Warszawskie coworki na europejskim podium

Europejski rynek coworkingowy nabiera kształtu – tak wynika z raportu działu badań BNP Paribas Real Estate, który przygotowany został na podstawie największych umów najmu w 2018 roku. Pozwalający na dużą elastyczność, możliwość dostosowania i dopasowania do potrzeb firm, coworking staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem. Zaowocowało to wzrostem liczby umów najmu, obejmujących przestrzenie współdzielone w głównych miastach europejskich.

Napędzane przez dużych globalnych graczy Londyn, Paryż i Warszawa dominują na europejskim rynku przestrzeni współdzielonych. W 2018 roku Londyn mógł pochwalić się 70 nowymi obiektami, głównie na terenie City i West Endu, uznanych dzielnicach biznesowych brytyjskiej stolicy. W Paryżu w 2018 roku zawarto 28 umów najmu na łączną powierzchnię 117 866 mkw. (+19 proc. w porównaniu z 2017 roku), prawie wyłącznie w śródmieściu i skoncentrowanych na obszarze dzielnic biznesowych.

Na uwagę zasługuje wysoka pozycja rynku biur elastycznych w Warszawie. Grono operatorów elastycznych przestrzeni biurowych w Warszawie składa się zarówno z uznanych międzynarodowych graczy, jak i podmiotów lokalnych oraz marek własnych prowadzonych przez deweloperów biurowych. Po fali silnego popytu ze strony marek coworkingowych w 2017 roku, rynek warszawski nadal podlegał strukturyzacji w 2018 roku – zawarto umowy najmu na około 110 tys. mkw. elastycznych powierzchni biurowych. Większość konceptów coworkingowych można znaleźć w klastrach biurowych: Warszawskie CBD stanowiło 32 proc. umów najmu w 2018 roku (w mkw.), Śródmieście 45 proc., zaś podstrefa Mokotów-Służewiec 9 proc. W Warszawie większość centrów coworkingowych powstało w budynkach klasy A. Oznacza to, że ta szybka ekspansja w wielu lokalizacjach idzie w parze z poprawą jakości dostępnych powierzchni.

Powierzchnia przestrzeni coworkingowych w Europie i ich średnia wielkość wzrosła. Londyn pozostaje kluczową europejską lokalizacją, dzięki zwiększaniu podaży o ponad 180 tys. mkw. nowej powierzchni coworkingowej (+13 proc. w stosunku do 2017 roku). Spośród 18 analizowanych miast europejskich, Wiedeń, Mediolan, Kolonia i Dublin odnotowały szczególnie szybkie tempo rozwoju tego sektora.

– Po gwałtownym wzroście liczby powierzchni współdzielonych w ostatnich latach, która skoczyła z około 1 tys. na całym świecie do ponad 18 tys. obecnie, rynek powinien się ustabilizować lub nawet skonsolidować w niektórych miejscach. Biorąc pod uwagę fakt, że w 2018 roku 1/4 przestrzeni coworkingowych na całym świecie była jeszcze nieopłacalna, rynek musi się zastanowić i ewoluować w nadchodzących latach. O ile firmy wykorzystujące model współdzielenia powierzchni biurowych korzystają z oferowanej przez niego elastyczności, same marki coworkingowe podpisują umowy leasingowe bez klauzuli break option, przyznającej prawo do wypowiedzenia umowy najmu przed zakończeniem okresu, na jaki była zawarta. Jednocześnie muszą zapewnić rentowność swoich modeli w dłuższej perspektywie czasowej. Ponadto, niezależni gracze nieposiadający środków do mierzenia się z dużymi markami są niejako zmuszeni do pozycjonowania się w określonych segmentach. Jednakże trend w kierunku nowych form współpracy i coworkingu jest obecnie stałym elementem rynku usług – mówi Richard Malle, szef działu badań w BNP Paribas Real Estate.




Umowy najmu na poszczególnych rynkach – Warszawa