Polska Parki handlowe, food halle i nowe marki

Całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej przekroczyły w Polsce 13 mln mkw. Znaczna większość nowej podaży, bo ponad 90 proc., zrealizowana została w formie parków handlowych. W budowie znajduje się obecnie 380 tys. mkw., z czego aż 78 proc. zaplanowane jest do oddania jeszcze w tym roku.

W I półroczu 2024 oddano do użytku 175 tys. mkw. powierzchni handlowej, co oznacza wzrost o blisko 30 tys. mkw. w porównaniu do analogicznego okresu w roku poprzednim. Nowa podaż zdominowana była przez parki handlowe – 13 nowych projektów odpowiadało za 160 tys. mkw. nowej powierzchni.

Największym obiektem, oddanym do użytku w marcu 2024 roku, był Oto Park Koszalin oferujący 38 tys. mkw. Jedynym tradycyjnym centrum handlowym otwartym w tym okresie była powierzchni Galeria Starówka w Lesznie (15,2 tys. mkw.)

Istotny wpływ na nową podaż miały także przebudowy obiektów już istniejących. W I półroczu do użytku oddano powstały w miejscu dawnego Tesco park handlowy S1 Bytom. Jego powierzchnia po przebudowie wynosi 14 tys. mkw. Rozbudowy doczekała się także m.in. grójecka Dekada, sochaczewski Multishop czy zlokalizowany w Białej Podlaskiej park handlowy Karuzela.

Dynamiczny rozwój parków handlowych, nowe centra wyprzedażowe oraz rosnące znaczenie konceptów typu food hall potwierdzają, że rynek nieruchomości handlowych w Polsce jest w fazie intensywnej transformacji, dostosowując się do zmieniających się potrzeb konsumentów. Pod względem lokalizacji dużym zainteresowaniem deweloperów cieszą się mniejsze ośrodki, a także przedmieścia największych aglomeracji – komentuje Wojciech Wojtowicz, starszy analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliersie.

Nasycenie powierzchnią centrów handlowych w Polsce na koniec I półrocza 2024 roku wyniosło 343 mkw. na 1 tys. mieszkańców. Dla porównania, w analogicznym okresie ubiegłego roku współczynnik ten był o 13 mkw. niższy.

W I połowie 2024 roku popyt na powierzchnie handlowe w Polsce był niezmiennie zdominowany przez sieci handlowe z branży ekonomicznej, dyskonty oraz sklepy off-price. Szczególną aktywność wykazywały także sieci sklepów z elektroniką, które nie tylko otwierały nowe placówki, ale również optymalizowały powierzchnię tych już istniejących. Znaczący ruch w sektorze elektronicznym wiązał się z restrukturyzacją sieci Neonet, która zrezygnowała z wybranych lokalizacji. W efekcie konkurencyjne marki zdecydowały się na przejęcie niektórych z istniejących obiektów, np. w Milanówku i Suwałkach.

Ambitną strategię rozwoju realizowały także sieci DIY. W ramach kompleksu handlowego przy ul. Wojska Polskiego w Pile nową halę otworzyła Castorama, a w Białej Podlaskiej powstał nowy wolnostojący obiekt tej sieci. W Grójcu, w projekcie Dekada, otwarto placówkę Castoramy w koncepcie Smart. Leroy Merlin, w miejscu dawnego hipermarketu Tesco, otworzył nowy sklep w Poznaniu, a w Białej Podlaskiej nowy obiekt tej sieci dołączył do parku handlowego Karuzela. Dynamiczny rozwój kontynuowały też sieci spożywcze, a zwłaszcza dyskontowe.

Wzmożoną aktywność wykazywał także sektor gastronomiczny. W maju w krakowskim projekcie Atut Ruczaj otwarto koncept Hala Maki z sześcioma lokalami gastronomicznymi. Po kilku miesiącach przerwy ponownie otwarto food hall w zabytkowej hali targowej w Bydgoszczy, który teraz działa pod nazwą Gwar. W Warszawie, Hala Gwardii przeszła w ręce zarządcy CBR Events i jest obecnie w remoncie. W Gdańsku firma Apsys planuje przebudowę Hali Targowej na food hall, a podobne projekty zapowiedziano również w Sopocie, Toruniu i Poznaniu.

