EN

Polska Inwestycje w czasach niepewności

Rynek inwestycyjny i finansowy
Wolumen inwestycyjny 2022 roku ukształtowało pięć dużych transakcji, które odpowiadały za 40 proc. całkowitego wyniku. Płynność rynku spadła o 27 proc., z rekordowego wyniku 166 transakcji w 2021 roku do 122 zrealizowanych w roku 2022 – podają eksperci Avison Young

Do końca września 2022 roku łączny wolumen inwestycji przekroczył wynik z analogicznego okresu z 2021 roku o ponad 20 proc. IV kwartał przyniósł transakcje o wartości 1,5 mld euro, a rok 2022 zamknął się finalnym wynikiem ponad 5,8 mld euro.

Witamy czwarty rok z rzędu pod znakiem niepewności. Dwa lata pandemii, wojna w Ukrainie, historycznie wysoka inflacja i nadchodzące widmo recesji zmusiły polski rynek inwestycyjny nieruchomości komercyjnych do radzenia sobie w trudnych czasach. Mimo to, 2022 rok zamknął się wynikiem porównywalnym do wyniku z 2021 roku, co zdecydowanie wskazuje na odporność i solidne fundamenty polskiego rynku – zaznacza Paulina Brzeszkiewicz-Kuczyńska, research and data manager w Avison Young.

Po dominacji sektora magazynowego pod względem wolumenu w latach 2020 i 2021, w roku 2022 na pozycję lidera wrócił sektor biurowy, który z kolei charakteryzował się porównywalnym wolumenem transakcji w Warszawie i w miastach regionalnych. W sektorze handlowym, w strukturze transakcji dominowały obiekty typu convenience. Do gry wróciły również najlepsze centra handlowe w miastach regionalnych. W sektorze PRS zostało zrealizowanych siedem transakcji, głównie w Warszawie.

W obliczu niepewnych warunków rynkowych, wielu inwestorów sektora biurowego zwróciło się ku stabilnym aktywom. Prawie 90 proc. z 2,1 mld euro zainwestowanych w tym sektorze w 2022 roku przypadło na nieruchomości typu core lub core+, które wpisują się w strategię niskiego ryzyka. Mimo to, w II połowie 2022 roku nastąpił gwałtowny wzrost transakcji oportunistycznych, szczególnie w Warszawie.

Po zdecydowanej dominacji Warszawy pod względem wolumenu w ostatnich latach, w roku 2022 rozkwitły rynki regionalne. Spośród 28 transakcji biurowych odnotowanych w 2022 roku, 19 dotyczyło rynków regionalnych, jednak to w stolicy miały miejsce dwie najbardziej imponujące akwizycje. Transakcje The Warsaw Hub i Generation Park Y stanowiły 41 proc. całkowitego wolumenu inwestycyjnego w sektorze biurowym i 83 proc. całkowitego wolumenu inwestycyjnego w stolicy.

Wzrost czynszów wynikający m.in. z indeksacji stawek oraz rosnące koszty eksploatacji to czynniki, które w 2023 roku zmuszą zarówno najemców, jak i wynajmujących do optymalizacji kosztów.

Spodziewamy się, że na najbardziej płynnych rynkach, w tym w Warszawie, najlepsze projekty i lokalizacje o ugruntowanej pozycji będą nadal interesujące dla inwestorów, chociaż stopy kapitalizacji mogą ulec dekompresji – przyznaje Marcin Purgal, senior director, Investment w Avison Young.

Sektor magazynowy i logistyczny, niekwestionowany lider z 2021 roku, odpowiedzialny za ponad 50 proc. całkowitego wolumenu inwestycyjnego, stoi obecnie w obliczu znacznego spowolnienia inwestycyjnego. Oczekiwania cenowe wobec produktów magazynowych są aktualnie najgorętszym przedmiotem wielu dyskusji. Kupujący nie zapomnieli o tym sektorze, ich oferty często są jednak niższe, niż oczekiwaliby właściciele, którzy starają się utrzymać wartość nieruchomości na dotychczasowym poziomie.

