Polska Niegotowi na raportowanie ESG

Z raportu „Badanie raportowania zrównoważonego rozwoju. Sprawozdawczość w dobie nowych przepisów” wynika, że zdecydowana większość badanych firm z Polski (81 proc.) raportuje przynajmniej podstawowe zagadnienia dotyczące zrównoważonego rozwoju. Od 2020 roku odsetek firm przygotowujących osobny raport ESG wzrósł o 7 pp. Firmy powoli przygotowują swoje organizacje do nowego obowiązku raportowania, zgodnie z przyjętą pod koniec 2022 roku dyrektywą CSRD, jednak zakres raportowanych danych jest nadal niewielki w stosunku do nowych wymogów.

Dyrektywa CSRD wprowadza również nowe jednolite standardy ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Obowiązek raportowania zgodnie z nimi będzie dotyczył sprawozdań za 2024 rok (dla firm zatrudniających powyżej 500 pracowników) i za 2025 rok dla wszystkich dużych przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 250 pracowników. Warto zauważyć, że w Polsce zaledwie 9 proc. badanych firm zaczęło integrować dane finansowe i niefinansowe, jednak nie są to zintegrowane raporty finansowe i ESG w rozumieniu regulatora. Podobnie sytuacja wygląda w całej Europie – w krajach Europy Zachodniej raportowanie zintegrowane stosuje 14 proc. badanych firm, a 15 proc. w krajach Europy Wschodniej.

Globalne standardy

W Polsce ogólnie przyjętym i podstawowym standardem raportowania jest GRI (Global Reporting Initiative). Niemal połowa badanych firm (45 proc.) korzysta w swoich raportach z tego standardu. Ten odsetek konsekwentnie rośnie – jeszcze dwa lata temu zaledwie co dziesiąta firma wskazywała na taki sposób raportowania. Firmy często nie stosowały globalnych standardów, traktując je jako kolejny krok zaawansowania.

Można się spodziewać, że wraz z wprowadzeniem unijnego standardu CSRD ujednolicenie podejścia firm do raportowania stanie się faktem. Wymagane przez CSRD raportowanie szans i ryzyk klimatycznych oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych w strategii biznesowej oraz wskaźników i mierników realizacji celów będzie w dużej mierze zbieżne z Rekomendacjami TCFD (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures). Z badania KPMG wynika, że w Polsce tylko co piąta firma uwzględnia obecnie wytyczne TCFD, co stanowi 12 punktów procentowych mniej w porównaniu z globalną grupą 100 największych przedsiębiorstw z 58 badanych krajów. Można się spodziewać, że dostosowanie do raportowania na poziomie szczegółowości wymaganym przez CSRD będzie wymagać od polskich przedsiębiorstw szeregu zmian na poziomie strategicznym, procesowym oraz przyjętych rozwiązań metodologicznych i systemowych – wskazuje Iwona Galbierz-Sztrauch, partner, lider usług doradczych dla sektora finansowego, lider ESG w KPMG w Polsce.

Nowa regulacja CSRD wprowadza również obowiązek formalnego audytowania i potwierdzenia raportowanych danych. Będzie to duża zmiana dla całego rynku oraz wyzwanie dla firm w zakresie ujednolicenia i wiarygodności danych. Obecnie formalne potwierdzenie danych zawartych w raporcie jest w Polsce rzadkością. Tylko 12 proc. firm zdecydowało się na tego typu działanie.

Niespełna jedna trzecia analizowanych firm w Polsce firm łączy w raportach swoją politykę i działania ESG z Celami Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDG, Sustainable Development Goals). Zdecydowana większość przedsiębiorstw na świecie raportuje wyłącznie pozytywny aspekt (61 proc.), tylko jedna dziesiąta uwzględnia negatywny wpływ na cele zrównoważonego rozwoju. Informowanie o negatywnym wpływie jest już wymagane dyrektywami, np. SFDR dla rynku finansowego czy Taksonomii UE inwestycji zrównoważonych – jednak nie jest ujednolicone z analizą realizacji celów SDG.

ESG ma wpływa na wartość firmy

Niespełna połowa firm w Polsce identyfikuje i raportuje czynniki ESG, które w istotny sposób wpływają na wartość i model biznesowy firmy. Odsetek ten pokazuje, że polskie firmy nadal w dużej części traktują informacje dotyczące wskaźników klimatyczno-środowiskowych, zarządczych i społeczno-pracowniczych jako komunikację CSR, która nie ma powiązania z materialnością finansową firmy. Jest to o tyle istotny wskaźnik, że pokazuje interesariuszom powiązanie wiedzy na temat finansowego wpływu ryzyk ESG z modelem biznesowym i strategią firmy.

Zintegrowanie ESG ze strategią biznesową jest kluczowe, a uporządkowane i włączenie czynników pozafinansowych w procesy operacyjne absolutnie konieczne. ESG to nie incydentalne inicjatywy, a długookresowe działania, które mają bezpośredni wpływ na wartość firmy w kolejnych latach – podkreśla Przemysław Oczyp, partner associate w Dziale Doradztwa Biznesowego/ESG, w KPMG w Polsce.

Jak wskazują eksperci KPMG, dobrą praktyką, ale także przyszłym obowiązkiem jest wskazanie osoby odpowiedzialnej za realizację zakładanych celów związanych ze zrównoważonym rozwojem. W Polsce obecnie takie informacje możemy znaleźć jedynie w 15 proc. raportów badanych firm. Nadal rzadkością jest raportowanie uwzględnienia kwestii zrównoważonego rozwoju w obszarze wynagrodzeń w firmie. W Polsce raportuje takie informacje jedynie 4 proc. badanych firm.