Polska się trzyma i nie ryzykuje

W marcu odbyło się w Cannes jedno z najważniejszych wydarzeń rynku nieruchomości – MIPIM. Co roku uczestnicy spotykają się we Francji, aby przez kilka dni prowadzić rozmowy, negocjacje, badać nastroje rynkowe czy uczestniczyć w konferencjach tematycznych. Nastroje wśród inwestorów były różne. Wszyscy spodziewaliśmy się, że początek tego roku nie będzie bogaty w transakcje i nowe projekty i tak też jest – w całej Europie obserwujemy spowolnienie inwestycyjne. Natomiast w tym czasie niepewności możemy powiedzieć, że Polska jest i dalej będzie cieszyła się zainteresowaniem inwestorów, będąc jednym z najbardziej aktywnych rynków i przyciągając atrakcyjniejszymi niż w Europie Zachodniej stopami zwrotu. Mamy napływ nowego kapitału z krajów bałtyckich czy Skandynawii. Obecny kapitał jest dalej aktywny i mowa tu o inwestorach z regionu CEE, a także kilku z Europy Zachodniej.
W sytuacji niepewnych warunków rynkowych, wielu inwestorów sektora biurowego zwróciło się w 2022 roku ku stabilnym aktywom. Prawie 90 proc. z 2,1 mld euro zainwestowanych w sektorze w 2022 roku przypadło na nieruchomości typu core lub core+, które wpisują się w strategię niskiego ryzyka. Mimo to, w II połowie 2022 nastąpił gwałtowny odwrót i zauważalny wzrost transakcji value-add czy też oportunistycznych. Spodziewamy się, że inwestorów w 2023 będzie dalej oscylowało wokół aktywów value-add i oportunistycznych. Już teraz widzimy spore zainteresowanie wieloma takimi budynkami zarówno w Warszawie jak i w głównych miastach regionalnych. Niestety, aktywa typu core, będą cechować się mniejszym zainteresowaniem, gdyż tu nie nastąpiło jeszcze zauważalne obniżenie oczekiwań co do poziomów cen, a rosnące koszty finansowania nie pomagają w osiąganiu zakładanych zwrotów. Jednak jest to tylko kwestią czasu, gdy znowu wieże w centrum Warszawy będą przedmiotem obrotu.
Wolumen inwestycyjny w branży magazynowej w Polsce w styczniu i lutym nie był spektakularny, bo wyniósł około 260 mln euro. Magazyny dominowały w tym okresie pod względem liczby transakcji. Rok 2021 był rekordowy dla sektora pod względem wolumenu transakcji, ubiegły cechował się już jednak pewnym osłabieniem wolumenu transakcji. Spodziewamy się, że w tym roku ilość i wolumen transakcji bedą jeszcze mniejsze, chyba że sprzedający zaakceptują obniżki cen, aby kupujący mogli osiągnąć oczekiwane zwroty.
Parki handlowe to jedne z najbardziej poszukiwanych aktualnie produktów inwestycyjnych. Segment ten zaliczył w ubiegłym roku rekord, odpowiadając za 65 proc. udziału w liczbie transakcji całego sektora handlowego. Uważamy, że parki handlowe dalej będą ważnym elementem sektora i inwestorzy dalej będą kupować te aktywa, natomiast jeżeli chodzi o sektor centrów handlowych, to na radarze będą głównie aktywa tanie, w dobrych lokalizacjach, gdzie będzie można uzyskać finasowanie od istniejącego kredytodawcy.
PRS to drugi z najgorętszych obecnie segmentów rynku, który zamknął rok 2022 rekordowym wolumenem sfinalizowanych transakcji na poziomie 150 mln zł. Należy jednak pamiętać, że to w Polsce dalej raczkujący sektor, gdyż udział lokali tego typu w istniejących zasobach mieszkaniowych miasta jest ciągle marginalny – znacznie poniżej 1 proc. Dla porównania w Berlinie ten udział to 30 proc. Choć część projektów deweloperskich w tym sektorze została czasowo zawieszona – spodziewamy się dalszego jego rozwoju i kolejnych nowych graczy na rynku. Coraz większa liczba aktywnych deweloperów przekształca część swojego portfela mieszkaniowego w PRS, co związane jest ze spowolnieniem sprzedaży indywidualnej oraz brakiem dostępności do kredytów hipotecznych. Naturalne wydaje się również, że w sektorze mogą pojawić się nowi inwestorzy, a tym samym również nowe projekty czy platformy.
