EN

Polska Mniejsza podaż, wyższe czynsze

Biura i projekty wielofunkcyjne
Od trzech lat rynek biurowy przechodzi wiele zmian. Jesteśmy świadkami zmiany modelu pracy na hybrydowy i nowego podejścia do projektowania przestrzeni biurowych. W najbliższych latach nie uda się też uniknąć podwyżki czynszów – oceniają eksperci JLL. 

Pandemia, praca hybrydowa, spowolnienie gospodarcze i niepewność na rynku wpłynęła znacząco na aktywność deweloperów, która - jak podają analitycy JLL - w Warszawie obniżyła się o 75 proc. względem 2018 roku, a łącznie w całej Polsce o 56 proc. Aktualnie w stolicy jest w budowie 188 tys. mkw. powierzchni biurowej, podczas gdy pięć lat temu było to około 800 tys. mkw. O ponad połowę (56 proc.) spadła także liczba projektów biurowych (55 wobec 125). W trendzie spadkowym jest także współczynnik pustostanów Warszawie, wynoszący 11,6 proc. Eksperci JLL prognozują, że do poziomu 18 proc. może wzrosnąć współczynnik powierzchni niewynajętej w miastach regionalnych w Polsce (poza Warszawą). Najwyższy zostanie zarejestrowany najprawdopodobniej w Łodzi.

Jak podkreślają eksperci JLL, w kontrze do strony podażowej zostaje strona popytowa, która w roku 2022 wyglądała bardzo dobrze. W zeszłym roku najemcy w Polsce wynajęli około 1 mln 448 tys. mkw. powierzchni biurowej, z czego 860 tys mkw. w Warszawie. Jest to świetny wynik, porównywalny do rekordowego roku 2019. Podczas, gdy większość miast Europy odnotowała w ujęciu rok do roku spowolnienie, Warszawa w 2022 roku osiągnęła znaczny wzrost popytu netto (bez renegocjacji) w porównaniu do innych miast (+ 47 proc.).

W kwestii prognoz popytu na nieruchomości biurowe eksperci JLL podchodzą do predykcji ostrożniej niż jeszcze dziewięć miesięcy temu, szacując, że w Europie nastąpi spowolnienie po stronie popytu, osiągając obecnie poziom 10 proc.

Zarówno w Warszawie, jak i w miastach regionalnych, spodziewamy się lekkiego obniżenia popytu ze względu na spowolnienie gospodarcze i zmniejszanie zapotrzebowania na biura, jeśli chodzi o ich wielkość. Od strony podażowej widzimy jednak zdecydowany spadek aktywności deweloperskiej, co w Warszawie doprowadzi w 2023 do spadku poziomu pustostanów do około 8 proc. Za tym pójdą podwyżki czynszów, które wzrosną nie tylko z uwagi na ograniczoną podaż, ale też z powodu rosnących kosztów wykończenia powierzchni. Szacujemy że wzrost czynszów na warszawskim rynku wyniesie 9-15 proc. w najbliższych 24 miesiącach. Na rynkach regionalnych sytuacja jest nieco odmienna. Pomimo nadal mocnego popytu podaż jest dość rozkręcona i w związku z tym w 2023 roku nie ma jeszcze szansy na spadek poziomu pustostanów – komentuje Tomasz Czuba.

Przez ostatnie lata czynsze w Europie były w trendzie wzrostowym – m.in. w Berlinie, gdzie od ostatniego momentu szczytowego urosły o 80 proc. Jak podkreślają eksperci JLL, nie miało to jednak miejsca w Warszawie, ze względu na bardzo znaczącą liczbę inwestycji biurowych realizowanych na zasadach spekulacyjnych. IV kwartał 2022 roku. przyniósł więc w stolicy lekki wzrost stawek czynszu – w centrum wyniósł on 26 euro za mkw. za miesiąc. (+2 euro w ujęciu r-d-r.) oraz 15,5 euro za mkw. za mies. (+1 euro w ujęciu r-d-r.) poza centrum. W miastach regionalnych czynsze wynoszą między 11 a 16 euro za mkw., a dynamika ich wzrostu jest dużo niższa niż w stolicy.

