W magazynach wrze i będzie wrzało
Powierzchnie magazynowe i produkcyjneRynek magazynowy w Polsce pozostaje w bardzo dobrej kondycji. W pierwszej połowie 2019 roku deweloperzy ukończyli 47 projektów o łącznej powierzchni 1,09 mln mkw., a całkowite zasoby wzrosły do 16,89 mln mkw. Najwięcej powierzchni ukończono w Polsce Centralnej (247 tys. mkw.), w okolicach Warszawy (151 tys. mkw.), Trójmieście (120 tys. mkw.), Wrocławiu (117 tys. mkw.) oraz w Olsztynku, gdzie na początku bieżącego roku zakończyła się realizacja projektu Hillwood BTS Zalando Lounge (121 tys. mkw.).
Wskaźnik pustostanów
Wskaźnik powierzchni niewynajętej utrzymuje się na zdrowym poziomie i na koniec czerwca 2019 roku wyniósł 5,6 proc, co stanowi nieznaczny wzrost o 1,6 pp. w porównaniu do analogicznego okresu 2018 roku. Najwyższy poziom wskaźnika odnotowano na rynku Warszawa – miasto (13 proc.), gdzie większość dostępnej powierzchni znajduje się w kilkunastoletnich obiektach magazynowo-biurowych. Na pozostałych rynkach omawiany wskaźnik waha się od 2 proc. we Wrocławiu do 7,5 proc. w regionie Poznania. Brak dostępnej powierzchni dotyczył rynków: szczecińskiego i Polski Zachodniej. Niewielka ilość dostępnej powierzchni i dobra kondycja rynku po stronie popytowej, sprzyjają decyzjom deweloperskim o realizacji obiektów spekulacyjnych. Dotyczy to jednak jedynie pięciu głównych rynków. W pozostałych regionach, nowe powierzchnie powstają po podpisaniu umowy z najemcą (pre-let).
Powierzchnia w budowie
Aktywność deweloperska utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. Na koniec czerwca 2019 roku w budowie pozostawało aż 2,24 mln mkw. w 70 projektach inwestycyjnych. Około 75 proc. realizowanej powierzchni zlokalizowane jest na czterech głównych rynkach:
- na Górnym Śląsku (583 tys. mkw.),
- w regionie Warszawy (396 tys. mkw.),
- rynku Wrocławskim (360 tys. mkw.),
- i w Polsce Centralnej (357 tys. mkw.).
Wśród mniejszych rynków regionalnych na uwagę zasługuje długo wyczekiwany wzrost aktywności deweloperskiej w regionie Polski Wschodniej. W pierwszym półroczu 2019 roku ukończono tu ponad 60 tys. mkw. a dodatkowe 126 tys. mkw. znajduje się w trakcie realizacji.
TOP 10 PROJEKTÓW W BUDOWIE
Nazwa projektu
Rynek
Powierzchnia (mkw.)
Panattoni BTS Gliwice
Górny Śląsk (Gliwice)
210 000
Panattoni, Central European Logistic Hub
Polska Centralna (Łódź)
112 000
Panattoni, A2 Warsaw Park
Warszawa okolice (Grodzisk Mazowiecki)
103 670
Panattoni Park Wrocław XI
Wrocław (Nowa Wieś Wrocławska)
97 540
Panattoni Park Sosnowiec II
Górny Śląsk (Sosnowiec)
80 000
Hillwood Łódź Górna
Polska Centralna (Łódź)
73 000
Panattoni Park Janki III
Warszawa okolice (Janki)
70 595
Panattoni BTS Carrefour II
Polska Centralna (Rawa Mazowiecka)
65 005
Panattoni, S5 Wrocław North Gate (X)
Wrocław (Psary)
62 250
Panattoni BTS Leroy Merlin
Polska Centralna (Piątek)
62 000
Aktywność najemców
Całkowita aktywność najemców wyniosła ponad 1,8 mln mkw., co stanowi drugi, najwyższy wynik popytu odnotowany w pierwszych sześciu miesiącach roku, jednakże wyraźnie niższy o 14 proc. w porównaniu do analogicznego okresu z 2018 roku. Spadek ten wynikał w głównej mierze z braku bardzo dużych transakcji o powierzchni przekraczającej 100 tys. mkw. odnotowanych rok wcześniej.
W ujęciu regionalnym, obserwujemy wzrost zainteresowania najemców rynkiem Wrocławia i okolicami Warszawy, natomiast niższą aktywność najemców odnotowano na Górnym Śląsku, a także w Polsce Centralnej, gdzie odnotowano mniej dużych projektówtypu BTS. W strukturze popytu, dominuje popyt netto, tj. nowe umowy i rozszerzenia – stanowią one łącznie 66 proc. wolumenu transakcji najmu, a pozostałe 34 proc. przypada na renegocjacje.
