Z prędkością i swobodą światła

Tomasz Cudowski, „Eurobuild CEE”: Kilka tygodni temu StarNet zaprezentował światu pierwsze wdrożenie sieci 5G w budynku komercyjnym w modelu Neutral Host in Building (NHIB). Prezentacja trwała około godziny, ale ja poproszę w trzech zdaniach – na czym polega rewolucyjność tego rozwiązania?

Przemysław Pawłowski, dyrektor zarządzający StarNet Telecom: Najkrócej mówiąc – na przedefiniowaniu standardów usług telekomunikacyjnych w środowisku wewnętrznym budynków komercyjnych. To rozwiązanie centralizuje infrastrukturę wszystkich operatorów GSM poprzez tzw. BTS Hotele, co eliminuje konieczność instalacji stacji bazowych wewnątrz budynków. Model NHIB to także optymalizacja kosztów dla operatorów, bo znika konieczność instalacji i utrzymania własnych urządzeń w budynkach. To nie tylko technologiczny przełom, ale także – co nie mniej ważne dla właścicieli budynków – przewaga konkurencyjna dla właścicieli nieruchomości i ich najemców zapewniająca niezawodne połączenia. A to usługa po prostu niezbędna w dzisiejszym – zdominowanym przez technologię – świecie biznesu.

Dla przeciętnego użytkownika Internetu określenie Internet 5G czasem nadal brzmi złowróżbnie, ale zdaje się, że StarNet w tej technologii widzi głównie nowe szanse i możliwości.

Określenie Internet 5G już coraz rzadziej budzi obawy, co można uznać za zwycięstwo wiedzy nad populizmem, teoriami spiskowymi i celową dezinformacją, sugerującą związki między technologią 5G a negatywnymi skutkami dla zdrowia. Popularność tych fake newsów jest w pewnym sensie zrozumiała, bo ludzie często obawiają się tego, co nowe i nieznane. Być może te obawy brały się stąd, że sygnał 5G będzie wymagał rozmieszczenia znacznie większej liczby anten, natomiast ten fakt trzeba rozpatrywać w kategoriach zalety, a nie zagrożenia – moc tych anten będzie bowiem mniejsza, ponadto będą one działały kierunkowo w przeciwieństwie do dzisiejszych stacji bazowych, które emitują sygnał w szerokim obszarze. Wprowadzenie 5G może też pozytywnie wpłynąć na architekturę miast, ponieważ mniejsze anteny dużo łatwiej da się wkomponować w przestrzeń.

OK, to poproszę konkretnie: jakie korzyści może przynieść wprowadzenie 5G właścicielom i zarządcom budynków komercyjnych?

Zacznijmy od aspektów wizerunkowych, związanych z postrzeganiem obiektów jako nowoczesnych i zaawansowanych technologicznie. Posiadanie infrastruktury 5G w obiekcie może stanowić istotny element przewagi konkurencyjnej na rynku nieruchomości komercyjnych, przyciągając nowych najemców poszukujących nowoczesnych rozwiązań telekomunikacyjnych. Ponadto dostęp do szybkiego i niezawodnego Internetu 5G może przekonać obecnych najemców do pozostania w budynku na dłuższy czas, czyli zapewnić ich większą retencję – marzenie każdego właściciela. Nie zapominajmy także o wzroście wartości nieruchomości – obiekty wyposażone w infrastrukturę 5G stają się atrakcyjniejsze dla potencjalnych nabywców. Wprowadzenie technologii 5G do budynków komercyjnych stanowi krok w kierunku nowoczesnych rozwiązań, które mogą w przyszłości stać się standardem dla obiektów tego typu, podobnie jak rewolucja sprzed około dziesięciu lat, gdy standard sieci z przewodów miedzianych został zastąpiony światłowodowymi.

Nie zapominajmy również o kwestiach ESG. Implementacja 5G może przyczynić się do obniżenia śladu węglowego budynków poprzez ograniczenie poboru prądu, ponieważ urządzenia te są energooszczędne, a ponadto istnieje możliwość wyłączania wzmocnienia stacji bazowych w określonych porach (np. w nocy). Dostępność sterowania mocą urządzeń 5G umożliwia zwiększenie efektywności energetycznej budynków komercyjnych np. podczas organizacji eventów – moc urządzeń może być skierowana na wybraną część obiektu, co pozwala zoptymalizować zużycie energii. Zastosowanie sieci 5G przyspiesza także transformację tradycyjnych budynków w obiekty inteligentne. Łączność w tym standardzie ułatwia sterowanie budynkiem, co może obniżyć koszty jego utrzymania.