Niska aktywność deweloperów w Warszawie wywołała lukę podażową. Warszawa pozostaje jednym z rynków z szerokimi perspektywami – nasycenie powierzchnią biurową na jednego mieszkańca wynosi około 3,4 mkw., a to czasami kilkukrotnie mniej niż w przypadku miast z Europy Zachodniej. Tak więc, biorąc pod uwagę pracę hybrydową i chwilowe spowolnienie gospodarcze w Polsce będzie nadal miejsce na nowe biurowce – ocenia Tomasz Czuba.

Według eksperta rok 2023 będzie czasem optymalizacji na rynku nieruchomości biurowych pod wieloma względami, a rosnącym zainteresowaniem będą się cieszyć te biura, która mogą zaoferować najemcy elastyczne dostosowanie wynajmowanej powierzchni zarówno do potrzeb jego samego, jak i jego pracowników. Jak pokazuje raport JLL Workforce Preferences Barometr, wśród priorytetów wskazywanych obecnie przez pracowników pojawiają się przede wszystkim: dobra jakość życia (59 proc.), praca w firmie, która wspiera zdrowie i dobrostan (59 proc.) oraz komfortowe wynagrodzenie (56 proc.).

Choć praca hybrydowa zostanie z nami na dobre, to jednak stawia ona nowe wyzwania. Jednym z nich jest tzw. paradoks pracy hybrydowej – z jednej strony taki model pożądany przez pracowników daje im elastyczność, z drugiej zaś wywołuje poczucie izolacji oraz mniejsze przywiązanie do miejsca pracy – podkreśla Jakub Zieliński, head of Workplace Strategy, JLL.

JLL w swoich realizacjach obserwuje transformację hybrydową biur, wynikającą bezpośrednio ze zmian środowiska pracy. Jak podaje Jakub Zieliński, z 64 do 40 proc. spadł udział przestrzeni indywidualnej w odniesieniu do całej wielkości biura, na rzecz przestrzeni do współpracy, obecnie zajmującej średnio 31 proc. powierzchni biurowej (jeszcze przed pandemią było to średnio 12 proc. całości biura).
2023 rokiem architektów: 5 trendów na najbliższy rok

Anna Rębecka, senior creative architect, Tetris, opowiadając o trendach w projektowaniu przestrzeni biurowych na najbliższy rok podkreśla, że architekci poszukują nowych rozwiązań i materiałów, które mieszczą się w założeniach ekonomii cyrkularnej, zwracają też uwagę na inkluzywność, a także uwzględniają neuroróżnorodność i różnice fizyczne pomiędzy pracownikami (np. wzrost). Przy projektowaniu wnętrz coraz nacisk kładzie się również na tzw. design dla zdrowia i optymalizację środowiska biurowego pod kątem potrzeb pracowników. Czujniki zainstalowane w nowoczesnych budynkach zbierają dane i na ich podstawie zintegrowane sterowniki optymalizują środowisko biura.

Nasi klienci rzadko mają szansę na rozmowy z projektantami instalacji, którzy mogliby ich wprowadzić w szczegóły – nie mówiąc już o konieczności rozumienia języka technicznego. Architekci są niezbędni jako koordynatorzy i edukatorzy. Bardzo ważne jest odpowiednie dobranie czujników do specyfiki danego biura tak, żeby nie generować dodatkowych kosztów eksploatacyjnych, a osiągnąć oszczędności – wyjaśnia Anna Rębecka,.

Ekspertka wymienia jeszcze jedną nabierającą znaczenia tendencję. Nie ma już ogólnego trendu inwestowania w nachalne elementy brandingowe we wnętrzach. Branding, jeśli jest – jest dyskretny, często traktowany z przymrużeniem oka. Jest ważny na zewnątrz biura – wewnątrz biura ważni są ludzie.

Ostatnie nowości

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska W Gliniance coraz pełniej

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by AKL

Jysk, który zajął około 1,3 tys. mkw., oraz Piekarnia Cukiernia Grzybki (około 170 mkw.) to nowi najemcy w parku handlowym Glinianka. Park powstaje w podwarszawskiej miejscowości Łubna i dostarczy na mazowiecki rynek około 10 tys. mkw. powierzchni najmu. Obiekt ma być oddany do użytku jeszcze w marcu.