W 2022 roku całkowity wolumen inwestycyjny w sektorze magazynowym wyniósł 2 mld euro, co oznacza spadek o ponad 30 proc. w porównaniu z poprzednim, rekordowym rokiem. W rezultacie, wolumen inwestycyjny sektora biurowego był nieco większy, a sektor magazynowy odpowiadał za 34 proc. całkowitego wolumenu inwestycyjnego.

Przejęcie portfela magazynowego Danica przez CBRE IM od Hillwooda było drugą co do wielkości transakcją odnotowaną w 2022 roku, odpowiadającą za 26 proc. całkowitego wolumenu sektora magazynowego. Była to również trzecia największa pod względem wolumenu transakcja w sektorze magazynowym w Polsce od początku rynku. Sektor magazynowy, podobnie jak biurowy i handlowy, charakteryzuje się znaczącym wzrostem transakcji poza głównymi rynkami.

Trendem, który już zauważamy i który będzie nasilać się w 2023 roku i w kolejnych latach, jest rosnący popyt na grunty typu brownfield w największych aglomeracjach w Polsce. Ich popularność wynika z ciągłego rozwoju logistyki ostatniej mili i rynku e-commerce. Należy zwrócić uwagę, że w wielu przypadkach, inwestycje w atrakcyjne projekty typu brownfield mogą okazać się lepszym rozwiązaniem niż zakup niezabudowanej, ale uzbrojonej działki – uważa Bartłomiej Krzyżak, senior director, Investment w Avison Young.

Zgodnie z prognozami Avison Young, w roku 2022 powróciły do gry centra handlowe. Po rynkowej zapaści w 2020 roku, w 2021 roku przedmiotem transakcji było 12 wielkopowierzchniowych centrów handlowych, bardzo dobrze usytuowanych w dużych miastach w Polsce. Wszystkie zostały kupione w atrakcyjnych cenach przez inwestorów oportunistycznych lub z przeznaczeniem do przebudowy. Jak podkreślają eksperci firmy Avison Young, w 2022 roku zrealizowano sześć transakcji obiektami planowanymi do przebudowy, ale pojawiły się również cztery transakcje regularnymi, działającymi centrami handlowymi, zlokalizowanymi na rynkach regionalnych.

Największą transakcją w sektorze handlowym było przejęcie Forum Gdańsk przez Nepi Rockcastle za 250 mln euro, co było pierwszą tak imponującą transakcją dotyczącą pojedynczego centrum handlowego od 2018 roku. Inwestor wzbogacił swoje portfolio także o centrum handlowe Atrium Copernicus w Toruniu. Wśród sprzedanych centrów handlowych znalazły się również dwie galerie Atrium w Płocku.

Jak zwracają uwagę eksperci firmy Avison Young, początek i koniec 2022 roku były najbardziej obfite pod względem wolumenu transakcji w sektorze handlowym. Z kolei II i III kwartał uplasowały się odpowiednio na trzecim i drugim najniższym miejscu od 2016 roku. I kwartał upłynął pod znakiem dwóch inwestycji typu joint venture utworzonych przez EPP. IV kwartał natomiast zdeterminowany był przez oczekiwany powrót akwizycji regularnych, działających centrów handlowych.

Parki handlowe i obiekty typu convenience cieszyły się niezmiennie popularnością wśród inwestorów. W 2022 roku na polskim rynku inwestycyjnym w sektorze handlowym odnotowane zostały 43 transakcje, z czego 65 proc. dotyczyło parków handlowych i obiektów typu convenience. W 2022 roku na polski rynek weszło trzech nowych graczy – Leoff, Lords LB i BIG Shopping Centers, których przyciągnął właśnie ten konkretny produkt.

