ESTONIA Debata nad tym, jakim krajem jest Estonia - skandynawskim czy bałtyckim - trwa nadal, lecz odpowiedź architekta będzie jasna: i takim, i takim. W dniach 8-11 września odbyło się pierwsze międzynarodowe Biennale Architektury w Tallinnie (TAB), podczas którego miało miejsce wiele imprez takich, jak wystawy, konkurs dotyczący wizji, sympozja, wykłady, dyskusje, warsztaty oraz wycieczki z przewodnikiem do różnych dzielnic estońskiej stolicy. Współczesna architektura estońska jest dziś przez wiele osób postrzegana jako jedna z najbardziej interesujących, lecz jednocześnie pozostaje mało znana. Przesłanie płynące z Biennale wyraźnie wskazuje na to, że obecny stan rzeczy zaczyna się zmieniać.
Zacząć od początku
- Półtora roku temu zostałem wiceprezesem Związku Architektów Estońskich. Moje obowiązki obejmowały organizację imprez i publikacji. Wtedy w Estonii brakowało międzynarodowej imprezy architektonicznej. W tym roku Związek Architektów Estońskich świętuje również 90. rocznicę powstania - wyjaśnia Villem Tomiste, kurator Biennale (TAB). Rocznica ta była dobrą okazją do rozpoczęcia prac nad większym wydarzeniem. Siłą napędową TAB jest Estońskie Centrum Architektury, stosunkowo młoda organizacja, która angażuje się m.in. w promocję estońskiej architektury na arenie międzynarodowej. Co ciekawe, Biennale w pewnym stopniu kontynuuje tradycję Triennale zainicjowanego w latach 90. ubiegłego wieku, lecz zaniechanego sześć lat temu. Impreza ma ambicję stać się najważniejszym forum architektonicznym dla krajów bałtyckich i nordyckich. Estońskie Centrum Architektury chciało przy pomocy TAB stworzyć forum architektoniczne, które odbywałoby się naprzemiennie z Biennale w Wenecji. Celem jest z jednej strony zapewnienie architektom szerokiej platformy dyskusji na bieżące tematy ze świata, a z drugiej - przybliżenie architektury i architektów szerokiej grupie odbiorców w Estonii. Pierwsze tallińskie Biennale koncentrowało się na sprawach architektury, architektury krajobrazu oraz urbanistyki - zebranymi pod hasłem urbanistyki krajobrazu. Podzielono je na trzy główne imprezy: sympozjum na temat Urbanistyki Krajobrazu, 11FLIRTS (główną wystawę) oraz konkurs na opracowanie wizji - STREET 2020. Wśród zaproszonych gości i mówców znaleźli się architekci z Wielkiej Brytanii, Francji, Finlandii, Danii, Szwecji i Estonii.
Rozdawanie wizytówek
Co mówią goście tego wydarzenia? - Program był bardzo intensywny i interesujący. W TAB ciekawe jest to, że poszczególne imprezy odbywają się w miejscach, których już aktywnie nie użytkuje się, lecz są bardzo interesujące z punktu widzenia architektury. Linnahall (Ratusz) oraz tereny przemysłowe nad morzem to tylko kilka przykładów. Podobało mi się, że TAB promuje Tallinn jako miasto nadmorskie, dzięki czemu więcej osób przyjedzie nad Bałtyk. Przekonałem się, że Biennale jest bardzo wartościowe dla mnie jako architekta. Ludzie nawiązują kontakty i rozmawiają, a na koniec ze zwykłych rozmów wyłaniają się nowe pomysły - uważa Jan Skolimowski z tallińskiej pracowni projektowej KAMP Arhitektid. Według organizatorów, TAB ma być nie tylko imprezą typu ?business mixer" dla architektów i inwestorów. Kurator sympozjum, Katrin Koov, mówi: - Biennale ma być raczej wydarzeniem edukacyjnym i służącym rozwojowi zawodowemu, nie jest imprezą targową. Z Biennale powiązanych jest wiele wystaw, a także instalacji i wykładów, które badają temat i analizują, w jaki sposób miasta, wsie, domy i krajobrazy będą rozwijać się w przyszłości. Ten komponent ma przekonać architektów, że nie warto działać indywidualnie, natomiast należy współpracować z klientami. Dlatego dyskusja dotycząca przyszłych tendencji prowadzona jest na szerszą skalę, a nie tylko w wąskim gronie specjalistów. Co dalej? Dla organizatorów kluczowe znaczenie nadal będzie miała świeżość, postrzegana nie tylko jako niezwykłe lokalizacje, w których będą się odbywać poszczególne wydarzenia. - Zdaniem obecnego zespołu, Biennale TAB powinno za każdym razem być organizowane przez inną grupę ludzi z nową wizją dla projektu. Byłoby to interesujące, zapewniając możliwość ponownej organizacji tego wydarzenia w przyszłości. Powinno też gwarantować zgodność z duchem czasu - uważa Villem Tomiste.
Mladen Petrov
