EN

Polska W Krakowie mniejszy popyt na biura

Rynek inwestycyjny i finansowy
W pierwszej połowie 2020 popyt na powierzchnie biurowe w Krakowie był o 15 proc. niższy niż przed rokiem. Jednocześnie rynek inwestycyjny w tym mieście okazał się wyjątkowo odporny na zawirowania związane z globalną pandemią – podsumowują eksperci z JLL.

Kondycję krakowskiego sektora biurowego opisywały w ostatnich latach kolejne rekordy. Jest to największy regionalny rynek biurowy w Polsce, drugie po Warszawie miasto, które w 2017 roku przekroczyło próg 1 mln mkw. powierzchni, a także główna lokalizacja dla firm BPO/SSC w Europie Środkowo-Wschodniej. Jednak globalna pandemia, która dotknęła wszystkie segmenty gospodarki, bez wątpienia wpłynęła również na sektor biurowy. W jaki sposób? Z najnowszego raportu firmy doradczej JLL „Kraków 2020” wynika, że w pierwszej połowie roku popyt na biura w stolicy Małopolski był o około 15 proc. niższy niż w analogicznym okresie w 2019 roku. Ponadto, wzrost popularności pracy zdalnej skłania część pracodawców do reorganizacji swoich biur.

Jedną z głównych przewag konkurencyjnych Krakowa jest zdolność przyciągania firm z sektora nowoczesnych usług biznesowych. Zatrudnienie w tej branży jest tu najwyższe w Polsce – według danych ABSL, firmy BPO/SSC zatrudniają w stolicy Małopolski już 77,7 tys. osób. Sektor ma perspektywy dalszego wzrostu i jest głównym najemcą krakowskich biurowców.

Tylko w 2019 roku firmy z sektora usług odpowiadały za prawie 200 tys. mkw. popytu i 90 tys. mkw. w pierwszej połowie tego roku. Aktualnie, około 60 proc. wynajętej powierzchni biurowej w mieście zajmują centra usług. Te liczby bardzo dobrze ilustrują, dlaczego spodziewany wzrost zainteresowania ze strony nowych firm BPO/SSC na fali post-COVID napawa inwestorów biurowych ostrożnym optymizmem. Podobną sytuację mogliśmy obserwować po globalnym kryzysie w latach 2008-2010. Wtedy centra usług zaczęły masowo napływać do regionu CEE, a Kraków był jednym z głównych beneficjentów tego trendu. Spodziewamy się jednak, że do końca roku aktywność najemców, również z tej branży, będzie niższa niż zazwyczaj – komentuje Dorota Gruchała, dyrektor biura JLL w Krakowie.

Wybuch globalnej pandemii spowolnił rozwój tego sektora, sprawiając, że pracodawcy zrewidowali swoje strategie rekrutacyjne i odłożyli plany ekspansji. Wydaje się jednak, że podejście to miało charakter tymczasowy.

Od maja centra usług wznowiły procesy rekrutacyjne w Krakowie, a nowi inwestorzy – którzy przeczekali okres lockdownu – zaczęli zatrudniać specjalistów do całkiem nowych projektów biznesowych. To dobrze rokuje na przyszłość. Bardzo zasobny krakowski rynek pracy i fakt, że atrakcyjność miasta sprzyja relokacji pracowników, również z zagranicy, będzie przyciągać tu kolejne centra usług w momencie, kiedy firmy z tego sektora będą dywersyfikować swoje portfele – komentuje Anna Podolska, branch manager, Hays Poland.

Dotychczasowy dynamiczny rozwój firm z sektora usług w Krakowie napędzał aktywność deweloperów. W 2019 roku na rynek trafiło prawie 160 tys. mkw. powierzchni biurowej, a niemal 70 tys. mkw. zostało oddanych w pierwszej połowie 2020 roku, dzięki czemu podaż osiągnęła poziom prawie 1,5 mln mkw. W budowie pozostaje natomiast 200 tys. mkw. powierzchni.