Powszechna niepewność powoduje, że inwestorzy często koncentrują swoją uwagę na projektach związanych z podstawowymi ludzkimi potrzebami, skupiając się na nieruchomościach mieszkaniowych i projektach handlowych typu convenience. Te dwa rodzaje aktywów przyciągają coraz większą liczbę inwestorów, ponieważ uważane są za najbezpieczniejsze. Patrząc na działania podejmowane na rynku inwestycyjnym na koniec 2022 roku, wydaje się, że segmenty te będą jeszcze bardziej popularne w 2023 roku, o ile nie przeszkodzą temu koszty i strategie finansowania projektów inwestycyjnych przyjmowane przez banki – prognozuje Michał Ćwikliński, principal, managing director w Avison Young.

Rok 2022 zamknął się w sektorze PRS siedmioma transakcjami o łącznej wartości 150 mln euro, co jest najwyższym wynikiem odnotowanym do tej pory w Polsce. Pięć projektów zrealizowano w Warszawie. Największym wolumenem wyróżnił się zakup 60 lokali przy Złotej 44 w Warszawie oraz zakup warszawskiego budynku Pereca 11, a także Trio w Krakowie. Jednocześnie, w trakcie realizacji jest wiele projektów PRS, które są przedmiotem umów typu forward funding, co potwierdza dynamikę rynku.

Jak oceniają analitycy Avison Young, rynek znajduje się w sytuacji, w której inwestorzy oczekują obniżek cen i dotyczy to, z pewnymi wyjątkami, wszystkich segmentów rynku nieruchomości. Kupujący spodziewają się „jutrzejszej ceny” już dziś, podczas gdy właściciele chcą utrzymać wczorajsze wartości. Ci drudzy mówią o rosnących kosztach i coraz większym ryzyku, podczas gdy ci pierwsi wcale nie muszą się spieszyć.

Eksperci Avison Young wskazują, że w Polsce właściciele nie są zmuszeni do sprzedaży nieruchomości ze względów finansowych. W Europie Zachodniej transakcję można zamknąć w ciągu miesiąca i uzyskać gotówkę stosunkowo szybko, aby spłacić pilne należności. W Polsce zamykanie transakcji trwa znacznie dłużej, więc nie ma typowych „okazji” na rynku.

W opinii Avison Young, I połowa 2023 roku nadal będzie charakteryzować się spowolnieniem na rynku inwestycyjnym, ponieważ część kupujących czeka na przeceny. W II połowie tego roku liczba transakcji powinna jednak wzrosnąć. Poziom stóp procentowych, wpływających na finansowanie powinien się ustabilizować, co znajdzie odzwierciedlenie w stabilizacji cen.

Kupujący są ostrożni i uważają, że najbezpieczniej jest kupować mieszkania i nieruchomości handlowe typu convenience. Jednak są też oczywiście inwestorzy chętni do zakupu magazynów, szczególnie tych najlepiej zlokalizowanych i zabezpieczonych atrakcyjnymi umowami najmu, a także biurowców w topowych lokalizacjach. Przedmiotem zainteresowania inwestorów wciąż będą grunty pod parki handlowe czy interesujące nieruchomości mieszkaniowe, nabywane przez podmioty instytucjonalne – oceniają eksperci Avison Young.

Ostatnie nowości

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Lidl wchodzi do Garwolina

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Lidl Polska będzie operatorem spożywczym w nowo powstającym Parku Handlowym w Garwolinie, realizowanym przez spółkę PKB Inwest Budowa.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Douglas po raz drugi

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Douglas otwiera kolejną placówkę w Koszalinie. Nowa perfumeria o powierzchni 220 mkw. powstała w kompleksie handlowym Power Center.

ESG

Rumunia U-Center 2 jest WELL

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Forte Partners ogłosiło przyznanie certyfikatu WELL Health-Safety Rating dla U-Center 2, budynku biurowego oddanego do użytku w Bukareszcie we wrześniu 2023 roku.

Grunty inwestycyjne

Polska Rośnie Modern Mokotów

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Warszawskie osiedle Modern Mokotów będzie większe. Archicom zawarł umowę przedwstępną na zakup sąsiadującego z inwestycją gruntu, który dopełni przestrzeń pomiędzy ulicami Postępu, Domaniewską, Wołoską i Marynarską. Powierzchnia działki wynosi ponad 15 tys. mkw.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Carry wchodzi do Ozimskiej

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by JC

Do grona najemców opolskiego Ozimska Parku dołączyła marka odzieżowa Carry. Powierzchnia sklepu wynosi ponad 600 mkw.

