Polska Cytadela Muzeów

Muzeum Wojska Polskiego zostało założone już w 1920 roku, ale powołana dekretem marszałka Józefa Piłsudskiego instytucja nigdy nie miała własnej siedziby, w której mogłaby prezentować swoją kolekcję wynoszącą współcześnie ponad 300 tys. eksponatów. Po przeszło 100 latach istnienia, muzeum będzie mogło zaprosić swoją publiczność do nowoczesnej siedziby.

Architekci z pracowni WXCA zaproponowali w swojej koncepcji układ urbanistyczny odnoszący się do XVIII-wiecznej kompozycji przestrzennej koszar Gwardii Pieszej Koronnej, a także położonym centralnie placem. Po jego obu stronach znajdą się gmachy północny i południowy Muzeum Wojska Polskiego oraz położona pomiędzy dwoma skrzydłami siedziba Muzeum Historii Polski.

Powstałe na podstawie koncepcji konkursowej reprezentacyjne założenie, razem z dotychczas mieszczącymi się na terenie zabytkowej twierdzy Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej i Muzeum Katyńskim, stworzą jeden z największych kompleksów muzealnych w Europie. Kompleks ten będzie miejscem kultury i pamięci, a także codziennej aktywności mieszkańców i mieszkanek Warszawy. Razem z XIX-wieczną fortyfikacją warszawiakom i warszawiankom zostanie udostępniony rozległy teren zielony o powierzchni ponad 30 ha, który do tej pory pozostawał wygrodzony ceglanym murem Cytadeli.

Projektując fasadę pawilonów MWP, architekci postawili na barwiony beton architektoniczny, odnoszący się do ceglanych murów Cytadeli Warszawskiej. Monumentalność bryły przełamali specjalnie opracowanym wzorem, który w zamyśle miał kojarzyć się z motywami wojskowymi.

Na budynek południowy Muzeum Wojska Polskiego składa się osiem bloków funkcjonalnych, cztery z nich przeznaczone są na ekspozycję stałą. Piątym blokiem jest Sala Wystaw Czasowych, a w pozostałych znajdą się przestrzenie usługowo-biurowe, sala audiowizualna na 100 osób oraz pomieszczenia magazynowo-techniczne.

Pomiędzy bryłami bloków funkcjonalnych znajdują się szklane fasady, dzięki którym zaciera się granica między wnętrzem a zewnętrzem. Muzeum koresponduje z parkiem także na inne sposoby – wśród terenów zielonych znajdą się miejsca ekspozycji plenerowych, a niektóre z zabytkowych obiektów Cytadeli Warszawskiej zostaną dostosowane do funkcji usługowych. Struktury architektoniczne całego założenia i przestrzeń parku potraktowaliśmy jako nierozerwalną całość. To właśnie rozumiemy poprzez termin „park muzeów”, który przekracza tradycyjne myślenie o przestrzeni muzealnej” – zapowiada architekt Paweł Wolanin.

W ramach I etapu prac razem z gmachem południowym Muzeum Wojska Polskiego zrealizowany został też miejski plac z podziemnym parkingiem oraz nowa brama wjazdowa od strony Wisłostrady. Wkrótce powstanie też kładka łącząca teren Cytadeli z aleją Wojska Polskiego i Żoliborzem. W późniejszych etapach zaplanowano realizację gmachu północnego, zadaszenie ekspozycji plenerowej oraz renowację zabytkowych elementów fortyfikacji.

Zespół WXCA: Szczepan Wroński, Marta Sękulska Wrońska, Paweł Grodzicki, Krzysztof Budzisz, Paweł Wolanin, Krystian Tomczyk, Katarzyna Billik, Ewelina Szeląg, Anna Dobek, Kajetan Szostok, Małgorzata Gilarska, Michał Grabowski, Barbara Płonczyńska, Marcin Jurusik, Marcin Bieńka, Adrianna Nowak, Małgorzata Dębowska, Andrzej Bulanda