W ciągu ostatniej dekady w całym mieście pojawiło się wiele nowych lokalizacji biurowych, dzięki czemu Kraków stał się wszechstronnym centrum biznesowym, dostosowanym do potrzeb każdego najemcy. Jednym z najciekawszych hubów biurowych w mieście jest dynamicznie rozwijająca się dzielnica Podgórze, gdzie powstaje kompleks The Park Kraków. Po ukończeniu prac budowlanych będzie to jeden z największych parków biurowych w Krakowie – dodaje Dorota Gruchała.

Ostatnie lata stały także pod znakiem wyjątkowo wysokiej aktywności najemców, którzy w 2019 roku podpisali umowy na rekordowe 267 000 mkw. powierzchni. W pierwszym półroczu 2020 można jednak było zaobserwować wyraźne spowolnienie – popyt był wtedy o 15 proc. niższy niż w tym samym okresie 2019 roku.

COVID-19 spowodował zwiększoną ostrożność najemców i odraczanie części decyzji np. związanych z planami zmiany lokalizacji. Co więcej, 76 proc. popytu zarejestrowanego w drugim kwartale pochodziło z odnowień, do których firmy są aktualnie bardziej skłonne. Z drugiej strony, w czasie pandemii zawarto tu kilka transakcji na dużą skalę, co potwierdza, że biuro jest strategicznym elementem biznesu firm. Zmieni się natomiast jego funkcja. Większa otwartość pracodawców na pracę zdalną, czy wprowadzenie hybrydowego modelu pracy będzie wymagało przedefiniowana roli biur w naszej codziennej pracy – mówi Dorota Gruchała.

W ciągu ostatnich pięciu lat średnia roczna wartość inwestycji dla Krakowa przekraczała 630 mln euro. Dla przykładu, w samym 2019 roku podpisano tu 18 umów kupna/sprzedaży o wartości 666 mln euro, co było drugim najlepszym wynikiem w historii tego rynku. Czy pandemia zmieni ten trend? Póki co stolica Małopolski okazuje się stosunkowo odporna na zawirowania związane z COVID-19. Od stycznia do lipca w Krakowie sfinalizowano osiem umów kupna/sprzedaży o łącznej wartości 455 mln euro, a toczy się kilka transakcji, które mogą wywindować rynek na rekordowo wysokie poziomy. Podobnie jak w latach poprzednich, rynek został zdominowany przez sektor biurowy, na którym najbardziej znaczącą transakcją w tym roku była na razie sprzedaż dwóch budynków w ramach kompleksu High5ive – komentuje Tomasz Puch, dyrektor Działu Rynków Kapitałowych Nieruchomości Biurowych i Magazynowych, JLL.

Z kolei krakowski sektor nieruchomości magazynowych zanotował najwyższy w swojej historii wynik. Wartość transakcji w tym segmencie sięgnęła w pierwszym półroczu 156 mln euro, z czego największą umową był zakup portfela Goodman przez GLP.

Historycznie Kraków charakteryzował się wyjątkowo niskimi wskaźnikami pustostanów. Jednak duże wolumeny nowej podaży w latach 2017–2019 spowodowały niewielki wzrost współczynnika powierzchni niewynajętej, który na koniec 2019 roku wyniósł 10,7 proc., a teraz oscyluje na poziomie 11,1%. Co istotne, w inwestycjach oddanych do użytku w I półroczu 2020 tego roku jedynie 1,5 proc. powierzchni nie znalazło jeszcze swoich najemców.

Niektóre ze starszych obiektów, które są zlokalizowane z dala od transportu publicznego, borykają się z trudnościami i właśnie te inwestycje wymagają ulepszenia oferty, aby przyciągnąć nowych najemców. Na rynku rośnie również wolumen powierzchni podnajmu, co może stanowić kolejne wyzwanie i konkurencję dla starszych aktywów – podsumowuje Dorota Gruchała.

Ostatnie nowości

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Polska Redan wyskakuje z ciuchów

schedule 29 marca 2024
Eurobuild CEE

Redan opublikował wyniki finansowe za ubiegły rok. Firma potwierdziła również, że wycofuje się z handlu odzieżą, by skoncentrować się na świadczeniu usług logistycznych. Pod koniec ubiegłego roku spółka sprzedała prawa do marek Top Secret i DryWash.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Kuchnia polska w Domotece

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by ANZ

W warszawskim Centrum Designu Domoteka otworzył się nowy salon Halupczok, polskiej marki wnętrzarskiej działającej w segmencie mebli kuchennych.