Rynek mieszkaniowy

Polska Markowe mieszkania od Totalbudu

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by JC

Totalbud osiągnął stan surowy zamknięty budynku Markowy Targówek w podwarszawskich Markach. Obiekt powstaje na działce o powierzchni ponad 3,6 tys. mkw.

Biura i projekty wielofunkcyjne

Polska Reply repetuje w DL Piano

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Firma Reply przedłużyła umowę najmu w budynku DL Piano należącym do DL Invest Group. Spółka zwiększyła też zajmowaną w katowickim biurowcu powierzchnię.

Rynek inwestycyjny i finansowy

Polska Echo w kluczowych sektorach

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

W 2023 roku grupa Echo Investment wypracowała ponad 67 mln zł zysku netto przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej. Łączna wartość jej aktywów na koniec zeszłego roku wyniosła prawie 6 mld zł.

ESG

Polska Erbud szykuje się na CSRD

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Erbud opublikował swój raport ESG. Opracowanie powstało we współpracy z EY i było atestowane przez PWC.

Powierzchnie handlowe i rozrywkowe

Polska Będzie więcej Smart Parków

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Smart Park Poland oraz RG Leasing ogłosiły otwarcie I etapu parku handlowego w Sycowie. W liczącym 6 tys mkw. obiekcie pozostał tylko jeden lokal do wynajęcia. Obecnie trwają prace nad II fazą inwestycji.

Obiekty użyteczności publicznej

Polska Narcyz gotowy, kolej na Kosa

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Zakończył się remont Sanatorium Narcyz w Uzdrowisku Ustroń, należącym do grupy American Heart of Poland. W kwietniu rozpoczną się prace nad modernizacją kolejnego obiektu, czyli Sanatorium Kos.

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Polska 20 milionów na Panattoni Park Szczecin numer pięć

schedule 28 marca 2024
Opr./edited by MR

Panattoni uzyskało finansowanie na realizację nowej inwestycji na Pomorzu Zachodnim. Kredytu w wysokości 20 mln euro udzielił mBank. Panattoni Park Szczecin V osiągnie 30 tys. mkw., z czego blisko 1/3 wynajął już klient z branży horeca, firma Bidfood Farutex. 

ESG

Polska Standard codzienności

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Fundacja Integracja wraz ze spółką biurową Skanska opublikowały nową edycję kompendium wiedzy o projektowaniu uniwersalnym. „Włącznik 2.0. Projektowanie bez barier” zawiera konkretne wskazówki dotyczące tworzenia miejsc bezpiecznych i przyjaznych dla wszystkich.

Style i wnętrza

Polska Trzy kolory: czerwony

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by ANZ

Firma Muniak powiększyła i odświeżyła swoją warszawską siedzibę. Nowe biuro prezentuje możliwości oraz doświadczenie firmy, która świadczy usługi w sektorze fit-out od ponad 30 lat.

Rynek mieszkaniowy

Polska Wzgórze pod opieką Hoplity

schedule 01 marca 2024
Opr./edited by MR

Euro Styl z grupy Dom Development rozpoczął realizację inwestycji Wzgórze Hoplity zlokalizowanej w Gdańsku, u zbiegu ulic Kartuskiej i Myśliwskiej. Powstaną tam dwa pięciokondygnacyjne budynki mieszkalne.

Rynek inwestycyjny i finansowy

Polska Bliska Wola bliska ideału

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by JC

Według publikacji Axi Immo „Co nadaje rytm biurowej Warszawie?”, podstrefa biurowa Centrum-Zachód to najdynamiczniej rozwijający się na biurowej mapie stolicy obszar. Koncentruje się tam 70 proc. nowo powstającej powierzchni.

