Według najnowszego raportu na temat rynku PRS, opracowanego przez firmę doradczą Knight Frank i kancelarię Dentons, na koniec 2022 roku na badanym rynku znajdowało się ponad 10,3 tys. mieszkań na wynajem, co stanowi wzrost o 40 proc. w ciągu roku. Lokale, które są aktualnie w zasobach inwestorów PRS, stanowią jednak obecnie zaledwie 1 proc. całego rynku najmu w Polsce.
Biorąc pod uwagę deficyt mieszkań w Polsce, szacowany na poziomie 800 tys. jednostek, przewiduje się, że rynek PRS będzie dalej rósł, a jego potencjał dostrzegają inwestorzy private equity z Izraela, Skandynawii, Azji i Stanów Zjednoczonych. Wysokie ceny lokali oraz utrzymujące się wysokie stopy procentowe ograniczają siłę nabywczą na rynku mieszkaniowym, co znacznie ogranicza popyt na zakup mieszkań. W 2022 roku liczba zaciągniętych kredytów hipotecznych spadła o 50 proc. względem 2021 roku. Wskaźnik pustostanów w segmencie mieszkań na wynajem (PRS) odnotowuje się na poziomie mniejszym niż 3 proc. Warszawa przoduje pod względem dostępnej podaży, oferując 4,2 tys. mieszkań na wynajem, co przekłada się na ponad 40-procentowy udział w rynku PRS w Polsce.
Sektor mieszkań na wynajem w Polsce jest nadal na wczesnym etapie rozwoju i stanowi mniej niż 1 proc. całego rynku najmu w naszym kraju. Odczuwamy niedobór oferty nowoczesnych mieszkań w dobrych lokalizacjach, wynajmowanych od profesjonalnych operatorów. Nisza mieszkaniowa stwarza okazję do realizacji nowych projektów i to nie tylko w Warszawie, ale coraz częściej w dużych miastach, które mają również ogromny potencjał inwestycyjny. W tym roku liczymy na większą dynamikę tego rynku, wzrost liczby transakcji, a także na pojawienie się nowych graczy, którzy ulokują swój kapitał w tę nową klasę aktywów – zaznacza Piotr Staniszewski, partner w Zespole Nieruchomości w kancelarii Dentons.
Z badania Knight Frank, przeprowadzonego wśród 25 inwestorów instytucjonalnych, banków oraz deweloperów obecnych na rynku PRS w Polsce, wynika, że w 2023 roku około 85 proc. inwestorów planuje rozpocząć nowe projekty mieszkaniowe na terenie stolicy. W Krakowie znajduje się około 1,2 tys. gotowych już mieszkań i ponad 40 proc. graczy planuje rozpoczęcie tam nowych inwestycji w 2023 roku.
Do końca 2023 roku do użytku zostanie oddanych około 6,5 tys. mieszkań. Grunty, na których może powstać około 35 tys. mieszkań zostały już zabezpieczone przez inwestorów. W IV kwartale 2022 roku stopy kapitalizacji na rynku najmu instytucjonalnego w największych miastach Europy Zachodniej wynosiły średnio 3,25-3,75 proc. Z kolei w Warszawie, szacuje się, że główne stopy kapitalizacji wynosiły około 5-5,25 proc.
Inwestorzy dostrzegają niekwestowany potencjał sektora PRS, a także znaczący deficyt mieszkań w Polsce, który jest szacowany na około 800 tys. jednostek. Obecny kontekst gospodarczo-polityczny, a w szczególności wojna w Ukrainie, jest elementem szerszej dyskusji o rynku w Polsce, ale nie stanowi przeszkody dla inwestorów. Silny popyt na wynajem mieszkań w największych miastach ma charakter bezprecedensowy, a dynamiczny wzrost czynszów w Polsce pozwala na realizowanie coraz wyższych zwrotów. Mimo solidnych podstaw inwestorzy instytucjonalni z m.in. Niemiec i Austrii wykazują się bardzo dużą ostrożnością, która wynika z rosnących kosztów finansowania. W konsekwencji skupiają się oni na rodzimych rynkach. Coraz większe zainteresowanie sektorem PRS w Polsce wykazują za to inwestorzy private equity z Izraela, Skandynawii i z Azji oraz inwestorzy instytucjonalni ze Stanów Zjednoczonych, Francji i Wielkiej Brytanii. W ich oczach przewagą Polski jest chłonny rynek najmu oraz rosnące czynsze – komentuje Krzysztof Cipiur, managing partner, head of Capital Markets w firmie Knight Frank.
Na potrzeby raportu firmy Knight Frank i Dentons przeprowadziły również ankietę wśród inwestorów, deweloperów i banków. Ponad 80 proc. inwestorów zadeklarowało w niej zakup nowych projektów PRS w Polsce w 2023 roku i jednocześnie ponad 50 proc. pozytywnie ocenia ogólne otoczenie prawne dotyczące finansowania inwestycji, realizacji i późniejszej działalności operacyjnej. Ten wskaźnik sentymentu buduje pozytywny obraz potencjału tego segmentu. Jednocześnie większość respondentów wskazuje na niestabilność podatkową jako czynnik niekorzystnie wpływający na realizację projektów PRS, a koszty finansowania oraz budowy jako główne ryzyka inwestycyjne i bariery wzrostu.
Inwestowanie w sektor PRS w Polsce powinno zostać poprzedzone szczegółową analizą konsekwencji podatkowych (w szczególności w zakresie VAT). Te mogą różnić się w zależności od struktury inwestycji i przyjętego modelu działalności, a także mieć kluczowy wpływ na poziom rentowności inwestycji. Niezwykle ważna jest poprawna klasyfikacja podatkowa przedmiotu transakcji oraz zastosowanie właściwych stawek podatku VAT do wynajmu nieruchomości. Inwestorzy powinni uważnie śledzić zapowiedzi dotyczące potencjalnych nowych podatków, które mogą zostać nałożone na kupujących mieszkania hurtowo – dodaje Tomasz Krasowski, managing counsel w zespole prawa podatkowego w kancelarii Dentons.