No dobrze, a jaką korzyść mają z 5G najemcy budynków komercyjnych?

Na pewno szybki i niezawodny Internet, a to podstawa funkcjonowania we wszystkich sektorach dzisiejszego biznesu. Szybkie pobieranie i wysyłanie danych, bardziej efektywna praca i komunikacja, niskie opóźnienia transferu, umożliwiające wykorzystanie tych łącz do realizacji usług backupowych. O ile LTE było bardzo rzadko stosowanym rozwiązaniem do zapewniania redundancji połączeń telekomunikacyjnych, o tyle 5G radzi sobie z tym bardzo dobrze, co z czasem może wyprzeć stosowanie przez najemców radiolinii. A szybki i niezawodny Internet 5G otwiera nowe możliwości biznesowe, umożliwiając choćby rozwój zaawansowanych aplikacji i usług opartych na tej technologii. Znaczące obniżenie opóźnień w sieci 5G pozwala na zastosowanie technologii real-time, takich jak VR czy zdalne sterowanie. Zwiększona pojemność sieci ma istotne znaczenie, ponieważ firmy korzystają z coraz to większej liczby urządzeń IoT i potrzebują skalowalnej infrastruktury, np. różnego rodzaju aplikacji. Dziś jest to technologia, której możliwości wyprzedzają powszechnie znane nam zastosowanie. To wszystko powoduje, że po wprowadzeniu 5G będziemy obserwować znaczący rozwój wielu branż, jak np. telemedycyna czy samochody autonomiczne.

Wróćmy na chwilę do modelu Neutral Host in Building – dlaczego upatrujesz przyszłość w tym konkretnym rozwiązaniu?

Być może nie jest to oczywiste, ale konstrukcje nowoczesnych budynków blokują niczym klatka Faradaya sygnał GSM docierający z zewnątrz. Właśnie z tego względu w budynkach wykonywane są instalacje wzmacniające sygnał GSM. Oczywiście zdarza się, że budynek znajduje się w niedalekiej odległości od zewnętrznej stacji bazowej, przez co sygnał GSM w budynku nie wymaga wzmacniania. Natomiast od tego roku do Polski wprowadzany jest sygnał 5G w paśmie 3,6 GHz. Niestety, ma on dziesięciokrotnie niższą przenikalność – fala jest krótsza i odbija się od konstrukcji budynków. Sygnał 5G będzie zatem jeszcze bardziej wymagał wzmocnienia, niż dzieje się to w przypadku obecnych pasm. Uruchomienie 5G będzie się więc wiązało z koniecznością wykonania kosztownych modernizacji urządzeń operatorskich, jak również inwestycji w modernizacje sieci kablowych przez właścicieli budynków. W związku z tym, że podstawowym założeniem modelu neutralnego hosta wewnątrzbudynkowego jest transmisja sygnału z tzw. BTS Hotelu (czyli punktu styku sieci wszystkich operatorów GSM), możliwym będzie zapewnienie najemcom sygnału 5G bez konieczności dokonywania kosztownych prac – zarówno tych związanych z modernizacją obecnych stacji bazowych operatorów, jak i z modernizacją okablowania budynkowego.

A co ze starszymi budynkami biurowymi? I z działającymi sieciami? Już słyszę zgrzytanie zębów zarządców i specjalistów IT…

Technologia NHIB w żaden sposób nie zakłóca pracy istniejących sieci, przez co nadaje się idealnie do ich uzupełnienia – może działać jako tzw. sieć nakładkowa. Dzięki temu 5G będzie dostępne nawet w budynkach starszych, w których budowane kilka lat temu sieci wzmocnienia sygnału GSM nie przewidywały jego rozwoju o nowe częstotliwości. Obiekty te, przy wykorzystaniu tej technologii, z powodzeniem będą mogły konkurować o najbardziej wymagających technologicznie najemców. Ogromną zaletą tego rozwiązania jest możliwość przenoszenia wszystkich dostępnych technologii, dzięki czemu rozwiązanie to może być pomocne w realizacji wzmocnienia sygnału sieci komórkowej i zapewnieniu łączności w nowym budynku, w którym nie działają jeszcze stacje bazowe operatorów GSM, a najemcy już się wprowadzają. Stacje bazowe to kosztowne pozycje w budżecie każdego operatora, więc niejednokrotnie koszt ich instalacji i utrzymania w budynku nie zwraca się operatorom w trakcie trwania umowy z najemcą. Zaś Neutral Host in Building umożliwi operatorom sieci komórkowych rozszerzenie zasięgu sieci oraz zwiększenie liczby klientów poprzez udostępnienie infrastruktury w lokalizacjach, w których – ze względu na wysokie koszty po stronie operatora – wzmocnienie sygnału nie było wcześniej możliwe. Co warte podkreślenia, technologia ta umożliwia wzmocnienie wybranych powierzchni w budynku – dzięki współdzieleniu zasobów operatorzy mogą efektywniej zarządzać swoją infrastrukturą i zminimalizować koszty inwestycji.