Obecnie obserwujemy powrót aktywności najemców gastronomicznych do poziomów sprzed pandemii. Szczególnie widoczne jest to w przypadku sieci fastfoodowych i „dużych” restauratorów, którzy mają kapitał i apetyt na rozwój. Również zagraniczne podmioty dostrzegają potencjał polskiego rynku, czego potwierdzeniem jest zainteresowanie naszym krajem marek takich, jak Popeyes czy Wendy’s. W polu zainteresowań najemców gastronomicznych niezmiennie pozostają lokale na ulicach handlowych w centrach dużych miast, choć ich miejsce coraz częściej zajmują też przestrzenie w projektach wielofunkcyjnych i food hallach, a także lokalizacje w nowoczesnej zabudowie mieszkaniowej – wskazuje Paweł Paciorek, senior associate, Dział Powierzchni Handlowych, Colliers.

Pomimo intensywnego rozwoju, na polskim rynku powierzchni handlowych odnotowano także znaczące zamknięcia. W I półroczu 2024 swoją działalność zakończył ostatni sklep delikatesów Alma, a także sklepy marki Hunkemoller. Sieć drogerii Kontigo ogłosiła plan likwidacji wszystkich placówek stacjonarnych w Polsce na rzecz rozwoju kanału sprzedaży internetowej.

Średni współczynnik pustostanów dla centrów handlowych w I połowie 2024 roku wyniósł średnio 3,6 proc.

W I połowie 2024 roku udział sprzedaży e-commerce w handlu detalicznym według danych GUS wahał się od 8 proc. w marcu do 8,8 proc. w styczniu i kwietniu. Mimo że wyniki te nie różnią się w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku, przez te kilka miesięcy rynek e-commerce doświadczył wielu istotnych wydarzeń i zmian, które znacząco wpłynęły na jego dynamikę.

Lider polskiego rynku sklepów convenience, grupa Żabka zdecydowała się połączyć usługi Delio oraz Jush w ramach jednej aplikacji (Żabka Jush), a dostawca usług kurierskich Wolt rozszerzył swoją działalność o kolejne miasta, takie jak Toruń, Olsztyn, Częstochowa, Chorzów, Sosnowiec oraz Piaseczno.

Marka Hesburger zadebiutowała na platformie Bolt Food, rozpoczynając swoją działalność w Polsce od sprzedaży z dowozem. Natomiast największy detalista spożywczy w Polsce, Biedronka, uruchomiła e-sklep, jednak na ten moment obsługuje on tylko wybrane części Warszawy. Plany rozszerzenia działalności e-commerce przedstawił także Kaufland, który zamierza jeszcze w tym roku uruchomić platformę do zamawiania zakupów z dostawą pod nazwą Kaufland Marketplace. Sieć HalfPrice zdecydowała się natomiast na odwrotny ruch, pod koniec I kwartału 2024 roku zamykając swój sklep online.

Na koniec czerwca 2024 roku w budowie znajdowało się około 380 tys. mkw. powierzchni handlowej, z czego blisko 300 tys. mkw. planowane jest do oddania jeszcze w tym roku. Dominującym formatem pozostają parki handlowe – stanowią one około 290 tys. mkw., co odpowiada za 75 proc. budowanej powierzchni.

Największym obiektem handlowym w przebudowie jest centrum handlowo-rozrywkowe Nowa Sukcesja w Łodzi o powierzchni 35 tys. mkw. Wśród największych realizowanych parków handlowych wyróżniają się Big Ostróda (27 tys. mkw.), Silwana w Gorzowie Wielkopolskim (25 tys. mkw., właśnie przejęta przez Big Polska), Vendo Park Szczecin (ponad 20 tys. mkw.) oraz San Park Mysiadło (18,5 tys. mkw.) w aglomeracji warszawskiej.

W centralnym punkcie Warszawy, przy Rondzie Dmowskiego, powstaje natomiast flagowy salon sieci Empik o powierzchni 1,3 tys. mkw., który ma przywrócić historyczny wygląd pawilonu Cepelii. Warszawa staje się coraz atrakcyjniejsza także dla luksusowych marek. Na Placu Trzech Krzyży otwarty zostanie salon Bulgari, a w projekcie Vitkac pojawi się butik Dior.

Spodziewana jest również duża aktywność inwestorów i najemców związanych z konceptami typu food hall. Zapowiedzi realizacji takich projektów dotyczą m.in. zabytkowej hali targowej w Gdańsku, Hali Gwardii w Warszawie, Krzywego Domku w Sopocie oraz inwestycji w Poznaniu i Toruniu.

Do końca roku branża spożywcza będzie musiała dostosować się też do nowych wymogów związanych z wprowadzeniem systemu kaucyjnego. Równocześnie wzrośnie liczba podmiotów zobowiązanych do raportowania w ramach ESG. W odpowiedzi na te wyzwania, centra handlowe i sklepy będą inwestować w rozwiązania mające na celu m.in. ograniczenie zużycia energii.