Nadążyć za wskazówkami
Rynek inwestycyjny i finansowyW ciągu ostatnich kilku miesięcy usłyszeliśmy: Savills i CBRE proponują klientom nowe podejście cross-sektorowe, Savills i JLL organizują zespoły specjalizujące się w alternatywnych klasach aktywów, JLL przejmuje spółkę Reas specjalizującą się w doradztwie na rynku mieszkaniowym, natomiast BNP Paribas Real Estate wchodzi na rynek mieszkaniowy oraz gruntów (niezależnie od ich przeznaczenia); Colliers International, dla odmiany, utworzył multidyscyplinarny dział ukierunkowujący firmę na nowoczesne technologie i innowacje.
Mieszkania już nie po macoszemu
W grudniu 2018 roku JLL przejął Reasa, firmę doradczą z sektora mieszkaniowego. – Byliśmy bardzo mocno osadzeni we wszystkich pozostałych segmentach rynku nieruchomości i uznaliśmy, że jest to najlepszy moment dla naszej dalszej ekspansji. Rynek mieszkaniowy w Polsce wciąż zyskuje na znaczeniu, rozwijając się również w aspektach komercyjnych, czego przykładem są mieszkania na wynajem, domy spokojnej starości czy akademiki, które stają się przedmiotem zainteresowania instytucjonalnego – powiedział nam Tomasz Trzósło, dyrektor zarządzający JLL w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Podobnie jak zarządzający w innych firmach, które zdecydowały się na rozszerzenie działalności, JLL tłumaczy, że krok ten to odpowiedź na potrzeby klientów. – Dostrzegamy duże zainteresowanie inwestorów zagranicznych, ale też krajowych, nieruchomościami mieszkaniowymi. Trafiają do nas z pytaniami o możliwość zakupienia dużych portfeli mieszkaniowych – zdradził nam Marcin Klammer, prezes BNP Paribas Real Estate na Europę Środkowo-Wschodnią i dodał, że wśród klientów firmy są także deweloperzy, którzy budują mieszkania na wynajem i zamierzają je sprzedać w pakietach przy utrzymaniu założonej stopy zwrotu. – Zamierzamy rozwijać ten segment rynku w naszej firmie. Zajmujemy się też transakcjami terenów inwestycyjnych pod projekty mieszkaniowe. Jest jeszcze jeden ciekawy obszar rynku. Są to projekty wymagające repozycjonowania istniejących budynków, biurowych i przemysłowych, które nadawałyby się na mieszkania. Tu widzimy także duże zainteresowanie inwestorów, choć produkt jest bardziej skomplikowany i nie dla każdego odbiorcy. Działalność tę wykonywaliśmy już wcześniej, ale raczej ad hoc, a teraz chcemy się na to ukierunkować. Dzięki naszej relacji z bankiem BNP Paribas napływa do nas również dużo zapytań z zagranicy – wyjaśnił Marcin Klammer. Także firma Savills się zmieni, stawiając m.in. na doradztwo inwestycyjne. Sam dyrektor zarządzający firmy, Tomasz Buras, objął funkcję dyrektora Działu Doradztwa Inwestycyjnego, by samemu sprawować nad tym pieczę. – W tym czasie uruchomiliśmy nowe linie biznesowe oraz dokonaliśmy wielu zmian strukturalnych. Łączy je to, że mają swoje źródło w realnych potrzebach klientów – powiedział nam Tomasz Buras, dyrektor zarządzający Savills w Polsce.
Naturalne dla menedżerów
Zarządzający firmami mówią w rozmowie z nami, że te zmiany były nieuniknione, a szukanie nowych ścieżek jest naturalne dla dobrego menedżera. I że chcą się odróżnić od konkurencji. – Jako firma musimy iść do przodu, zdywersyfikować źródła dochodów, by być przygotowanym na różne cykle rynku, różne wydarzenia, na nieoczywiste okazje inwestycyjne, chcielibyśmy mieć kilka obszarów, na których opiera się nasza działalność, i jeśli któryś z nich będzie może słabiej sobie radził przez jakiś czas, to pozostałe mogą nadrabiać – powiedział szef BNP Paribas Real Estate. W wielu kierunkach rozwija się także JLL. – Chcemy też mieć szerokie kompetencje we wszystkich istotnych obszarach rynku nieruchomości w Polsce. Stąd nasze mocne wejście w rynek mieszkaniowy. Więcej – od jakiegoś czasu rozwijamy także nasz biznes „projektuj i buduj”, czyli firmę Tétris Poland. Na początku ubiegłego roku wzmocniliśmy też nasze kompetencje w segmencie hotelowym, a później – w sektorze elastycznych powierzchni biurowych. Bardzo mocno rozwijamy również naszą ofertę związaną z tworzeniem przyjaznego i efektywnego środowiska pracy – wyjaśnił Tomasz Trzósło z JLL.