Architektura i urbanistyka

Polska Nad wodą w lesie

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by AKL

Inwestycja spółki Nowe Liliopolis Tu Las Tam Woda, autorstwa pracowni Boris Kudlička with Partners, powstaje w Kalborni na Mazurach, w pobliżu jeziora Dąbrowa Wielka.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Bricomarché coraz bliżej dwusetki

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by JC

Bricomarché otworzyło franczyzowe placówki w Łowiczu, Płońsku (woj. mazowieckie) i Zdzieszowicach (woj. opolskie). Marka osiągnęła tym samym liczbę 189 sklepów w Polsce.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Duży salon Sinsay pojawi się w Opolu

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by ANZ

Trwają zaawansowane prace nad przebudową Galerii Ozimskiej w Opolu. Obiekt stanie się nowoczesnym parkiem handlowym pod nową nazwą Ozimska Park. Do grona najemców przebudowywanego obiektu dołączyła właśnie marka Sinsay.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Janki już umeblowane

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by JC

W Homeparku Janki działalność rozpoczyna salon meblowy Black Red White. Marka zajmie w podwarszawskim obiekcie ponad 1,7 tys. mkw. powierzchni.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Aldi razy trzy

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by ANZ

Śieć Aldi otworzyła trzy kolejne sklepy. Nowe placówki powstały w Suwałkach przy ul. Pułaskiego 71, w Zielonej Górze przy ul. Zacisze 7 oraz w Iławie w centrum handlowym Era Park przy ul. Jana Pawła II 10.  

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska New Yorker w nowym retail parku

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by JC

Retail Park Dzierżoniów poszerza ofertę modową o sklep marki New Yorker. Nowy najemca zajmie powierzchnię ponad 1,3 tys. mkw.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Nowe marki w Galerii Jurajskiej

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by ANZ

Galeria Jurajska wzmacnia swoją ofertę. Już nie niedługo w częstochowskim centrum handlowym pojawią się trzej nowi najemcy – marki modowe Quiosque i Lovisa oraz cukiernia Lody Czewskie.

Zdrowie i uroda

Polska Zaplombują w Supersamie

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by JC

Sieć stomatologiczna grupy Lux Med otworzy centrum w katowickim Supersamie. Nowa placówka zajmie w obiekcie blisko 500 mkw.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Karolinka będzie w formie

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by JC

W centrum handlowym Karolinka w Opolu działalność rozpoczyna siłownia Xtreme Fitness Gyms. Zajmujący powierzchnię blisko tysiąca mkw. klub oferuje osiem stref treningowych, zajęcia grupowe oraz indywidualne.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Promenada na nowo za chwilę

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by AKL

Prace renowacyjne w centrum handlowym Promenada dobiegają końca. 30 marca warszawski obiekt, oferujący 63 tys. mkw. powierzchni, zostanie oddany do dyspozycji klientów.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Kawa z Renomą

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by AKL

We wrocławskiej Renomie trwa rozbudowa. To nie jedyne zmiany. Globalworth, jej właściciel i zarządca, powiększa listę marek. Do grona najemców dołączyła polska sieć kawiarni – Etno Cafe.

Zarządzanie nieruchomościami

Polska Bolero Office Point 2 z nowym zarządcą

schedule 24 marca 2023
Opr./edited by AKL

Nowy właściciel budynku biurowo-technologicznego, położonego przy ul. Równoległej w Warszawie, powierzył zarządzanie nim firmie BNP Paribas Real Estate Poland. To kolejna nieruchomość PAREF Gestion z portfela Interpierre Europe Centrale, którą pod swoimi skrzydłami ma BNP Paribas Real Estate Poland.

Eurobuild FM

Warszawa / Cannes Wielki biznes pod palmami (odc. 6)

schedule 23 marca 2023
Eurobuild CEE

Mamy dla Was mocne uderzenie na finał podcastu z Cannes – aż pięciu znakomitych ekspertów w ostatnim odcinku serii! Znane nazwiska, niekoniecznie znane firmy! Po prostu posłuchajcie!

Biura i projekty wielofunkcyjne

Polska Vibe wychodzi z ziemi

schedule 23 marca 2023
Opr./edited by AKL

Powstający w biznesowym centrum Warszawy biurowiec Vibe pnie się w górę. Podziemna konstrukcja budynku została ukończona. Najnowsza inwestycja Ghelamco ma być gotowa w I kwartale 2024 roku.

Biura i projekty wielofunkcyjne

Polska Biuro dla programistów w Generation Park Z

schedule 23 marca 2023
Opr./edited by MR

Firma produkcyjno-technologiczna Softswiss otworzyła centrum programistyczne w warszawskim kompleksie Generation Park, w budynku Z. To drugi oddział spółki w Polsce, po biurze w Poznaniu.

