Kredytuj, co trzeba
Small talkNathan North: Pbb trafiło ostatnio na czołówki branżowych mediów za sprawą udzielenia kredytu spółce Ares w wysokości 115 mln euro na zakup portfela magazynowego o powierzchni 285,5 tys. mkw. Czy magazyny to obecnie Państwa ulubiony sektor nieruchomości? I jak długo potrwa obecny boom w tym segmencie?
Dieter Knittel, szef Pbb Deutsche Pfandbriefbank w Europie Środkowo-Wschodniej: Nieruchomości logistyczne to jedna z podstawowych klas aktywów należących do Pbb. Magazyny były jednym z najlepiej radzących sobie sektorów w czasie pandemii i ściągały spore zainteresowanie inwestorów w Europie, w tym także w Europie Środkowo-Wschodniej. Rozwój handlu internetowego jest jednym z głównych motorów rozwoju tego sektora, a popyt na powierzchnie magazynowe jest bardzo duży. Mimo niepewności wywołanej pandemią perspektywy tego sektora pozostają dobre i nadal będziemy aktywni w tym segmencie. Bardzo dobre aktywa odnotowały znaczące wzrosty cen, więc pewna korekta w dół w średnim okresie nie zaskoczyłaby mnie specjalnie.
A co z innymi sektorami nieruchomości? Czy uważa Pan, że biura i centra handlowe zmieniły się na dobre z powodu pandemii? W pierwszym kwartale tego roku Pbb refinansowało portfel biurowy GalCap w Warszawie i Budapeszcie kwotą 66,5 mln euro, a także sfinansowało zakup kompleksu Jerozolimskie Business Park w Warszawie. Czy zobaczymy więcej tego typu działań?
W zeszłym roku biura były nadal dominującym sektorem na rynku inwestycyjnym w Europie Środkowo-Wschodniej, natomiast centra handlowe z trudem znajdują dziś kupców po cenach, jakich oczekują sprzedający. Widzimy nowe trendy w sektorze biurowym, takie jak praca z domu i biura elastyczne, mimo to biura nadal liczyć się będą jako miejsca spotkań zespołów i miejsca służące komunikacji. Inwestorzy poszukują dobrej jakości obiektów biurowych, głównie w stolicach Europy Środkowo-Wschodniej. Chętnie wspieramy ich w całym regionie w budowaniu platform i przejmowaniu portfeli w całej Europie Środkowo-Wschodniej.
A co z nowszymi, bardziej niszowymi segmentami, takimi jak domy studenckie i domy dla osób starszych? W regionie CEE nadal występuje ogromny niedobór tego typu obiektów. Jak bardzo interesuje Państwa udzielanie pożyczek tym segmentom rynku?
Obserwujemy coraz większą aktywność inwestorów w sektorze mieszkań na wynajem. Istnieje duże zapotrzebowanie na PRS, a rynek ma duży potencjał wzrostu. Gdy pandemia się skończy, rozwój instytucjonalnego rynku mieszkaniowego, który jest bardziej stabilny, może przynieść naszemu bankowi nowe okazje do udzielania finansowania.
Czy myśli Pan, że finansowanie budów i zakupu nieruchomości wróci wkrótce do normalności? I czy to w ogóle możliwe? Czy musimy jeszcze poczekać, by zobaczyć, jak sprawy potoczą się po pandemii?
Korzystamy z wiedzy, jaką nasz zespół zdobył na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej w ciągu ostatnich 20 lat. Mamy również do czynienia z bardzo doświadczonymi klientami i doradcami. Nadal nie wróciliśmy do normy, ale spodziewamy się dużego wzrostu aktywności na rynku w 2021 roku.
Jak pandemia zmieni przyszłą politykę Pbb? Czy teraz, kiedy świat jest mniej pewny, przyjmiecie Państwo bardziej ostrożne kryteria finansowania projektów?
Pbb zawsze stosowało bardzo konserwatywne podejście do ryzyka w regionie Europy Środkowo-Wschodniej i na wszystkich innych rynkach, na których prowadzimy działalność. Długoterminowy trend będzie prawdopodobnie niezmiennie pomyślny, a sytuacja w większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej jest stosunkowo stabilna. Pbb nadal zamierza koncentrować się na Europie Środkowo-Wschodniej i działać w Polsce, Czechach, a także w niektórych sektorach w Słowacji, na Węgrzech i w Rumunii.
Na koniec pytanie nieco bardziej osobiste: czy jest coś, na co Pan czeka tego lata, a czego nie mógł Pan dotąd robić z powodu lockdownu?
Dobrze byłoby spędzić miłe wakacje z rodziną i spotkać się z ludźmi z sektora nieruchomości na jednym z wydarzeń, które w końcu będą mogły się odbyć.