Dodam jeszcze, że choć model ten z powodzeniem działa na Zachodzie, jego przetestowanie odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu sukcesu i trwałej akceptacji. Obecnie przy współpracy z naszym partnerem technologicznym, firmą Vector Tech Solutions, zaangażowani jesteśmy w prace pilotażowe i dostosowanie rozwiązań technologicznych do konkretnych potrzeb i specyfikacji polskiego rynku, a w szczególności do wymagań operatorów sieci komórkowej.

Jakie największe wyzwania – poza wdrażaniem 5G – stoją dziś przed zarządcami budynków komercyjnych w sferze infrastruktury telekomunikacyjnej?

Utrzymanie wysokiego standardu infrastruktury w budynku w długiej perspektywie zawsze było dużym wyzwaniem, natomiast – wraz ze zmianami przepisów prawnych oraz rozwojem technologii cyfrowych – nabiera nowego znaczenia. Istotne w tym względzie jest zarządzanie całym procesem organizacji usług telekomunikacyjnych w budynku, czyli stworzenie takich procedur i standardów, aby pogodzić oczekiwania wszystkich najemców z wymaganiami właściciela budynku oraz możliwościami ich realizacji przez operatorów telekomunikacyjnych. Aby skutecznie zarządzać tym procesem, powinniśmy zacząć od stworzenia w obiekcie jednolitej infrastruktury telekomunikacyjnej, z której będą mogli korzystać wszyscy operatorzy telekomunikacyjni chcący świadczyć usługi najemcom. Infrastruktura ta musi być oczywiście utrzymywana w stałej sprawności, a każda zmiana w zasobach tej infrastruktury powinna mieć swoje odzwierciedlenie w dokumentacji. Zmian w sferze telekomunikacji w cyklu życia obiektu jest tak dużo, że umożliwienie niekontrolowanej rozbudowy wielu sieciom będzie powodować ogromne problemy w przyszłości. Gdy umożliwiamy budowę okablowania każdemu operatorowi świadczącemu usługi w budynku, po paru latach nie będziemy w stanie nad tym zapanować. Najemcy wielokrotnie zmieniają operatorów w trakcie trwania umowy najmu, a operator, który stracił kontrakt z najemcą, nie usuwa swojego okablowania, ponieważ koszt deinstalacji jest zbliżony do kosztu instalacji. W końcu nikt nie wie, które kable są aktywne i do kogo należą. Do tego dochodzą też różne standardy okablowania i jego montażu stosowane przez operatorów. Istotne jest także, w jaki sposób w budynku jest prowadzona dokumentacja – jeśli mamy na stole kilkadziesiąt projektów wykonawczych złożonych przez różne firmy, a każdy w innym standardzie, uporanie się z nimi zabierze na pewno mnóstwo czasu.

Czy cyberprzestępczość jest istotnym problemem dla osób korzystających z infrastruktury telekomunikacyjnej? A może lepiej zapytać – kiedy się takim problemem stała i jak można ograniczać jej skutki?

W obliczu coraz bardziej zaawansowanych ataków cybernetycznych konieczne jest zastosowanie kompleksowych strategii bezpieczeństwa, obejmujących zarówno zapobieganie incydentom, jak i szybką reakcję w przypadku ich wystąpienia. Rozwiązania takie, jak zaawansowane systemy monitoringu, rozpoznawania zagrożeń oraz zautomatyzowane procedury reagowania, pozwalają skutecznie chronić infrastrukturę telekomunikacyjną przed atakami oraz minimalizować skutki ewentualnych incydentów. W efekcie, połączenie optymalizacji i bezpieczeństwa staje się kluczowym czynnikiem w zapewnieniu stabilności i wydajności infrastruktury telekomunikacyjnej w erze cyfrowej. Dążenie do ciągłego doskonalenia i dostosowywania się do zmieniających się warunków rynkowych oraz rosnących wymagań użytkowników stanowi fundament nowoczesnego zarządzania infrastrukturą telekomunikacyjną.

