Polska ESG kształtuje rynek

Przygotowany przez Cushman & Wakefield raport „Trends Radar” wskazuje, że w 2024 roku rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce będzie kształtować się w dużej mierze pod wpływem wzmożonej presji regulacyjnej związanej z ESG. Rosnące znaczenie aspektów społecznych i środowiskowych stanowi dziś kluczowe wyzwanie dla inwestorów i firm działających na rynku.

Regulacje są dziś niewątpliwie głównym motorem dążenia do zrównoważonego rozwoju i wdrażania aspektów ESG. Wymuszają na organizacjach przemyślane podejście do zarządzania swoim wpływem na środowisko i społeczeństwo, jak również skupienie uwagi na ryzykach wynikających ze zmiany klimatu i transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Konieczność dostosowania się do nowych standardów, które też w większości nie są jeszcze ostatecznie ustalone zarówno na poziomie regulacyjnym, jak i rynkowym, generuje presję finansową i organizacyjną – uważa Ilona Otoka, senior ESG consultant w Cushman & Wakefield.

W perspektywie średnioterminowej inwestorzy powinni spodziewać się wejścia w życie m.in dyrektywy EPBD wraz z transpozycją krajową, a także klas energetycznych dla budynków. Jak podkreślają eksperci, już teraz należy podejmować strategiczne decyzje dotyczące przygotowania swoich nieruchomości do nowych wymagań.

W związku ze stworzonym na poziomie Unii Europejskiej w 2023 roku odrębnym systemem handlu emisjami (ETS II – Emission Trading System) m.in. dla sektora budownictwa oraz transportu drogowego, od 2027 roku wprowadzone zostaną także nowe opłaty i kary związane z emisjami gazów cieplarnianych. Stawia to przed firmami potrzebę wprowadzenia narzędzi do zarządzania ryzykiem, takich jak m.in. Internal Carbon Pricing czy Shadow Pricing.

Systemy ekologicznych certyfikacji wielokryterialnych również podążają za zmianami regulacyjnymi i taka będzie najprawdopodobniej najbliższa przyszłość tych ocen. Świadczy o tym chociażby konsultowana najnowsza wersja certyfikacji BREEAM V7, której wartością dodaną ma być wprowadzenie wskaźników zapewniających większą kompatybilność m.in. z Taksonomią UE oraz rozporządzeniem SFDR – dodaje Ilona Otoka.

Regulacje przełożą się także na konieczność monitorowania śladu węglowego w całym cyklu życia budynków, a inwestorzy będą dążyć do uniknięcia zawyżonej wyceny swoich nieruchomości związaną z brakiem odzwierciedlenia ryzyk i szans związanych z transformacją w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.

Jednocześnie Ilona Otoka zwraca uwagę to, wciąż brak jest wystarczających danych rynkowych, aby odpowiednio odzwierciedlić ryzyka tej transformacji w wycenach, co z kolei może wpłynąć na ryzyko powstania tzw. „bańki węglowej” na rynku.

Coraz powszechniejsze przy transakcjach inwestycyjnych staje się wykonywanie ESG due dilligence, a najemcy coraz częściej uwzględniają aspekty ESG przy wyborze swoich lokalizacji.

Organizacje, które podchodzą do kwestii zrównoważonego rozwoju i ESG w sposób strategiczny mogą zyskać przewagę konkurencyjną na rynku, budując zaufanie i tworząc długoterminową wartość – mówi Katarzyna Lipka, dyrektorka Działu Doradztwa Strategicznego i ESG w Cushman & Wakefield w Polsce.

Efektywność energetyczna oraz zwiększanie udziału zielonej energii w miksie energetycznym są jednym z priorytetów na drodze transformacji sektora. Liderzy rynkowi już teraz opracowują strategie dojścia do Net Zero, w czym dużym wsparciem są Analizy Net Zero Carbon dla posiadanych aktywów. Szczególnie istotne znaczenie w kontekście zmniejszania śladu węglowego na rynku nieruchomości mają zasady gospodarki obiegu zamkniętego. Jak przewidują eksperci z Cushman & Wakefield, projektowanie budynków z ukierunkowaniem na zero emisyjność i cyrkularność będzie normą w perspektywie długoterminowej.

Zrównoważony rozwój wymaga współpracy – w kolejnych latach na znaczeniu zyskają modele sharing economy czy spółdzielnie energetyczne, które są bardzo dobrym rozwiązaniem np. w przypadku braku możliwości instalacji OZE na własnej nieruchomości.
Bardzo ważny będzie również rozwój systemów zarządzania budynkami z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI), które umożliwią bardziej efektywną i zrównoważoną eksploatację oraz zarządzanie zużyciem energii, co w dłuższej perspektywie może generować oszczędności.

Jak podkreślają eksperci Cushman & Wakefield, społeczna rola branży jest niemniej ważna niż jej działanie na rzecz ochrony środowiska. Coraz istotniejsze stają się czynniki związane z atrakcyjnością środowiska pracy oraz kwestie różnorodności, równości i włączania, ale także współpraca z lokalnymi społecznościami, która może przynieść wiele korzyści zarówno deweloperom, jak i mieszkańcom.

Projektowanie i planowanie przestrzeni podlegają nie tylko trendowi dążenia do gospodarki obiegu zamkniętego. Uzupełnianie brakujących funkcji, integracja społeczna, „oddawanie” zielonych i otwartych przestrzeni mieszkańcom miast – to także priorytety we współczesnej architekturze i urbanistyce – podsumowuje Katarzyna Lipka.