Konie pociągowe
Jak podaje JLL, po przejęciu Reasa firma stała się pierwszą agencją doradczą w Polsce, która obsługuje wszystkie obszary biznesu nieruchomości. Co zatem dalej przed JLL? – Stawiamy sobie dalsze cele rozwojowe, chcemy być coraz lepsi w tym, co robimy, we wszystkich obszarach, stąd wiele pozostaje przed nami do zrobienia. Dlatego nasze priorytety na nadchodzące miesiące to stałe usprawnianie naszych usług oraz podnoszenie ich innowacyjności, tak aby lepiej odpowiedzieć na potrzeby klientów JLL – powiedział nam szef firmy. Przedstawiciel BNP Paribas Real Estate Poland podkreśla, że głównym celem firmy jest utrzymanie dobrej pozycji i dobrych wyników w tych liniach biznesowych, które już działają. – To jest absolutny obowiązek. Natomiast rynek jest tak dynamiczny, tak szybko zmieniają się projekty, że te, które wydawały się bardzo dochodowe, były wstrzymywane, a projekty mało dochodowe okazywały się nagle końmi pociągowymi firmy. Przyznam też, że nowe obszary, którymi zaczynamy się zajmować, są dla mnie elementem procesu poszukiwania punktu, który mógłby nas odróżniać od konkurencji – wyjaśnił szef firmy. BNP będzie także rozwijał Dział Doradztwa Projektowego. – To nie jest z pozoru nic nowego, ale będąc w tej branży od wielu lat, widzę wiele obszarów, gdzie moglibyśmy się znacznie odróżnić od konkurencji. W jakości i formie usług: w zakresie projektowania, doradztwa inwestycyjnego, development management – powiedział Marcin Klammer.
– Nowe obszary naszego doradztwa będą obejmować specyficzną niszę – twierdzi Marcin Klammer, prezes BNP Paribas Real Estate na Europę Środkowo-Wschodnią
JLL wierzy, że przejęcie Reasa pozwoli oferować jakość i skalę usług na rynku mieszkaniowym, jakim nie będą w stanie sprostać konkurenci. – Ale nie oznacza to, że konkurencja odpuści nam ten sektor. Z pewnością segment mieszkaniowy czy akademików będzie też obszarem zainteresowania pozostałych agencji – dodaje szef JLL. Skąd ta pewność? – Podobnie dzieje się w sektorze hotelowym czy design & build. Niektórzy z naszych konkurentów próbują budować kompetencje w tych obszarach. My cieszymy się, że jesteśmy liderem – mówi Tomasz Trzósło.
Grunty non grati?
BNP Paribas Real Estate Poland znalazło niszę i póki co, w tej dziedzinie, nie boi się konkurencji. Firma nie chce zdradzić, o jaką linię biznesową chodzi, ale wiadomo, że dotyczy ona gruntów. – Obserwujemy rozwój rynku przez ostatnie 30 lat w Polsce, jak zmieniały się przez ten czas dostępność i rodzaje działek oraz gruntów. Kiedyś najbardziej pożądane były projekty greenfieldowe, później brownfieldowe – to, co budowano w ostatnich latach w Warszawie wiązało się z wyburzeniami budynków. Wartość naszego doradztwa w dziedzinie inwestycji polega na tym, że wskazujemy naszym klientom najlepszy sposób wykorzystania działki, gruntu, nieruchomości, co jest najbardziej opłacalne, najbardziej zgodne z tym, co jest jego celem – długoterminowy czy krótkoterminowy zysk. Jesteśmy doradcami nieruchomościowymi niezależnie od funkcji danej nieruchomości – wyjaśnia Marcin Klammer i dodaje, że konkurencja firmy w sektorze gruntów jest silna, ale BNP chce wygrać tę „batalię” o grunty przy wsparciu specyficznych działów z Wielkiej Brytanii i działów nieruchomościowych samego banku. – Nowe obszary naszego doradztwa będą obejmować specyficzną niszę. Konkurencja tego nie robi, choć nie mogę zdradzić, póki co, więcej szczegółów ze względu na nasze zobowiązania wobec partnerów – wyjaśnia prezes BNP Paribas Real Estate. Źródło inspiracji dla nowego doradztwa to także historia polskiego biznesu. Firmy, które były prowadzone od początku lat 90. przez konkretne osoby są teraz na etapie albo przekazywania sterów rodzinie, albo sprzedaży firmy. – I te zmiany otwierają dużo możliwości dla takich firm, jak nasza – możemy wesprzeć naszym doradztwem tego rodzaju transformacje. Prowadzimy konsulting dotyczący wszystkich aspektów nieruchomości, niezależnie od ich przeznaczenia. Nawet jeśli firmy funkcjonują dobrze, tak jak to miało miejsce przez lata, to zawsze jest miejsce dla doradztwa, a zwłaszcza tam, gdzie się pojawia zmiana: sukcesja albo brak sukcesji. Tam właśnie jest miejsce dla nas – wyjaśnił szef BNP Paribas Real Estate.