Rynek inwestycyjny i finansowy

Czechy Dobre wyniki CTP w Czechach

schedule 23 marca 2023
Opr./edited by ANZ

Rok 2022 należał do udanych dla dewelopera CTP. Działająca w 10 krajach firma poradziła sobie z wpływem globalnych wydarzeń na rynek europejski. W 2022 roku powierzchnia portfela w Czechach została powiększona o 300 tys. mkw. Przychody z najmu wzrosły o 13 proc. rok do roku do 230,3 mln euro.

Style i wnętrza

Polska Przytulniej w Radziejowicach

schedule 23 marca 2023
Opr./edited by MR

Artis Loft Hotel w podwarszawskich Radziejowicach przechodzi metamorfozę wnętrz. Pracownia Vavasis zaprojektowała nową, przytulniejszą wersję utrzymanych w loftowym stylu pokoi.

Biura i projekty wielofunkcyjne

Polska Biura wróciły na pierwsze miejsce

schedule 23 marca 2023
Opr./edited by JC

Eksperci Knight Franka podają, że utrzymujące się wysokie koszty budowy i finansowania nowych projektów, w połączeniu ze znaczną ilością wolnej powierzchni biurowej, wpływały na decyzje deweloperów dotyczące rozpoczynania kolejnych inwestycji. Aktywność najemców w niemal wszystkich głównych miastach zauważalnie wzrosła, co może wskazywać na powrót popytu do poziomu sprzed pandemii.

Rynek inwestycyjny i finansowy

Rumunia Nowa marka hotelowa w Bukareszcie

schedule 23 marca 2023
Opr./edited by ANZ

Lorand i Zsuzsanna Szarvadi, właściciele Balvanyos Resort & Spa w Covasnie, nabyli położony w centrum Bukaresztu hotel K+K Elisabeta. Inwestorzy ponownie otworzą obiekt pod nową marką hotelową Peakture. 

Najnowsze w Biura i projekty wielofunkcyjne

schedule 23 marca 2023

Vibe wychodzi z ziemi

Powstający w biznesowym centrum Warszawy biurowiec Vibe pnie się w górę. Podziemna konstrukcja budynku została ukończona. Najnowsza inwestycja Ghelamco ma być gotowa w I kwartale 2024 roku.

schedule 23 marca 2023

Biuro dla programistów w Generation Park Z

Firma produkcyjno-technologiczna Softswiss otworzyła centrum programistyczne w warszawskim kompleksie Generation Park, w budynku Z. To drugi oddział spółki w Polsce, po biurze w Poznaniu.

schedule 23 marca 2023

Biura wróciły na pierwsze miejsce

Eksperci Knight Franka podają, że utrzymujące się wysokie koszty budowy i finansowania nowych projektów, w połączeniu ze znaczną ilością wolnej powierzchni biurowej, wpływały na decyzje deweloperów dotyczące rozpoczynania kolejnych inwestycji. Aktywność najemców w niemal wszystkich głównych miastach zauważalnie wzrosła, co może wskazywać na powrót popytu do poziomu sprzed pandemii.

schedule 23 marca 2023

Zdrowy start-up pod Krakowem

Do podkrakowskiego kompleksu biurowego Eximius Park wprowadził się nowy najemca. GoE Wellness to brytyjski start-up z branży healthy lifestyle, który poszerza swoją działalność w Europie. 

schedule 23 marca 2023

Corees doradzi w Krakowie

Agencja doradcza Corees Polska została wybrana na agenta wyłącznego krakowskiego biurowca Aleja Pokoju 5. Współpraca zakłada rekomercjalizację obiektu oraz współpracę z jego aktualnymi najemcami.

schedule 22 marca 2023

Wprowadzili się do DL Tower

Firma Canon i spółka NDI Oddział Południe zajęły łącznie kilkaset mkw. w biurowcu DL Tower w Katowicach. W nowym oddziale Canona oprócz powierzchni biurowych znalazł się także showroom dla partnerów biznesowych z regionu Polski południowej oraz centrum wsparcia technicznego.

schedule 22 marca 2023

Trzy elastyczne piętra

Operator elastycznych przestrzeni biurowych CitySpace otworzy swoją pierwszą łódzką lokalizację w kompleksie Fuzja. Lokalizacja obejmująca cały budynek na wyłączność to nowość w ofercie firmy.

