Madejska.
Równie dużym zainteresowaniem wśród firm szukających biura cieszy się Podgórze. U zbiegu ulic Klimeckiego i Nowohuckiej, w czterech etapach, deweloper Cavatina Holding buduje Ocean Office Park. Docelowo w inwestycji powstanie ponad 52 tys. mkw. powierzchni biurowej. Pierwszy etap został już oddany do użytku, a na przyszły rok planowane jest dostarczenie drugiego, największego budynku, o powierzchni 28,6 tys. mkw.
W pierwszych trzech kwartałach tego roku Kraków odnotował najwyższy w regionach popyt na powierzchnie biurowe. Najemcy podpisali umowy w sumie na prawie 134 tys. mkw. Sektorem, który od lat rozwija się w Krakowie są centra usług wspólnych. W tej chwili w Krakowie funkcjonuje ponad 260 podmiotów z sektora BPO / SSC, które w sumie zatrudniają ponad 92 tys. osób. Powierzchni biurowej potrzebują tak centra obecne w Krakowie od lat, które się rozwijają, jak i nowe firmy BPO / SSC, które rozpoczynają działalność w mieście.
Największe umowy najmu w 2022 roku należą również do firm z branży informatycznej i nowych technologii. Prawie 13,8 tys. mkw. w Fabryczna Office Park B5 wynajęła firma Capgemini, natomiast Cisco Systems Poland renegocjowało kontrakt na ok. 12,5 tys. mkw. w Enterprise Park C.
W związku z wprowadzeniem hybrydowych systemów pracy oraz coraz większymi wymaganiami pracowników co do jakości i lokalizacji biura, część najemców relokuje się do nowocześniejszych budynków bliżej centrum, jednocześnie optymalizując wynajmowane powierzchnie. Przykładem takiej relokacji jest właśnie wspomniana firma Capgemini, która przeprowadzi się do nowego wielofunkcyjnego kompleksu, położonego blisko centrum miasta – komentuje Anna Madejska. – Relokacje do nowszych budynków spowodowane są również szukaniem oszczędności w opłatach eksploatacyjnych. Nowoczesne budynki mają nie tylko lepszą izolację, ale w większości z nich zastosowano też zaawansowane rozwiązania technologiczne i ekologiczne, związane z oszczędzaniem wody i energii elektrycznej – wyjaśnia Anna Madejska.
Niemniej nie wszystkie firmy, decydując o swoich lokalizacjach na najbliższą przyszłość, zdecydowały się na relokacje. W pierwszych trzech kwartałach tego roku renegocjacje dotyczyły prawie jednej trzeciej powierzchni, na którą podpisane zostały umowy najmu. Statystyki pokazują, że coraz więcej międzynarodowych korporacji decyduje się na przenosimy do Krakowa. W tym roku w stolicy Małopolski zadebiutowały między innymi amerykańskie koncerny – Grass Valley i Huntsman Coporation oraz indyjskie przedsiębiorstwo Larsen & Taubro.
Przyciąga ich przede wszystkim młoda i wykwalifikowana kadra specjalistów. Liczba studentów i absolwentów w mieście ciągle rośnie, aktualnie w Krakowie studiuje prawie 130 tys. osób. Według badań, elementem konkurencji o najlepszych pracowników są m. in. nowoczesne, dobrze zlokalizowane miejsca pracy, które kandydaci wymieniają wśród swoich oczekiwań na równi z dobrym stanowiskiem i wysokim wynagrodzeniem. Oczekiwania dotyczące biura znacząco wzrosły po pandemii. Kandydaci, już na etapie rekrutacji, liczą czas, jaki zajmą im dojazdy, nawet jeśli decydują się na pracę w systemie hybrydowym. Dodatkowo, wychodząc z domu, chcą po drodze zrobić zakupy i iść na fitness, co motywuje najemców do szukania biur z dostępem do odpowiedniej infrastruktury – wylicza Madejska.
Co w takim razie wynajmujący mają do wyboru? Od początku roku deweloperzy dostarczyli na rynek w sumie ponad 91 tys. mkw. powierzchni biurowej w ośmiu budynkach (dla porównania w całym 2021 roku – 60 tys. mkw.). Największe z nich to oddane do użytku w ostatnim kwartale dwa budynki w inwestycji Brain Park (łącznie 29,6 tys. mkw.) oraz czwarty biurowiec w kompleksie Fabryczna Office Park (B4, 10,5 tys. mkw.). W budowie znajduje się kolejne ponad 125 tys. mkw. i jeśli tylko deweloperzy dotrzymają obietnic, to wiele z tych powierzchni zostanie dostarczonych już w przyszłym roku. Największe oczekiwane projekty to: Ocean Park B (28,6 tys. mkw.), Kreo (24 tys. mkw.), Fabryczna Office (B5, 13,8 tys. mkw.), The Park Kraków 2 (12,5 tys. mkw.) czy Mogilska 35 Office (10,6 tys. mkw.). Czynsze w mieście od kilku kwartałów utrzymują się na stabilnym poziomie. W nowoczesnych projektach klasy A wynoszą miesięcznie od 13,50 do 16 euro za mkw., natomiast w starszych budynkach – od 10 do 13 euro za mkw.
Spodziewamy się, że ze względu na inflację i rosnące koszty budowy oraz duże zainteresowanie nową podażą, czynsze w budynkach klasy A zaczną rosnąć. Jednocześnie w starszych biurowcach, ze względu na bardzo dużą dostępność tych powierzchni oraz coraz mniejsze zainteresowanie nimi ze strony firm, możemy spodziewać się presji ze strony najemców na renegocjacje czynszów oraz pakietów zachęt – przewiduje Anna Madejska.
Kraków, jako największy biurowy rynek regionalny, jest ciągle atrakcyjnym wyborem dla inwestorów i najemców.
Przemawia za tym szeroki wybór powierzchni biurowej w istniejących projektach oraz inwestycjach w budowie, a także najwyższy wolumen transakcji najmu spośród sześciu największych miast regionalnych. Myślę, że dość wysoka nowa podaż przewidywana na najbliższy rok przyciągnie do Krakowa firmy nieobecne do tej pory na lokalnym rynku, a także zachęci dotychczasowych najemców do pozostania w mieście – podsumowuje Madejska.
Październik w budownictwie mieszkaniowym – przybywa inwestycji
Październik w budownictwie mieszkaniowym – przybywa inwestycji
Polski Związek Firm Deweloperskich
Najnowsze dane GUS pokazują dużą aktywność na rynku mieszkaniowym i to zarówno jeśli chodzi o inwestycje rozpoczynane przez deweloperów, jak i budownictwo indywidualne. Październik ...
Przyspieszenie w elektromobilności: 10 tysięcy punktów ładowania na horyzoncie
Przyspieszenie w elektromobilności: 10 tysięcy punktów ładowania na horyzoncie
Powerdot Polska
9,8 tys. punktów ładowania aut elektrycznych jest już zarejestrowanych w systemie Urzędu Dozoru Technicznego. Dzięki dużym inwestycjom w infrastrukturę, Polska wypada coraz lepiej ...
Szanse na odbicie rynku prefabrykacji betonowej?
Szanse na odbicie rynku prefabrykacji betonowej?
PMR Market Experts
Problem z dostępnością pracowników na placach budów jest coraz większym wyzwaniem. Wpływ tego zjawiska na rosnącą popularność technologii prefabrykacji betonowej staje się bardziej ...