Multizmiany
Savills postawił nie tylko na doradztwo w zakresie inwestycji, ale także na multidyscyplinarność. Firma stworzyła swoisty hub oferujący kompleksowy zakres usług doradczych dla rynku inwestycji w nieruchomości komercyjne, który oparty jest na współpracy pomiędzy działami firmy. Kolejną zmianą jest poszerzenie zakresu usług Działu Wycen i Doradztwa, który zmienia nazwę na Dział Doradztwa Kapitałowego i Wycen. Firma poszerzyła zakres usług działu o kompleksowe doradztwo dla funduszy inwestycyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem transakcji portfelowych oraz nowych klas aktywów – mieszkań na wynajem (PRS) i akademików. – Savills globalnie jest liderem na rynku domów studenckich i apartamentów na instytucjonalny wynajem. Stanowi to dla nas silne zaplecze wobec wzrostu zainteresowania nową klasą aktywów w naszej części Europy. Ponadto rosnąca skala działalności funduszy inwestycyjnych w Polsce sprawia, że szukają one wsparcia przy szybkiej analizie nieruchomości pod kątem transakcji portfelowych, a także doradztwa z zakresu finansowania nieruchomości. My na takie potrzeby jesteśmy w stanie odpowiedzieć – mówi Kamil Kowa, członek zarządu, dyrektor Działu Doradztwa Kapitałowego i Wycen w Savillsie. W ramach nowego inwestycyjnego hubu firma rozwija także kompetencje z zakresu sektora nieruchomości handlowych. Savills wdraża nową strategię w odpowiedzi na rosnący wpływ sektora e-commerce na handel tradycyjny. Savills pod koniec roku utworzył także zespół doradztwa inwestycyjnego w sektorze nieruchomości magazynowych i przemysłowych, który działa w ramach Działu Doradztwa Inwestycyjnego. Zatrudniono w tym celu trzy nowe osoby, w tym Johna Palmera. – To wynik obserwacji trendów na rynku i potrzeb klientów oraz kontynuacja strategii rozwijania się na coraz ważniejszym rynku nieruchomości magazynowych i przemysłowych – powiedział nam szef Savillsa. W planach jest także zmiana nazwy i zakresu działań Działu Zarządzania Projektami. – W zeszłym roku wdrożyliśmy szereg zmian w kilku działach w firmie, a najnowsza z nich dotyczy zespołu zarządzania projektami. W związku z poszerzeniem zakresu usług będzie on teraz nosił nazwę Building & Project Consultancy – zdradził Tomasz Buras. Za zmianą stoi wizja nowego dyrektora działu, Jakuba Jędrysa. Poszerzono również zespół, dzięki czemu Savills może doradzać zarówno dużym, korporacyjnym najemcom w projektach aranżacji powierzchni, jak i świadczyć doradztwo techniczne dla deweloperów i właścicieli nieruchomości.
Test innowacyjności
Colliers International także zdecydował się na rozwój w nowym obszarze. Sylwia Pędzińska, starszy partner w firmie, zajmie się obszarem Innovation & Knowledge. Do tej pory szefowała Działowi Workplace Innovation. Firma stawia na innowacje i nowoczesne technologie, aby świadczone przez nią usługi miały cechy biznesu przyszłości. Póki co Colliers chce, by nowy obszar był rozwijany i wykorzystywany na własne potrzeby, jednak rozważa wyjście w przyszłości z doradztwem w tej dziedzinie do klientów. Nowe rozwiązania mają obecnie być wdrażane w firmie po to, by wprowadzić usługi na jeszcze wyższy poziom. W nowej roli Sylwia Pędzińska będzie odpowiadać za inicjowanie, testowanie, zarządzanie i wdrażanie nowych rozwiązań w firmie, nie tylko na poziomie technologii, ale również zmian społecznych. – Moim zadaniem jest promowanie nowoczesnego podejścia do biznesu wśród pracowników firmy. Ma to zaowocować nowym, nowoczesnym spojrzeniem na branżę nieruchomości, ma pomóc otworzyć się na nowinki, najnowsze technologie i innowacje, by nikt w firmie się tego nie obawiał – zdradziła nam najnowszy pomysł na biznes w Colliersie Sylwia Pędzińska. – Chcemy być na bieżąco z trendami, nowościami technologicznymi i możliwościami wykorzystania ich w naszej pracy. Chcemy być faktycznym liderem innowacyjności, wdrażać nowe trendy i koncepty. Takie działania pomogą nam jak najlepiej spełniać oczekiwania naszych klientów, pozyskiwać nowych oraz wyróżnić się na tle konkurencji – mówi Monika Rajska-Wolińska, partner zarządzający Colliers International w Polsce. ν