Knight Frank: mniej chętnych na biura w Warszawie
Biura i projekty wielofunkcyjneW ubiegłym roku podpisano w Warszawie umowy najmu na w sumie ponad 610 tys. mkw. (tylko 3,5 proc. mniej niż w 2013 roku). Pomimo tak znaczącego wolumenu najmu, roczna absorpcja netto (czyli powierzchnie wynajęte po raz pierwszy nowym najemcom) wyniosła około 140 tys. powierzchni biurowej – około 25 proc. mniej niż w 2013 roku – wyliczyli eksperci Knight Frank. Wprawdzie w 2013 roku absorpcja biur była na nie notowanym od pięciu lat poziomie, ale tak drastyczny spadek w 2014 roku nie jest najlepszym sygnałem dla stołecznego rynku biurowego.
– W 2014 roku deweloperzy na rynku biurowym w Warszawie utrzymali swoją wysoką aktywność, tylko nieznacznie niższą od obserwowanej w minionych trzech latach. Poza oddaniem do użytku 280 tys. mkw. powierzchni biurowej, realizowali około 650 tys. mkw. biur, które mają zostać oddane w najbliższych 24 miesiącach – wylicza Magdalena Czempińska, dyrektor w dziale badań rynku w Knight Frank. – Niższe niż w 2013 rokutempo wchłaniania nowych zasobów, przy znaczącej skali nowo oddanej podaży, przyczyniło się do wzrostu wskaźnika pustostanów do poziomu 15,6 proc. Wywoławcze miesięczne stawki czynszów pozostały stabilne w trakcie 2014 roku, jednak w związku z wysoką dostępnością powierzchni biurowej w Warszawie, w kolejnych kwartałach właściciele budynków mogą poszerzać zakres oferowanych zachęt, aby pozyskać kluczowych najemców – dodaje Magdalena Czempińska.
W istniejących projektach około 570 tys. mkw. pozostaje bez najemcy, z czego ponad 200 tys. mkw. oferują budynki zlokalizowane w COB (Centralny Obszar Biznesu), a kolejne niemal 370 tys. mkw. – projekty poza centrum. Prognoza pustostanów przygotowana przez Knight Frank, uwzględniająca średnią absorpcję netto z minionych pięciu lat (wyższą niż w 2014 roku) oraz nową podaż przyjętą zgodnie z harmonogramami deweloperów wskazuje, że wskaźnik pustostanów na koniec 2015 roku w Warszawie może osiągnąć 18 proc., natomiast na koniec 2016 roku przekroczyć 20 proc. Taki rozwój sytuacji wpłynie na spadek stawek czynszów za stołeczne biura, które i tak od kilku lat są w trendzie spadkowym. Według danych Knight Frank wywoławcze miesięczne stawki czynszów na koniec 2014 roku wahały się między 16 a 25 euro za 1mkw. miesięcznie w budynkach zlokalizowanych w COB oraz 11-18 euro za 1mkw. miesięcznie w pozostałych dzielnicach. Zdaniem analityków firmy zachęty oferowane przez właścicieli budynków sprawiają, że efektywne stawki czynszu są niższe od wywoławczych średnio o 15-30 proc.
Certyfikacja budynków podnosi standardy. Kilku rzeczy wciąż jednak brakuje
Certyfikacja budynków podnosi standardy. Kilku rzeczy wciąż jednak brakuje
biuro projektowe PM Projekt
Lawinowo rośnie liczba certyfikowanych budynków. Jak wskazują eksperci, to przede wszystkim efekt presji regulacyjnej. Certyfikacje znacząco wpłynęły na poprawę standardów ESG, cho ...
Sektor deweloperski nadal buduje
Sektor deweloperski nadal buduje
Polski Związek Firm Deweloperskich
Najnowsze dane GUS potwierdzają wcześniejsze przypuszczenia analityków, które mówiły o stopniowym wyhamowywaniu i oznakach stabilizacji w zakresie nowych inwestycji. Nadal jednak u ...
Polski kapitał idzie po nieruchomości komercyjne
Polski kapitał idzie po nieruchomości komercyjne
Walter Herz
Po zawieszeniu aktywności przez międzynarodowych inwestorów instytucjonalnych na rynku nieruchomości w Europie Środkowej zmienił się krajobraz inwestycyjny. Miejsce zachodnich fund ...