Polska Przymiarki do dekarbonizacji

Jak wskazują wyniki badania, wszyscy badani chcą się dekarbonizować, ale tylko 30 proc. przeszło do etapu wprowadzania zmian lub ma opracowaną strategię.

Skala wyzwania jest ogromna, bo Polska nadal stoi na węglu. Oficjalne dane Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych (ENTSO-E) pokazują, że w 2023 roku dominującymi źródłami energii były węgiel kamienny i brunatny, które w sumie aż w 63 proc. wypełniły nasz miks energetyczny. Sektor jest coraz mniej rentowny, a Polska jest skazana na import surowca, który zaczyna być paliwem coraz mniej uzasadnionym ekonomicznie (choćby ze względu na system EU ETS i całą politykę klimatyczną UE). W przypadku naszego kraju dekarbonizacja jest więc złożonym wyzwaniem, choć jednocześnie nieuniknionym.

Dekarbonizacja się opłaca

Według prawie 80 proc. firm badanych przez Duon dekarbonizacja oznacza dla nich odczuwalne zmiany. Dzięki niej przede wszystkim: poprawią swój wizerunek (51 proc.), podniosą swoją konkurencyjność na rynku (32 proc.), uproszczą produkcję (25,5 proc.).

Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego koszt utrzymania obecnego poziomu zużycia węgla w energetyce wyniesie w rezultacie ponad 1,3 bln zł przez następnych kilkanaście lat. Według PIE najtaniej będzie szybko i zdecydowanie odejść od węgla, bo wtedy Polska gospodarka będzie musiała zainwestować niecałe 900 mld zł.

Plany polskich firm przemysłowych pokrywają się z zaleceniami PIE: badanie pokazuje, że zakłady chciałyby dekarbonizować się bez półśrodków. Najwięcej firm (40 proc.) chce od razu odejść od węgla i zmienić całą instalację wewnętrzną w zakładzie. Co ciekawe w porównaniu z badaniem, które Duon i Keralla Research prowadziły w 2021 roku, zmalała liczba firm optujących jedynie za modernizacją dotychczasowych rozwiązań. Pokazuje to, że coraz więcej przedsiębiorstw dostrzega potrzebę zmiany.

Czego najbardziej boją się polskie firmy przemysłowe?

Aż 97 proc. zakładów konfrontuje się z minimum ośmioma różnymi wyzwaniami. Największym spośród nich jest finansowanie – zarówno samej budowy nowej kotłowni (67 proc.), jak i jej eksploatacji (45 proc.). Firmy czują też na sobie ciężar wyzwań procesowych, ponieważ widzą, że znalezienie zastępstwa dla węgla nie jest łatwe. Zmagają się również z brakiem czasu potrzebnego na przygotowanie i przeprowadzenie procedur. 65 proc. firm wymienia gaz ziemny jako rozważaną alternatywę dla węgla, a jedna czwarta rozważa biomasę.

Korzyści wymieniane przez badanych pokazują, że gaz ziemny to paliwo, dzięki któremu firma może być dobrze zakorzeniona w teraźniejszości, a jednocześnie odporna na nadchodzące zmiany, zwłaszcza jeśli chodzi o LNG. W przyszłości można je zastąpić bioLNG bez dodatkowych, obciążających inwestycji w przebudowę infrastruktury – zaznacza Kamil Kapusta, starszy specjalista ds. marketingu z Duon Dystrybucja.

Raport dobitnie pokazuje, że przedsiębiorstwa czują się zdezorientowane, pozbawione prawnego i merytorycznego wsparcia ze strony władz.