Dobre standardy muszą kosztować

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2017 roku nakłady inwestycyjne na drogi publiczne w Polsce wyniosły ponad 24,13 mld zł. Z kolei według danych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) w ramach realizacji PBDK 2014-2023 (z perspektywą do 2025 roku) ogłoszonych zostało już 176 postępowań przetargowych na roboty budowlane o łącznej długości 2257,9 km. Podpisano 165 umów na roboty budowlane o łącznej długości ponad 2122 km za blisko 70 mld zł.

Zdaniem ekspertów z firmy Multiconsult Polska parametry jezdne polskich autostrad są obecnie jedne z najwyższych w Unii Europejskiej i powstają według najwyższych standardów technicznych i środowiskowych. To musi jednak odpowiednio kosztować.

Według wyliczeń firmy koszt budowy 1 km autostrady A1 wynosi obecnie 35 mln zł. Zdaniem ekspertów Multiconsult Polska należy brać jednak pod uwagę fakt, że nakłady finansowe różnią się od siebie w przypadku poszczególnych odcinków jednej trasy. Dobrym przykładem jest porównanie fragmentów autostrady A1 na Śląsku z okolicami Częstochowy i Łodzi. Odcinki w zurbanizowanym, górzystym terenie wymagały większych nakładów finansowych. Na przykład koszt wybudowania 1 km fragmentu A1 Pyrzowice – Piekary Śląskie wynosił ponad 99 mln, zaś odcinka Piekary Śląskie – Maciejów 51 mln, a Maciejów – Sośnica 135,7 mln zł. Z kolei odcinki 1 km autostrady A1 w woj. łódzkim i w okolicy Częstochowy w płaskim i niezurbanizowanym terenie wyniosły od 24 do około 39 mln zł. Koszty budowy rosną również z powodu wzrostu cen materiałów, braku rąk do pracy oraz wzrostu zarobków pracowników. – W tym roku mieliśmy aż 10 zerwanych umów na budowę dróg. Ich przyczyny były prozaiczne – brak odpowiednich marż. Jeśli ceny materiałów wzrosły o kilkadziesiąt procent to firmy z marżami na poziomie 3-4 proc. nie były w stanie dotrzymać umów podpisanych kilka lat temu – informuje Jarosław Wielopolski, prezes firmy Multiconsult Polska.

Do tego dochodzi wysoki koszt urządzeń ochrony środowiska, zwłaszcza przejść dla zwierząt. Instytut Badawczy Dróg i Mostów podaje, że łączna wartość nakładów finansowych budowy, przebudowy lub dostosowania wszystkich rodzajów przejść dla zwierząt, poniesionych w latach 1996-2016 wyniosła około 7 mld zł. Przeciętna budowa przejścia dla średnich i dużych zwierząt kosztowała średnio około 7,8 mln zł.

Multiconsult Polska przygotowuje obecnie koncepcje programowe dla trzech odcinków planowanej autostrady A2, od Mińska Mazowieckiego do granicy państwa. Na jednym fragmencie od Mińska Mazowieckiego do Siedlec, o długości około 37 km, planowane są do realizacji są łącznie 54 przejścia dla zwierząt, w tym dziewięć dla zwierząt dużych, sześć dla średnich oraz 17 dla małych, a także 22 przepusty dla płazów. Przykładowy szacowany koszt przejścia górnego dla dużych zwierząt (o szerokości użytkowej 70 m) na tej autostradzie może wynieść około 20-30 mln zł. Natomiast przejścia dolnego dla dużych zwierząt waha się między 9-10 mln. – Przejścia dla zwierząt są jednak niezbędne, aby zachować ciągłość korytarzy ekologicznych i szlaków migracji. Można wydać jednak fortunę, a przejścia mogą okazać się nieskuteczne i niefunkcjonalne – mówi Joanna Borzuchowska, koordynator obszaru środowiska w firmie Multiconsult Polska.