Rynek mieszkaniowy

Polska Lokum patrzy w przyszłość

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

W 2023 roku Lokum Deweloper przekazał klientom 774 lokale, dzięki czemu odnotował 451,3 mln zł przychodu. Przełożyło się to na 100,7 mln zł zysku przypadającego akcjonariuszom podmiotu dominującego z działalności stricte deweloperskiej.

Powierzchnie magazynowe i produkcyjne

Polska Malezyjski debiut w Polsce

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

Malezyjski właściciel sklepów z asortymentem dla domu, MR D.I.Y., wchodzi na polski rynek. Firma wynajęła prawie 5 tys. mkw. w parku logistycznym Hillwood Zgierz I. gdzie stworzy swoje pierwsze centrum logistyczne w Europie Środkowej.

Obiekty użyteczności publicznej

Polska Od Erbudu dla studentów

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by JC

Erbud zrealizuje obiekt dydaktyczny dla Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW. Spółka ma 18 miesięcy na oddanie budynku do użytku.

Zasoby ludzkie

Raczej zwolnią niż zatrudnią

schedule 27 marca 2024
Opr./edited by MR

W II kwartale 2024 roku 34 proc. firm branży transportu, logistyki & motoryzacji chce zwalniać, a tylko 29 proc. pracodawców planuje zwiększać zatrudnienie – wynika z raportu „Barometr ManpowerGroup Perspektyw Zatrudnienia”. 

Najnowsze w Rynek inwestycyjny i finansowy

schedule 28 marca 2024

Echo w kluczowych sektorach

W 2023 roku grupa Echo Investment wypracowała ponad 67 mln zł zysku netto przypadającego akcjonariuszom jednostki dominującej. Łączna wartość jej aktywów na koniec zeszłego roku wyniosła prawie 6 mld zł.

schedule 27 marca 2024

Bliska Wola bliska ideału

Według publikacji Axi Immo „Co nadaje rytm biurowej Warszawie?”, podstrefa biurowa Centrum-Zachód to najdynamiczniej rozwijający się na biurowej mapie stolicy obszar. Koncentruje się tam 70 proc. nowo powstającej powierzchni.

schedule 26 marca 2024

Kraków magnesem dla inwestorów

Firmy Antal i Cushman & Wakefield opublikowały czwartą edycję raportu BEAS. Średnia ocena Krakowa pod względem wszystkich czynników wpływających na decyzje inwestycyjne firm wyniosła 7,6/10.

schedule 20 marca 2024

Onde żegna się z trzema projektami

Onde sprzedało za 19 mln zł trzy projekty farm fotowoltaicznych o łącznej mocy 23,1 MW. Nabywcą jest niemiecki wytwórca energii, firma SachsenEnergie.

schedule 20 marca 2024

Kolejny kwartał pod kreską

Inrev potwierdza trwającą korektę na europejskim rynku nieruchomości. Wyniki za IV kwartał 2023 znów były ujemne, a łączna stopa zwrotu wyniosła -1,70 proc., gwałtownie spadłszy z -0,56 proc. odnotowanych w III kwartale.

schedule 18 marca 2024

Okam zbiera kapitał na inwestycje

Okam Capital na początku marca tego roku zrealizował emisję niezabezpieczonych obligacji serii A. Wartość emisji opiewała na kwotę 50 mln zł. Emitent zakłada wprowadzenie papierów wartościowych do obrotu na rynku ASO Catalyst.

schedule 18 marca 2024

Punkt zwrotny i wielki reset

Pomimo utrzymującej się niepewności gospodarczej, wydaje się, że globalna branża nieruchomości znajduje się w punkcie zwrotnym, z lepszymi perspektywami na wznowienie działalności inwestycyjnej – wynika z raportu PwC i Urban Land Institute.

schedule 15 marca 2024

Orlen kupił farmę Szybowice

Onde sprzedało na rzecz Energa Green Development z grupy Orlen udziały w spółce celowej, do której należy 37,4-megawatowa elektrownia wiatrowa Szybowice. Energa Green Development zleciła jednocześnie Onde wykonanie robót budowlanych i elektrycznych za około 105 mln zł. 