Czy za tworzeniem i wdrażaniem nowoczesnych rozwiązań telekomunikacyjnych nadąża legislacja? Jakie znaczenie dla właścicieli i zarządców nieruchomości ma „megaustawa”?

Ustawa o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych z 7 maja 2010 r., powszechnie znana jako „megaustawa”, stanowi kluczowy akt prawny regulujący kwestie dostępu przedsiębiorców telekomunikacyjnych do budynków. Ustawa nałożyła na właścicieli, użytkowników wieczystych i zarządców nieruchomości szereg obowiązków wobec przedsiębiorców telekomunikacyjnych, co więcej – obowiązki te muszą być wykonane w krótkich, oznaczonych w ustawie terminach, a za ich niewykonanie grożą bardzo wysokie kary – do 3 proc. rocznego przychodu spółki z całej jej działalności za rok poprzedzający oraz do 300 proc. wynagrodzenia osób zarządzających. Warto także podkreślić, że „megaustawa” promuje współdzielenie infrastruktury telekomunikacyjnej oraz nakłada na przedsiębiorców telekomunikacyjnych obowiązek uwzględnienia odmiennego przeznaczenia budynków, w tym ich odmiennych warunków technicznych i estetycznych, co stanowi istotny element, zwłaszcza w kontekście obiektów komercyjnych. Ten niewielki, lecz istotny fragment ustawy stanowi podstawę do skutecznego zarządzania usługami telekomunikacyjnymi w budynku, umożliwiając jednocześnie egzekwowanie od przedsiębiorców telekomunikacyjnych zachowania standardów, które zapewnią utrzymanie wysokiej jakości technologicznej obiektu w długim okresie czasu.

Jaki wpływ na kształt rynku nieruchomości mogą mieć planowane zmiany przepisów?

Od kilku lat ustawodawca polski pracuje nad nowym aktem prawnym, znanym jako PKE – prawo komunikacji elektronicznej, stanowiącym implementację do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy – Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej. PKE ma zastąpić ustawę z 2004 roku – prawo telekomunikacyjne, przyniesie także istotne zmiany w obowiązującej „megaustawie”. Planowane zmiany przepisów dotyczące rynku nieruchomości i ich skutki są dziś jeszcze niepewne, więc trudno przewidzieć, w jaki sposób wpłyną na nasz rynek w przyszłości. Oczekuje się jednak, że nowe regulacje mogą przynieść zarówno wyzwania, jak i nowe możliwości dla wszystkich uczestników rynku nieruchomości. Z całą pewnością – z uwagi na ogromne ryzyka, jakie ciążą na właścicielu i zarządcy nieruchomości – znajomość tych przepisów i ich interpretacji (także przez prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej) jest bardzo ważna.

Na koniec pytanie osobiste – jak fachowiec od telekomunikacji ładuje swoje akumulatory?

Pewnie nie będzie dla nikogo zaskoczeniem, że uwielbiam kontakt z naturą, a jego preferowaną formą są długie spacery z psem i jazda konna, którym oddaję się w każdej wolnej chwili. Zaplanowałem już także letnie wakacje – zamierzam się udać w podróż samochodem przez Włochy, odwiedzając po drodze piękne zabytkowe miejsca, może także kilka winnic.

***

Jak ryba w (światło)wodzie

Przemysław Pawłowski, obecny dyrektor zarządzający w firmie StarNet Telecom, ma niemal 20-letnie doświadczenie w branży telekomunikacyjnej, w której zdobywał praktyczną wiedzę i umiejętności zarówno w obszarze operacyjnym, jak i strategicznym. Obecnie kompleksowo zarządza wszystkimi aspektami biznesowymi przedsiębiorstwa, m.in. koordynując działania z obszaru sprzedaży i rozwijania portfolio produktów. Przemysław jest także współzałożycielem i prezesem zarządu startupu technologicznego Space Technology Integrator. Jako absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie zdobył wykształcenie na kierunku zarządzanie, ukończył również studia podyplomowe z zakresu zarządzania sprzedażą.