Wydarzenia

Polska Debiut w polskim Savillsie

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by JC

Savills rozszerzył działalność Operational Capital Markets o Polskę. Dział OCM będzie świadczyć usługi doradcze dla inwestorów, deweloperów i zarządców we wszystkich sektorach nieruchomości wymagających zaangażowania operacyjnego. 

Infrastruktura

Polska Umowa na S74 podpisana

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by ANZ

GDDKiA Kielce podpisała umowę z Mota-Engil Central Europe na zaprojektowanie i budowę najdłuższego odcinka trasy S74 w województwie świętokrzyskim. 30-kilometrowy fragment trasy między Cedzyną a Łagowem to największa inwestycja drogowa w historii regionu. Wartość kontraktu opiewa na 1,149 mld zł.

Budownictwo

Polska Erbud stawia na fotowoltaikę

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by MR

Rok 2023 w grupie Erbud stał pod znakiem rosnących zysków z OZE i usług dla przemysłu. EBIT segmentu OZE wzrósł o 255 proc. r-d-r, a usług dla przemysłu o +85 proc. r-d-r. W ciągu trzech pierwszych miesięcy tego roku grupa podpisała łącznie kontrakty na kwotę prawie 1 mld zł.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Nowa skóra w Mazovii

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by JC

Do grona najemców płockiej Galerii Mazovia dołączyła kolejna firma. Na poziomie +1 obiektu pojawił się salon marki Ochnik.

Infrastruktura

Polska Piesi i rowerzyści ruszyli przez Wisłę

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by MR

Po dwóch latach od rozpoczęcia prac, na miesiąc przed terminem, otwarty został most pieszo-rowerowy w Warszawie. Kładka ma 452 metry długości, łączy Śródmieście z Pragą, a z jednego brzegu Wisły na drugi można nią przejść w sześć minut.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Kryminały i romanse w Galerii Rumia

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by JC

W Galerii Rumia (woj. pomorskie) otwiera się Świat Książki. Lokal o powierzchni około 120 mkw. to pierwsza księgarnia w obiekcie.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Żabka i inne stworzenia

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by JC

Do grona najemców Galerii Copernicus w Toruniu dołączyły dwie kolejne marki: Żabka oraz sklep zoologiczny Aquael ZOO.

Rynek mieszkaniowy

Polska Na podkrakowskich wzgórzach

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by JC

J.W. Construction wprowadziło do sprzedaży kolejny budynek w ramach inwestycji Apartamenty na Wzgórzach. Osiedle zlokalizowane jest w Zawadzie, nieopodal Myślenic (woj. małopolskie).

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Azja w Pedecie

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by MR

Wrocławski Pedet Renoma wzbogacił swoją ofertę gastronomiczną. Do najemców dołączyły dwa lokale z kuchnią azjatycką, VietNem i Thajka. Koncepty prowadzone przez Linh Nguyen są pierwszymi punktami tych sieci we Wrocławiu.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Multibrandowy debiut w Zachodniopomorskim

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by MR

Do najemców należącego do EPP centrum handlowo-rozrywkowego Galaxy w Szczecinie dołączy multibrand Peek & Cloppenburg. Będzie to pierwszy sklep sieci w woj. zachodniopomorskim.

Biura i projekty wielofunkcyjne

Polska DL Prime może być większy

schedule 29 marca 2024
Opr./edited by MR

DL Invest planuje rozbudowę kompleksu DL Prime. Projekt koncepcyjny dotyczy ewentualnych możliwości zagospodarowania terenu po dawnej hucie i niedoszłym Focus Parku.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Lidl wchodzi do Garwolina

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Lidl Polska będzie operatorem spożywczym w nowo powstającym Parku Handlowym w Garwolinie, realizowanym przez spółkę PKB Inwest Budowa.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Douglas po raz drugi

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Douglas otwiera kolejną placówkę w Koszalinie. Nowa perfumeria o powierzchni 220 mkw. powstała w kompleksie handlowym Power Center.