WYBRANE TRANSAKCJE NAJMU ZAWARTE W PIERWSZEJ POŁOWIE 2019 ROKU
Nazwa projektu
Najemca
Typ umowy
Powierzchnia
Rynek
Panattoni Park Wrocław XI
Pantos Logistics
Nowa umowa
60 000
Wrocław
P3 Mszczonów
PepsiCo
Nowa umowa
58 000
Warszawa okolice
P3 Poznań
PF Logo
Renegocjacje
50 000
Poznań
Panattoni, S5 Wrocław North Gate (X)
Gefco
Nowa umowa
32 500
Wrocław
Panattoni, A2 Warsaw Park (Grodzisk)
Raben Group
Nowa umowa
30 000
Warszawa okolice
SEGRO Logistics Park Stryków
poufny / branża budowlana
Renegocjacje i ekspansja
30 000
Polska Centralna
Goodman Warsaw I Logistics Centre
poufny / sieć sklepów
Nowa umowa
26 350
Warszawa okolice
SEGRO Logistics Park Łódź
poufny / branża motoryzacyjna
Renegocjacje i ekspansja
25 500
Polska Centralna
Goodman Warsaw I Logistics Centre
ID Logistics
Renegocjacje
23 000
Warszawa okolice
7R Park Kielce
myBOX Logistics
Nowa umowa
21 700
Polska Wschodnia
Logistic Park Tychy
Magna Car Top System
Renegocjacje i ekspansja
21 200
Górny Śląsk
Prologis Park Wrocław IV
Jotul Polska
Nowa umowa
20 300
Wrocław
Koszty najmu magazynów
Czynsze bazowe na większości rynków magazynowych kształtują się na poziomie 2,50-3,80 uro za mkw. miesięcznie. Czynsze efektywne (uwzględniające zachęty finansowe dla najemców, np. okresy bezczynszowe oraz kontrybucję finansową) wahają się od 2,10 do 3,20 euro za mkw. miesięcznie, przy czym najniższe możliwe do osiągnięcia są w Poznaniu i Polsce Centralnej oraz w pojedynczych lokalizacjach okolic Warszawy. Na większości rynków magazynowych nadal obserwujemy rosnące oczekiwania czynszowe deweloperów, podyktowane wzrostem cen gruntów inwestycyjnych w najlepszych lokalizacjach czy też rosnącymi kosztami generalnego wykonawstwa. Z drugiej strony na rynkach charakteryzujących się relatywnie wysokim odsetkiem powierzchni niewynajętej bądź dużą konkurencją wśród deweloperów, najemcy nadal mają dużą siłę negocjacyjną.
– Całkowita aktywność najemców wyniosła ponad 1,8 mln mkw., co stanowi drugi, najwyższy wynik popytu, odnotowany w pierwszych sześciu miesiącach roku. Branże związane ze sprzedażą internetową, jak również sektory motoryzacyjny, AGD i spożywczy, generują stabilne zapotrzebowanie na nową powierzchnię magazynowo-przemysłową. Wysoki poziom aktywności wykazują firmy logistyczne i kurierskie, które rozwijają swoją sieć dystrybucji chcąc sprostać rosnącemu wolumenowi przesyłek dla branży e-commerce. To również rekordowy rok pod kątem podażowym, deweloperzy ukończyli 47 projektów o łącznej powierzchni 1,09 mln mkw. W ujęciu regionalnym, obserwujemy wzrost zainteresowania najemców rynkiem Wrocławia i okolicami Warszawy. Pod kątem produktowym pogłębia się dywersyfikacja – deweloperzy dostarczają szeroki wachlarz projektów od dużych powierzchni magazynowych typu "big box" (szczególnie na największych rynkach), po mniejsze projekty typu Small Business Units, zlokalizowane na obszarach miejskich czy też powierzchnie specyficzne jak obiekty produkcyjne czy cross-docki. Biorąc pod uwagę obraz całościowy, spodziewamy się kontynuacji dotychczasowych trendów i kolejnych pracowitych miesięcy dla rynku magazynowego w Polsce – komentuje Joanna Sinkiewicz, partner, dyrektor w Dziale Powierzchni Przemysłowych i Logistycznych, Cushman & Wakefield.
Październik w budownictwie mieszkaniowym – przybywa inwestycji
Październik w budownictwie mieszkaniowym – przybywa inwestycji
Polski Związek Firm Deweloperskich
Najnowsze dane GUS pokazują dużą aktywność na rynku mieszkaniowym i to zarówno jeśli chodzi o inwestycje rozpoczynane przez deweloperów, jak i budownictwo indywidualne. Październik ...
Przyspieszenie w elektromobilności: 10 tysięcy punktów ładowania na horyzoncie
Przyspieszenie w elektromobilności: 10 tysięcy punktów ładowania na horyzoncie
Powerdot Polska
9,8 tys. punktów ładowania aut elektrycznych jest już zarejestrowanych w systemie Urzędu Dozoru Technicznego. Dzięki dużym inwestycjom w infrastrukturę, Polska wypada coraz lepiej ...
Szanse na odbicie rynku prefabrykacji betonowej?
Szanse na odbicie rynku prefabrykacji betonowej?
PMR Market Experts
Problem z dostępnością pracowników na placach budów jest coraz większym wyzwaniem. Wpływ tego zjawiska na rosnącą popularność technologii prefabrykacji betonowej staje się bardziej ...