Europa Środkowo-Wschodnia Nieefektywna branża budowlana

Raport "Produktywność i wydajność pracy w branży budowlanej 2024" obejmuje zasięgiem 10 europejskich rynków, w tym polski. W badaniu ankietowym wzięło udział 450 praktyków branży z wybranych rynków europejskich (Niemcy, Austria, Szwajcaria, Polska, Węgry, Czechy, Chorwacja, Rumunia, Słowacja i Serbia).

W budownictwie brakuje rąk do pracy, zwłaszcza w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Obecnie w UE niemal 14 mln osób pracuje w budownictwie. W ocenie autorów raportu, jeśli udałoby się podnieść produktywność o 20 proc., do obsadzenia byłoby o 2,5 mln miejsc pracy.

Brak rąk do pracy i niska produktywność sprawiają, że inwestycje mają opóźnienia i są mniej rentowne. Przez to sektor staje się mniej atrakcyjny jako miejsce pracy, oferuje bowiem niekorzystne warunki oraz niższe płace. Dodatkowo, wykwalifikowani budowlańcy opuszczają swoje rodzime rynki – Polskę, Słowację, Rumunię czy Serbię – na rzecz krajów skandynawskich i zachodniej Europy.

Prawie połowa badanych (48 proc.) uważa, że pracownicy prezentują słabą motywację spowodowaną niskimi zarobkami. Paradoksalnie jednak, jak wskazali przedstawiciele branży, to właśnie ten brak motywacji leży u źródła niskich płac. Postawy pracownicze przekładają się bowiem na rentowność inwestycji. Co trzeci respondent z Europy Środkowo-Wschodniej uważa, że sposobem na poprawę płac w ich krajach jest podnoszenie kwalifikacji pracowników w zakresie praktyk zarządzania projektami budowlanymi. Blisko połowa z nich (43 proc.) twierdzi, że na wyższej produktywności firm budowlanych można by zaoszczędzić nawet 10-20 proc. wartości całego budżetu danej inwestycji. Przeszło co trzeci (37 proc.) respondent z Europy Środkowowschodniej codziennie sporządza raport z realizacji projektu, przy czym nie jest jasne, czy przyczynia się to do zwiększenia produktywności pracy. Respondenci z Niemiec, Austrii i Szwajcarii wskazują, że opóźnienia w projektach i duża liczba usterek, prowadzą do licznych poprawek. Te zaś są głównymi przyczynami niskiej produktywności w ich miejscu pracy (w ramach projektu spędza się znacznie więcej godzin niż zakładano).

W Polsce aż 70 proc. respondentów za główny powód odpływu cenionych pracowników uważa niskie wynagrodzenia. Jak przyczyny tego stanu rzeczy badania wskazują: dominujący model zatrudniania na czas określony (niska przewidywalność w budowlance; 47 proc. wskazań), niskie morale pracowników (wynikają one z nieadekwatnych do nakładów płac oraz braku satysfakcji z wykonywanej pracy, 47 proc.), wysoką liczbę usterek wymagających dużej ilości prac poprawkowych, co znacząco zwiększa koszty inwestycji (41 proc.).

Brak płynności finansowej skłania firmy do szukania oszczędności w obszarze zatrudnienia. Tymczasowi pracownicy oraz specjaliści, którzy są przepracowani w związku z nadmiarem zadań, szybko tracą motywację, co z kolei odbija się na ich produktywności. Niska produktywność objawia się zwiększoną liczbą usterek, które bezpośrednio wpływają na stan projektu – zwiększają jego koszty i generują opóźnienia – wyjaśnia Krzysztof Studziński, regional manager Poland w PlanRadar.