ESG

Rumunia U-Center 2 jest WELL

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Forte Partners ogłosiło przyznanie certyfikatu WELL Health-Safety Rating dla U-Center 2, budynku biurowego oddanego do użytku w Bukareszcie we wrześniu 2023 roku.

Grunty inwestycyjne

Polska Rośnie Modern Mokotów

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Warszawskie osiedle Modern Mokotów będzie większe. Archicom zawarł umowę przedwstępną na zakup sąsiadującego z inwestycją gruntu, który dopełni przestrzeń pomiędzy ulicami Postępu, Domaniewską, Wołoską i Marynarską. Powierzchnia działki wynosi ponad 15 tys. mkw.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Carry wchodzi do Ozimskiej

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by JC

Do grona najemców opolskiego Ozimska Parku dołączyła marka odzieżowa Carry. Powierzchnia sklepu wynosi ponad 600 mkw.

Rynek mieszkaniowy

Polska Markowe mieszkania od Totalbudu

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by JC

Totalbud osiągnął stan surowy zamknięty budynku Markowy Targówek w podwarszawskich Markach. Obiekt powstaje na działce o powierzchni ponad 3,6 tys. mkw.

Biura i projekty wielofunkcyjne

Polska Reply repetuje w DL Piano

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Firma Reply przedłużyła umowę najmu w budynku DL Piano należącym do DL Invest Group. Spółka zwiększyła też zajmowaną w katowickim biurowcu powierzchnię.

Najnowsze w Rynek inwestycyjny i finansowy

schedule 28 marca 2024

Echo w kluczowych sektorach

W 2023 roku grupa Echo Investment wypracowała ponad 67 mln zł zysku netto przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej. Łączna wartość jej aktywów na koniec zeszłego roku wyniosła prawie 6 mld zł.

schedule 28 marca 2024

20 milionów na Panattoni Park Szczecin numer pięć

Panattoni uzyskało finansowanie na realizację nowej inwestycji na Pomorzu Zachodnim. Kredytu w wysokości 20 mln euro udzielił mBank. Panattoni Park Szczecin V osiągnie 30 tys. mkw., z czego blisko 1/3 wynajął już klient z branży horeca, firma Bidfood Farutex. 

schedule 27 marca 2024

Bliska Wola bliska ideału

Według publikacji Axi Immo „Co nadaje rytm biurowej Warszawie?”, podstrefa biurowa Centrum-Zachód to najdynamiczniej rozwijający się na biurowej mapie stolicy obszar. Koncentruje się tam 70 proc. nowo powstającej powierzchni.

schedule 26 marca 2024

Kraków magnesem dla inwestorów

Firmy Antal i Cushman & Wakefield opublikowały czwartą edycję raportu BEAS. Średnia ocena Krakowa pod względem wszystkich czynników wpływających na decyzje inwestycyjne firm wyniosła 7,6/10.

schedule 20 marca 2024

Onde żegna się z trzema projektami

Onde sprzedało za 19 mln zł trzy projekty farm fotowoltaicznych o łącznej mocy 23,1 MW. Nabywcą jest niemiecki wytwórca energii, firma SachsenEnergie.

schedule 20 marca 2024

Kolejny kwartał pod kreską

Inrev potwierdza trwającą korektę na europejskim rynku nieruchomości. Wyniki za IV kwartał 2023 znów były ujemne, a łączna stopa zwrotu wyniosła -1,70 proc., gwałtownie spadłszy z -0,56 proc. odnotowanych w III kwartale.

schedule 18 marca 2024

Okam zbiera kapitał na inwestycje

Okam Capital na początku marca tego roku zrealizował emisję niezabezpieczonych obligacji serii A. Wartość emisji opiewała na kwotę 50 mln zł. Emitent zakłada wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu na rynku ASO Catalyst.

schedule 18 marca 2024

Punkt zwrotny i wielki reset

Pomimo utrzymującej się niepewności gospodarczej, wydaje się, że globalna branża nieruchomości znajduje się w punkcie zwrotnym, z lepszymi perspektywami na wznowienie działalności inwestycyjnej – wynika z raportu PwC i Urban Land Institute.

