To będzie słabszy rok dla budownictwa

Jak wynika z najnowszego raportu firmy badawczej Spectis zatytułowanego „Rynek budowlany w Polsce 2022-2029”, po mocnym początku 2022 roku perspektywy dla budownictwa na dalszą część roku rysują się mniej optymistycznie. Do oczekiwanego spowolnienia w sposób pośredni przyczyni się trwająca w Ukrainie wojna, która potęguje wcześniej już obserwowane na rynku problemy, takie jak rosnące ceny surowców, materiałów i nośników energii czy niedobór pracowników.

Najnowsze dane statystyczne wskazują, że w I kwartale 2022 sektor budowlany zdołał wypracować znaczący bufor, dzięki czemu pomimo oczekiwanego w najbliższych miesiącach spowolnienia, cały rok powinien zakończyć się kilkuprocentowym wzrostem wartości rynku. Większe obawy budzą lata 2023-2024, zarówno jeśli chodzi o wolumen realizowanych robót, jak i opłacalność kontraktów. Pod względem rentowności minione lata określić można jako udane dla firm budowlanych. Duża część z nich powinna mieć zatem przygotowaną poduszkę finansową na gorsze czasy, do czego w znaczącym stopniu przyczyniły się wysokie zyski z ubiegłego roku. W 2021 grupa 1,2 tys. średnich i dużych firm budowlanych wypracowała łączny wynik finansowy netto w wysokości blisko 11,3 mld zł, wobec 5,4 mld zł rok wcześniej.

Za ponad połowę (5,8 mld zł) wypracowanego zysku odpowiadały firmy specjalizujące się we wznoszeniu budynków, które zaliczajają się do głównych beneficjentów trwającego już od kilku lat ożywienia w budownictwie mieszkaniowym. Co istotne, w minionym roku wysoce zyskowna była także grupa firm inżynieryjnych, które łącznie wypracowały ponad 4 mld zł zysku netto. Natomiast firmy specjalistyczne (wśród których przeważają podmioty instalatorskie i wykończeniowe) do wyniku sektora dołożyły 1,4 mld zł. W przeliczeniu na rentowność netto wykonawcy kubaturowi osiągnęli rekordowy wskaźnik 9,7 proc., firmy inżynieryjne wypracowały marżę na poziomie 6,6 proc. (również rekordowy poziom), a wykonawcy specjalistyczni 5,7 proc. (czyli poniżej rekordowego 2016 roku).

W 2021 roku firmy budowlane w Polsce wyraźnie odczuły wzrost cen materiałów budowlanych i robocizny, jednakże dzięki odpowiedzialnej polityce ofertowej, rosnącym kosztom towarzyszył także wyraźny wzrost przychodów. W rezultacie wykonawcy zdołali obniżyć wskaźnik poziomu kosztów branży do 91 proc., natomiast wskaźnik rentowności obrotu netto zdecydowanie się poprawił i wyniósł rekordowe 7,8 proc.

Z uwagi na dalsze wzrosty cen praktycznie wszystkich rodzajów materiałów budowlanych oraz nośników energii i siły roboczej, osiągnięcie równie dobrych wyników w 2022 roku jest mało prawdopodobne. Wiele kontraktów wycenianych w latach 2020-2021 realizowanych będzie bowiem ze stratą. W 2022 roku spodziewać się można fali roszczeń cenowych generalnych wykonawców względem inwestorów. To w dużej mierze od wyników renegocjacji cen poszczególnych kontraktów zależeć będzie wynik finansowy budownictwa w bieżącym roku.