W najbliższych miesiącach możemy oczekiwać trudnych dyskusji pomiędzy kupującymi a sprzedającymi, które dotyczyć będą presji na obniżanie cen. Kluczową kwestią będzie również pozyskiwanie finansowania: obecnie banki podchodzą bardzo selektywnie do udzielania kredytów, preferując współprace z podmiotami, które już mają wyrobioną opinię na rynku. Spodziewamy się jednak, że polski rynek nieruchomości komercyjnych, pomimo mniejszej liczby transakcji, dalej będzie jednym z najbardziej płynnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Robotyka i automatyzacja w magazynach logistycznych
Robotyka i automatyzacja w magazynach logistycznych
W rozwoju e-commerce magazyny logistyczne odgrywają kluczową w łańcuchu dostaw towarów do klientów. Czas dostaw często stanowi przewagę konkurencyjną, dlatego operatorzy szukają ro ...
Knight Frank
Świadectwa charakterystyki energetycznej – centra handlowe mają nowe obowiązki
Świadectwa charakterystyki energetycznej – centra handlowe mają nowe obowiązki
28 kwietnia 2023 r.oku weszła w życie nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków. Dotychczas obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej dotyczył ...
kancelaria prawna Causa Finita
Aranżacja wnętrz drożeje, czynsze muszą rosnąć?
Aranżacja wnętrz drożeje, czynsze muszą rosnąć?
W związku z rosnącymi kosztami dostosowania powierzchni dla najemców biurowych, wynajmujący stoją przed wyzwaniem związanym z coraz niższą opłacalnością biznesu. Obecnie okres zwro ...
TFG Asset Management.
Polacy inwestują za granicą
Polacy inwestują za granicą
Ze statystyk Narodowego Banku Polskiego wynika, że w 2022 roku wartość polskich inwestycji bezpośrednich za granicą wzrosła do 8,3 mld zł wobec 7,0 mld w 2021 roku. Przeszło 18-pro ...
PFR TFI
Fleksy rosną nie tylko w dużych miastach
Fleksy rosną nie tylko w dużych miastach
Elastyczne miejsca pracy rozchodzą się jak świeże bułeczki. Firmy pytają o nie we wszystkich dużych miastach. Ale nie tylko. Chętnych na biura serwisowane nie brakuje również w mni ...
Newmark Polska
W Polsce mamy 12 proc. pustostanów i deficyt 2 mln mieszkań. Skąd ten paradoks?
W Polsce mamy 12 proc. pustostanów i deficyt 2 mln mieszkań. Skąd ten paradoks?
Deficyt mieszkań w Polsce występuje od wielu lat. Chociaż deweloperzy i inwestorzy indywidualni w ciągu ostatnich 10 lat oddali do użytku 1,8 mln lokali, średnia liczba pokoi przyp ...
CBRE
Budynki będą zmieniać swoje funkcje
Budynki będą zmieniać swoje funkcje
W ostatnich latach sytuacja gospodarcza i geopolityczna ulega dużym zmianom. To wpływa na rynek nieruchomości i konkretne budynki. Coraz częściej pojawia się potrzeba unowocześnien ...
CBRE
Inwestycje, stres i kapitał pomostowy
Inwestycje, stres i kapitał pomostowy
Tegoroczne targi MIPIM w Cannes odwiedziło ponad 23 tys. osób z ponad 90 krajów i ponad 2,4 tys. firm. Mimo że były liczne jak w czasach przedcovidowych, a pogoda dopisała, to nie ...
Catella Poland WPP
Branża potrzebuje liderów
Branża potrzebuje liderów
Chociaż dynamika zatrudnienia zmniejszyła się w porównaniu z początkiem 2022 roku, to firmy wciąż szukają analityków inwestycyjnych, którzy pomogą członkom zarządu w podejmowaniu t ...
Michael Page
Najemcy wybierają atrakcyjne budynki, z dostępem do usług oraz modnych miejsc
Najemcy wybierają atrakcyjne budynki, z dostępem do usług oraz modnych miejsc
Najemców biurowych nie stać na pomyłki, ani utratę najlepszych pracowników. Chociaż korporacje są gotowe do rezygnacji z części powierzchni, by ograniczyć wydatki, to jeszcze bardz ...
Newmark Polska
Brownfield ma zielone światło
Brownfield ma zielone światło
Coraz mniejsza dostępność ciekawych gruntów inwestycyjnych zachęca deweloperów do szukania okazji wśród działek już zabudowanych. Tylko w 2022 roku na rynek magazynowy trafiło 4,3 ...
Knight Frank
Grunt to sprawdzony partner
Grunt to sprawdzony partner
Na rynku mamy wysyp różnych struktur transakcji barterowych i joint venture, zawieranych przez inwestorów i deweloperów z właścicielami gruntów, które przez ostatnie lata rynkowego ...
Walter Herz