schedule 15 marca 2024

Orlen kupił farmę Szybowice

Onde sprzedało na rzecz Energa Green Development z grupy Orlen udziały w spółce celowej, do której należy 37,4-megawatowa elektrownia wiatrowa Szybowice. Energa Green Development zleciła jednocześnie Onde wykonanie robót budowlanych i elektrycznych za około 105 mln zł. 

schedule 14 marca 2024

Nowy właściciel Przystanku Karkonosze

Redkom sfinalizował zakup nieruchomości przeznaczonej pod realizację parku handlowego Przystanek Karkonosze. Operatorem w powstającym obiekcie będzie Lidl Polska.

schedule 14 marca 2024

Miliardy dla farm wiatrowych na Bałtyku

Polenergia planuje wyemitować akcje do kwoty 3,4 mld zł. Zdecydowana większość pozyskanego kapitału ma być przeznaczona na budowę farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim.

schedule 12 marca 2024

Nepi inwestuje ponad pół miliarda euro

Nepi Rockcastle w 2024 roku planuje zwiększyć wysokość inwestycji w swój portfel aktywów handlowych na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej do nieco ponad 650 mln euro.

schedule 08 marca 2024

Transakcja pod Tallinem

Fundusz East Capital Real Estate IV nabył za 42 mln euro park logistyczny J13 na obrzeżach Tallina. W pełni wynajęta nieruchomość oferuje 40 tys. mkw. powierzchni logistycznej i przeznaczonej pod lekką produkcję.

schedule 07 marca 2024

Zrefinansowali na Czackiego

Bank Pekao S.A. udzielił spółce z grupy Adgar finansowania w wysokości 9 mln euro. Kredyt jest przeznaczony na refinansowanie kosztów nabycia budynku biurowego położonego przy ul. T. Czackiego 15/17 w Warszawie.

schedule 07 marca 2024

Optymizm na drugą połowę roku

W 2024 roku inwestycje w nieruchomości komercyjne w Polsce nabiorą tempa i mogą wzrosnąć o 10 proc. rok do roku – wynika z raportu „Market Outlook 2024” CBRE.

schedule 07 marca 2024

Obligacje dla inwestorów kwalifikowanych

MLP Group sfinalizowało emisję obligacji o wartości 41 mln euro. W ramach oferty publicznej kierowanej do inwestorów kwalifikowanych papiery objęło łącznie 35 podmiotów.

schedule 06 marca 2024

Międzynarodowy kapitał powróci

Jak wynika z najnowszego raportu agencji Cushman & Wakefield „CEE Investment Outlook”, 2023 rok stanął pod znakiem niższej aktywności zachodniego kapitału, co znalazło odzwierciedlenie w o połowie mniejszym w skali roku wolumenie transakcji w Europie Środkowo-Wschodniej.

schedule 06 marca 2024

Grunt to mieszkania

Jak podaje Colliers, polski rynek gruntów mieszkaniowych w 2023 roku wyprzedził sektor przemysłowo-logistyczny, powracając tym samym na pozycję lidera. Wynika to z rosnących oczekiwań związanych z rządowym programem kredytowym oraz zmian w sposobie szacowania zdolności kredytowej.

schedule 06 marca 2024

NEPI notuje wzrosty

Spółka NEPI Rockcastle wygenerowała w 2023 roku najwyższe w swojej historii dywidendy na akcję, przekraczając poprzedni rekord ustanowiony w 2019. W ramach polskiego portfolio firma podpisała 328 nowych umów z najemcami.

schedule 05 marca 2024

Poznań na czwartym miejscu

W najnowszej edycji raportu BEAS, przygotowanego przez Cushman & Wakefield i firmę Antal, średnia ocena wszystkich wskaźników dla Poznania wyniosła 7,5 punktów na 10, co plasuje miasto na czwartym miejscu na mapie najbardziej atrakcyjnych lokalizacji inwestycyjnych w Polsce.

Wydanie 3 (286) marzec 2024

Ostatnie komentarze

Kategorie