schedule 14 marca 2024

Nowy właściciel Przystanku Karkonosze

Redkom sfinalizował zakup nieruchomości przeznaczonej pod realizację parku handlowego Przystanek Karkonosze. Operatorem w powstającym obiekcie będzie Lidl Polska.

schedule 14 marca 2024

Miliardy dla farm wiatrowych na Bałtyku

Polenergia planuje wyemitować akcje do kwoty 3,4 mld zł. Zdecydowana większość pozyskanego kapitału ma być przeznaczona na budowę farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim.

schedule 12 marca 2024

Nepi inwestuje ponad pół miliarda euro

Nepi Rockcastle w 2024 roku planuje zwiększyć wysokość inwestycji w swój portfel aktywów handlowych na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej do nieco ponad 650 mln euro.

schedule 08 marca 2024

Transakcja pod Tallinem

Fundusz East Capital Real Estate IV nabył za 42 mln euro park logistyczny J13 na obrzeżach Tallina. W pełni wynajęta nieruchomość oferuje 40 tys. mkw. powierzchni logistycznej i przeznaczonej pod lekką produkcję.

schedule 07 marca 2024

Zrefinansowali na Czackiego

Bank Pekao S.A. udzielił spółce z grupy Adgar finansowania w wysokości 9 mln euro. Kredyt jest przeznaczony na refinansowanie kosztów nabycia budynku biurowego położonego przy ul. T. Czackiego 15/17 w Warszawie.

schedule 07 marca 2024

Optymizm na drugą połowę roku

W 2024 roku inwestycje w nieruchomości komercyjne w Polsce nabiorą tempa i mogą wzrosnąć o 10 proc. rok do roku – wynika z raportu „Market Outlook 2024” CBRE.

schedule 07 marca 2024

Obligacje dla inwestorów kwalifikowanych

MLP Group sfinalizowało emisję obligacji o wartości 41 mln euro. W ramach oferty publicznej kierowanej do inwestorów kwalifikowanych papiery objęło łącznie 35 podmiotów.

schedule 06 marca 2024

Międzynarodowy kapitał powróci

Jak wynika z najnowszego raportu agencji Cushman & Wakefield „CEE Investment Outlook”, 2023 rok stanął pod znakiem niższej aktywności zachodniego kapitału, co znalazło odzwierciedlenie w o połowie mniejszym w skali roku wolumenie transakcji w Europie Środkowo-Wschodniej.

schedule 06 marca 2024

Grunt to mieszkania

Jak podaje Colliers, polski rynek gruntów mieszkaniowych w 2023 roku wyprzedził sektor przemysłowo-logistyczny, powracając tym samym na pozycję lidera. Wynika to z rosnących oczekiwań związanych z rządowym programem kredytowym oraz zmian w sposobie szacowania zdolności kredytowej.

schedule 06 marca 2024

NEPI notuje wzrosty

Spółka NEPI Rockcastle wygenerowała w 2023 roku najwyższe w swojej historii dywidendy na akcję, przekraczając poprzedni rekord ustanowiony w 2019. W ramach polskiego portfolio firma podpisała 328 nowych umów z najemcami.

schedule 05 marca 2024

Poznań na czwartym miejscu

W najnowszej edycji raportu BEAS, przygotowanego przez Cushman & Wakefield i firmę Antal, średnia ocena wszystkich wskaźników dla Poznania wyniosła 7,5 punktów na 10, co plasuje miasto na czwartym miejscu na mapie najbardziej atrakcyjnych lokalizacji inwestycyjnych w Polsce.

schedule 05 marca 2024

Litwini kupili kampus od Finów

Firma inwestycyjna Lords LB Asset Management sfinalizowała zakup kampusu biurowego Technopolis Ozas w Wilnie o łącznej powierzchni ponad 100 tys. mkw. Sprzedającym była spółka Technopolis Lietuva. 

Wydanie 3 (286) marzec 2024

Ostatnie komentarze

Kategorie