Branżę budowlaną w najbliższych latach czeka rewolucja na rynku pracy. Raport PARP „Branżowy Bilans Kapitału Ludzkiego – branża budowlana” wskazuje takie wyzwania jak brak wykwalifikowanych pracowników oraz szybkie zmiany w zakresie technologii budowlanych i ciągła konieczność doszkalania. Brak pracowników może hamować rozwój firm.
Głównym wyzwaniem branży budowlanej w perspektywie pięciu lat jest starzenie się kadr. 59 proc. pracodawców uważa ten aspekt za największe wyzwanie społeczne, z którym będą musieli się zmierzyć.
Wśród innych problemów respondenci wskazują odpływ zagranicznych pracowników z polskiego rynku do krajów Europy Zachodniej lub do krajów macierzystych, np. Białorusi, Ukrainy (53 proc.). 51 proc. biorących udział w badaniu zwracało uwagę na brak zainteresowania młodzieży karierą w branży budowlanej oraz brak nowych pracowników ze względu na niechęć młodych ludzi do podejmowania pracy fizycznej. Pracodawcy uważają również, że problemem są zbyt wysokie oczekiwania płacowe młodych pracowników (48 proc.) oraz ich niechęć do podnoszenia swoich kwalifikacji (44 proc.).
Problemem jest pogłębiająca się deprecjacja sektora budownictwa. 55 proc. badanych wskazuje na potrzebę odbudowy renomy szkół branżowych i techników. Niedostosowany jest także aktualny system kształcenia – szkoły branżowe i zespoły szkół technicznych w zbyt małym stopniu uczą umiejętności praktycznych (taką opnię podziela 48 proc. badanych).
W opinii przedstawicieli rynku zbyt ograniczony nacisk jest kładziony na rozwój umiejętności praktycznych, co skutkuje niewystarczającym przygotowaniem absolwentów do wykonywania nawet prostych zadań zawodowych. Konieczny jest rozwój współpracy na linii biznes – edukacja, tak aby przyszli pracownicy mieli szansę na naukę u boku doświadczonych fachowców z wykorzystaniem rozwiązań technicznych i technologicznych stosowanych na współczesnych placach budów – dodaje Robert Zakrzewski z Departamentu Analiz i Strategii PARP.
Pracodawcy branży budowlanej przewidują, że już w perspektywie 12 miesięcy będzie można spodziewać się trudności w rekrutacji m.in.· wykwalifikowanych robotników. 34 proc. respondentów obawia się również braku niewykwalifikowanych robotników, a 32 proc. spodziewa się problemów ze skompletowaniem kadry inżynierskiej i architektów, w tym projektantów-konstruktorów, inżynierów budowy i kierowników budowy.
Połowa badanych pracodawców, uważa, że w perspektywie pięciu lat należy spodziewać się dalszego wzrostu trudności w rekrutacji – zwłaszcza kadry inżynierskiej i kierowniczej.
Ograniczone zasoby kadrowe wymuszają rozwijanie kompetencji osób już zatrudnionych. Jednak 45 proc. pracodawców nie identyfikuje braków kompetencyjnych pracowników. 69 proc. pracowników przyznaje, że przełożeni nie rozmawiali z nimi o brakach kompetencyjnych w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Badani alarmują też, że pracownicy branży budowlanej nie mają czasu na udział w szkoleniach (48 proc.).
Ciągły rozwój kadr jest tym ważniejszy, że branżę czekają istotne przemiany technologiczne. Największym wyzwaniem są kompetencje pracowników w zakresie technologii ekologicznych i zastosowania energii odnawialnej w budownictwie (59 proc. wskazań pracodawców). Próbą dla branży będzie też sfinansowanie oprogramowania i nabycie przez pracowników kompetencji w zakresie obsługi systemów BIM – Building Information Modelling. Kadry będą musiały przygotować się też do pracy w warunkach rosnącego wpływu automatyzacji na codzienną pracę (56 proc.). Ponad połowa pracodawców wskazuje dodatkowo na konieczność zatrudniania osób posiadających kompetencje z zakresu wizualizacji 3D.
Zmiany w branży budowlanej generują zapotrzebowanie na nowe, dotychczas często nieistniejące w firmach stanowiska pracy. W perspektywie 12 miesięcy najbardziej poszukiwanymi będą m.in. specjaliści ds. odnawialnych źródeł energii (41 proc. wskazań pracodawców), specjaliści ds. ochrony środowiska (30 proc.), projektanci wentylacji/rekuperacji/klimatyzacji (30 proc.), informatycy/automatycy (28 proc.), projektanci wizualizacji 3D (27 proc.), serwisanci maszyn nowej technologii (25 proc.), eksperci BHP (24 proc.), rzeczoznawcy przeciwpożarowi (22 proc.), inżynierowie ds. BIM (21 proc.), specjaliści ds. dostępności (20 proc.).
Zapotrzebowanie na takich pracowników będzie sukcesywnie rosło w przeciągu najbliższych pięciu lat.
Raport jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego.