schedule 22 marca 2023

Mniej inwestycji i podwyżki czynszów

Skala realizowanych w Polsce inwestycji biurowych jest dziś znacznie mniejsza niż w poprzednich latach, a zapotrzebowanie na powierzchnie wciąż duże – oceniają doradcy z firmy Walter Herz.

schedule 21 marca 2023

SAP wprowadza się do Varso

Polski oddział niemieckiego producenta oprogramowania SAP wprowadzi się na 11 piętro budynku Varso Tower w centrum Warszawy, gdzie zajmie prawie 1,4 tys. mkw.

schedule 21 marca 2023

Craft Docs zamieszka w pałacu

W III kwartale 2023 roku firma Craft Docs zajmie nowe biuro o powierzchni tysiąca mkw. w obiekcie Krausz Palota. Przedsiębiorstwo z branży IT będzie pierwszym najemcą budynku po dwuletnim okresie remontu.

schedule 21 marca 2023

GPC wynajmuje w Krakowie

Genuine Parts Company (GPC) podpisała umowę najmu powierzchni biurowej w krakowskim Lubicz Park B. Nowa lokalizacja firmy, która posłuży jako siedziba GPC Global Technology Center, zajmie półtora piętra (łącznie 1,5 tys. mkw.).

schedule 21 marca 2023

Park w dawnych halach produkcyjnych

Echo Investment i AFI Europe pokazały nowy projekt inwestycji Towarowa 22 w Warszawie. Na działce o powierzchni 6,5 ha powstaną biura, mieszkania na sprzedaż i wynajem, lokale usługowe i spektakularny park.

schedule 20 marca 2023

Intive zyskuje na elastyczności

Globalna firma technologiczna Intive wprowadzi się do myhive Crown Tower – budynku położonego w sąsiedztwie stacji metra Rondo Daszyńskiego. Nowy najemca zdecydował się na wynajęcie biura serwisowanego myoffice, składającego się z 62 stanowisk pracy.

schedule 20 marca 2023

Biurowy punktowiec na Ratajach

W Poznaniu przy Rondzie Rataje powstanie 14-piętrowy budynek biurowy Industrial o powierzchni użytkowej około 9,3 tys. mkw. Za projekt odpowiada pracownia Easst Architects, inwestorem jest spółka TMT. Rozpoczęcie budowy planowane jest na II kwartał 2023 roku.

schedule 20 marca 2023

Po piękny uśmiech do Bramy Miasta

Nowym lokatorem kompleksu biurowego Brama Miasta w Łodzi została grupa Lux Med, która planuje uruchomić tu centrum stomatologiczne. Otwarcie placówki jest przewidziane na koniec maja tego roku. Brama Miasta, projekt Skanski, oferuje łącznie 40,8 tys. mkw. powierzchni biurowej i usługowej.

schedule 17 marca 2023

Dla zdrowia w gdyńskim K2

Vastint Poland podpisał umowę z PZU Zdrowie na wynajem powierzchni 815 mkw. w biurowcu K2 przy ul. Kieleckiej 2 w Gdyni. W przestrzeni zlokalizowanej na parterze budynku powstanie wielospecjalistyczna placówka medyczna.

schedule 16 marca 2023

Quickwork Premium wchodzi do Wrocławia

Quickwork, polski operator biur serwisowanych działający w miastach regionalnych, otworzył biuro klasy premium w należącej do Cavatina Holding wrocławskiej inwestycji Quorum.

schedule 15 marca 2023

Na Wspólnej do pełna

Yareal Polska zakończył komercjalizację butikowego budynku biurowego Wspólna 47/49, zlokalizowanego u zbiegu ulic Wspólnej i Marszałkowskiej w Warszawie.

schedule 14 marca 2023

Nowy lokator w Epolu

Krakowski biurowiec Epol Office zyskał nowego najemcę poufnego z branży turystycznej. Czterokondygnacyjny obiekt biurowy dysponuje łączną powierzchnią 6,3 tys. mkw.

schedule 14 marca 2023

Kolejne piętro zajęte przez BNI

Pochodząca z Karoliny Północnej firma BNI, zajmująca się budowaniem sieci biznesowych, przedłużyła umowę najmu w Warsaw Trade Tower zwiększając jednocześnie powierzchnię do 3,3 tys. mkw. Firma zajmuje teraz całe 38. i 29. piętro wieży biurowej.

Kategorie